Laboratuvar Hayvanlarını Yetiştirme ve Sağlığı

Yanıt Açıklaması: Laboratuvarlarda orta sıklıkta kullanılan hayvanlar şunlardır: Kobay, hamster, kedi, köpek, tavşan, domuz, maymun, şempanze.

Yanıt Açıklaması: Uyuz, Sarcoptes scabiei ile bulaşır.

Yanıt Açıklaması: “3R” Prensibi Replacement: Yerine koyma Reduction: Azaltma Refinement: İyileştirme şeklinde tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Deney hayvanı faktörleri; Tür, ırk ya da soy, Fizyolojik yapı, Cinsiyet, Yaş, Ağırlıktır.

Yanıt Açıklaması: Kuyrukları olmayan kobayların boyları 25 cm kadardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Transgenik Fare: Bu fareler kendi DNA’larına eklenmiş yabancı bir DNA parçası daha taşırlar.

Yanıt Açıklaması: Pelet yemler kafes içerisinde yetiştirilen kemirgenlerin yemi koparıp tüketebilmesi için uygun kıvamda kurutulurlar. Yemlerin bu şekilde pelet haline getirilmesi hayvanların dişleri için törpüleyici bir etki yaratır. Böylece kesici dişlerin aşırı derecede uzamasının önüne geçilmiş olur.

Yanıt Açıklaması: Makro çevrenin sıcaklık ve nem dengesi sıçanların termoregülasyonunu sağlayabilmeleri açısından önemlidir. Laboratuvar sıçanları için sıcaklığın 20-22° C olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Farelerde apandis, çekuma bağlı kapalı tüp şeklinde bir yapı olup bağırsak florasını düzenlediği düşünülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kobaylar yılda 2 kez doğum yaparlar.

Yanıt Açıklaması: Tıp hekimliği, veteriner hekimliği, diş hekimliği, eczacılık ve temel biyoloji disiplinlerindeki araştırmalar ile bu alanlardaki eğitim ve pratik çalışmalar. İnsan ve hayvanlarda hastalıkların veya sağlıkla ilgili problemlerin araştırılması ve önlenmesi ile ilgili çalışmalar. İnsanda ve hayvanlarda kullanılan ilaç, aşı, toksin, antitoksin ve antiserum gibi maddelerin, ürünlerin veya uygulamaların; üretim, güvenlik, etkinlik, kalite ve yan etkilerinin araştırılması ilaç ile biyolojik madde ve katkı maddelerinin standardizasyonu ve sınanması ile ilgili çalışmalarda deney hayvanları kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: laboratuvar ortamında genetiği değiştirilerek veya mutasyonlar aracılığı ile birçok deneysel fare ırkı oluşturulmuştur. Random Bred Fareler: Farklı kolonilerde yetişen aynı cins erkek ve dişi bireylerin çiftleştirilmesi ile elde edilir. İnbred Fare: Farelerde inbred tipin oluşturulabilmesi için en az 20 nesil boyunca kız kardeş X erkek kardeş veya en yakın ebeveyn çiftleştirilmesi yapılması gerekmektedir. Böylece bireyler birbirine yakın özellikler taşıyacağı için deneysel çalışmada elde edilen sonuçlar birbirine yakın olacaktır. Deneylerde en çok kullanılanları C57BL/6, BALB/c, C3H, FVB, 129, DBA, ve CBA’dır. Hibrit Fare: İki farklı inbred tipteki ilk bireylerin çiftleştirilmesi ile oluşan fareleredir.

Yanıt Açıklaması: Gerbiler kesinlikle sırtından tutularak yakalanmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Farelerin diploid kromozom sayısı 40dır.

Yanıt Açıklaması: Metabolizma kafeslerini oluşturan parçalar: suluk, gaita toplama kabı, idrar ve gaita ayırıcı, ızgaralı kafes, metabolik kafes, yemlik ve idrar toplama kabıdır. Altlık malzeme bu parçalardan biri değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Atıklar, imha edilecekleri yere götürülünceye kadar geçici atık depolarında 48 saatten fazla bekletilmemelidir.

Yanıt Açıklaması: Vücutları baş, boyun, gövde ve kuyruk kısımlarından oluşur. Kuyrukları tüysüzdür ancak kalın pullarla kaplıdır. Kuyrukları toplam vücut uzunluğunun %85’i kadardır. Tırmanma ve ısı regülasyonu için kuyruklarını kullanırlar. İnsanlardaki gibi ter bezleri bulunmaz. Kuyruk uzunluğunun ortamın ısısına göre değiştiği düşünülmektedir. Yetişkin bir sıçanın ağırlığı ortalama 220 gr civarındadır. Türe göre değişmekle birlikte, en fazla 500-600gr ağırlığına ulaşabilirler. Laboratuvar ortamında obezite görülebilir ve 800gr a kadar çıktığı görülmüştür. Yaşam süreleri strainlerine göre ve diyetlerine göre farklılık göstermekle birlikte 2-4 yıl olarak kabul edilir. Yarı doğal ortamdaki yabani sıçanların en uzun yaşam süreleri dişilerde yaklaşık 700 gün erkeklerde ise 600 gün olarak tespit edilmiştir. Wistar sıçanlarda ise bu süreler erkekler için 3,2 yıl ve dişiler için 3,8 yıl olarak belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1997’ de imzalanarak 1999’ da yürürlüğe giren “Hayvanların Korunması ve Refahı Protokolü” nde yani Amsterdam Antlaşması’ nda yer alan ifadeler, hayvanların refahı için gereken tüm ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik açık yasal zorunluluk içermesi bakımından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Laboratuvar hayvanlarının kullanımına ilişkin olarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından “Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır. Bu yönetmeliğin 5. Maddesi’nde deney hayvanlarının kullanım amaçları şu şekilde belirtilmiştir; • Temel araştırmalar, • İnsan, bitki ve hayvanlardaki hastalık, sağlık bozuklukları ve diğer anormalliklerin önlenmesi, tanı, tedavi veya bunlardan kaçınma, insan, hayvan veya bitkilerdeki fizyolojik bozuklukların incelenmesi, düzeltilmesi veya modifikasyonu, hayvanların refahı ve tarımsal amaçlarla yetiştirilen hayvanların üretim şartlarının iyileştirilmesi amacıyla uygulamalı araştırmalar ve bu amaçlardan herhangi biri için, ilaçlar, gıda ve yem hammaddeleri, başka maddeler ve ürünlerin kalite, etkinlik ve güvenilirliklerinin test edilmesi, • İnsan ile hayvan sağlığı ve refahı için doğal çevrenin korunması, • Türlerin korunmasını amaçlayan araştırmalar, • Mesleki beceri kazanma, sürdürülmesi veya geliştirilmesi amacıyla yüksek öğrenim veya eğitimi, • Adli tıp soruşturmaları. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hayvan deneylerinde etik kavramı ile ilgili ilk çalışmalar, Avrupa’da Londra ve Fransa’da başlamıştır. Bu toplulukların çalışmaları sonucunda İngiltere’de 1876 yılında “Royal Commision” adı altında bir komisyon kurularak “Hayvanlara İnsancıl Davranma Yasası” olarak dilimize çevrilebilen ilk etik yasayı yapmıştır. Bu yasanın özünde “canlı hayvanlar üzerinde yapılabilecek olan çalışmaların, ancak eyalet sekreterliğinin kontrolü ile anestezi altında ve sadece faydalı bilim adına yapılabileceği” hükmü bulunmaktadır.