Laboratuvar Hayvanlarını Yetiştirme ve Sağlığı

Yanıt Açıklaması: Reanimasyon (uyandırma) odası, deney sonrasında anestezi altında cerrahi işlem görmüş hayvanların yeniden uyanıncaya kadar gözetim altında tutulduğu odalardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 01.07.2004 - 25509 Hayvanları Koruma Kanunu / Tablo 1.1.

Yanıt Açıklaması: Hayvanların konaklaması ile ilgili olarak fare ve sıçan gibi sosyal özellikteki kemirgenlerin kafeslerinin şeffaf olması önerilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tabanı ızgaralı tipte kullanılan kafeslerde ise böyle bir sorun ile karşılaşılmamaktadır. Çünkü kafes içerisindeki hayvanın dışkısı ve idrarı kafes altında bulunan ızgaralardan sürgülü tepsinin içerisindeki altlık malzemeye geçmekte ve bu kafeslerin temizliği daha kolay ve pratik olmaktadır. Taban ızgarasına sahip kafeslerde dışkının ve idrarın sürgülü tepsiye geçmesi, istenmeyen maddelerin hayvanlar ile direkt olarak temasını ve buna bağlı olarak koprofajiyi de engelleyerek önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bununla birlikte deney sırasında uygulanan maddelerin idrar ve dışkıyla atılan toksik metabolik artıklarının da canlıya zarar vermesi engellenmektedir. Su ve yem tüketimi, idrar ve dışkılama miktarları metabolik kafesler ile belirlenebilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Deney hayvanı üretim tesislerinde yer alan odalarda, idari binalar haricinde kapılar üzerinde gerektiğinde dışarıdan gözlem yapmayı sağlayan pencereler bulunmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Beş temel özgürlük çiftlik hayvanlarının refahı esasından köken alan ve tüm evcilleştirilmiş hayvanların refahını kapsayan bir kavramlar dizisidir. Bütün araştırmacılar normal olarak bütün hayvanlara yaşadıkları ortamda en azından beş temel gereksinimin sağlanması gerektiği konusunda görüş birliği içindedir. Bu beş temel gereksinim aynı zamanda hayvanların beş temel özgürlüğü olarak tanımlanmaktadır. Bunlar; Dengeli beslenme özgürlüğü Sıkıntılı olmama özgürlüğü Hastalıktan, yaralanmalardan ve ağrıdan muzdarip olmama özgürlüğü Normal davranış gösterme özgürlüğü Stres ve korkuya maruz kalmama özgürlüğü

Yanıt Açıklaması: Hayvanın davranış biçimleri içinde bulunmayan, sık olarak tekrarlayan, değişmez ve aynı şekilde kalan, bir amaca yönelik olmayan anormal davranışlar stereotipik davranışlar olarak nitelendirilir. Hızlı gezinmek, kafes çubuklarını çiğneme, kazma ve uzun süreli hareketsizlik bu tip davranışlara örnektir.

Yanıt Açıklaması: Hayvanların fiziksel olarak sağlıklı görünüyor olmaları tam bir refahın sağlandığını göstermez. Yaralanmalar ve hastalıklar fiziksel sağlıksızlığın önemli belirteçleridir. Nabız sayısı, vücut sıcaklığı, solunum hızı ile adrenalin salgılanmasında ve kan glikoz, laktat ve serbest yağ asidi seviyelerinde tespit edilebilecek artışlar fizyolojik belirteçler olarak nitelendirilir.

Yanıt Açıklaması: Basit girişim odası, deney hayvanları üzerinde cerrahi bir uygulamanın yapılmadığı bölümdür. Bu bölümde deney hayvanları üzerinde çeşitli tanıya yönelik testler gerçekleştirilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: AWA ile yapılan düzenlemeler köpek, kedi, maymun, domuz, hamster, tavşan, deniz memelileri, vahşi hayvanlar gibi deney ve araştırmalarda kullanılacak sıcakkanlı hayvanları kapsamakta, ancak kuş, fare, sıçan, at ve diğer çiftlik hayvanlarını, gıda veya giyim için tüketilen hayvanları veya hayvan beslenmesi, yetiştirilmesi ve idaresi için kullanılacak hayvanları kapsamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hayvan sağlığı ve refahı açısından uygun görülen ortalama nem oranı %45-70’tir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde deney hayvanlarının çalışmaları sırasında ilkelerin modifiye edilmiş ve kendi dilimizde karşılık bulan şekli 4A kuralıdır. Bunlar; Az sayıda deney hayvanı kullanımı Ağrısız-acısız deney protokolü Alternatif araştırma olanaklarını araştırmak Ahlak ve bilimsel yönteme sahip araştırmacı, şeklinde söylenebilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel araştırmalarda, deneylerde ve biyolojik testlerde kullanılan hayvanlar “Deney Hayvanları” olarak tanımlanırlar. Deney hayvanları; insan sağlığını koruma, iyileştirme, tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin bulunması ve geliştirilmesinde öncelikli olarak başvurulan canlı gurubudur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu 21 üyeden oluşur ve TÜBİTAK’tan 1 veteriner hekim üye olarak kurulda bulunur.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel araştırmalarda kullanılan hayvanlar arasında yer alan başta sıçan (rat) ve fare olmak üzere kobay, hamster ve tavşan gibi canlılar “Laboratuvar Hayvanları” olarak adlandırılabileceği gibi; bunların dışında kalan ve çiftliklerde üretilen keçi, koyun, sığır, domuz, at ve tavuk gibi hayvanlar da “Deney Hayvanları” olarak kullanılabilmektedir. Laboratuvar ortamında yetişen deney hayvanlarına küçükbaş, domuz-koyun-inek-at gibi hayvanlara da büyükbaş deney hayvanı diyebiliriz. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi, Uluslararası Hayvan Hakları Birliği ve ona bağlı ulusal birlikler tarafından, 23 Eylül 1977 tarihin de Londra’da gerçekleştirilen hayvan hakları konusundaki 3. Uluslararası toplantıda kabul edilmiş ve 15 Ekim 1978’de ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlatma, olabildiğince az ısı yayan beyaz ışık kaynağı kullanılarak 12 saat aydınlık- 12 saat karanlık fazı olacak şekilde ayarlanmalıdır. Bu şekilde periyodik bir optimum aydınlatma için konaklama yerlerinin penceresiz ya da başka kaynaktan ışık almayacak odalar olması tercih edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Deneysel çalışmalarda kullanılan fare, sıçan ve kobay gibi hayvanların ortalama nem ihtiyaçları %45 ve %65 değerler arasında olmalıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Deney hayvanları ile yapılan araştırmaların yapıldığı alanları şöyle sıralayabiliriz: Biyolojik, patolojik, biyokimyasal, fizyolojik, ürolojik, bakteriyolojik, parazitolojik, hematolojik, farmakolojik, toksikolojik, biyo-genetik ve biyo-immünolojik gibi araştırma alanları, İlaç sanayisi, ve Cerrahi tekniklerin geliştirilmesi. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fare, sıçan ve kobaylar 20-24°C'lik oda sıcaklığında yaşaması gerekirken, tavşanların 11-21°C'lik oda sıcaklığında yaşaması gerekmektedir.