Hijyen ve Sanitasyon

Yanıt Açıklaması: Su kaynaklarının işlenerek içilmeye hazır hâle getirilmesinde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler yüzeysel sular için daha önemli olmakla birlikte, yeraltı suları için de kullanılabilir. Suya şap veya metal tuzları ilave edilmesi ile partiküllerin flokülasyonu (veya koagülasyonu) sağlanır.

Yanıt Açıklaması: Patolojik ağız kokusu; Ağız içinden kaynaklanan; dis çürükleri, diş ve diş eti hastalıkları, ağız mukozasındaki yaralar ve ülserler, yemek artıkları, dişlerin yanlış tedavisi ve tükürük salgısındaki azalmaya bağlı olarak gelişebilir. Ağız dışı nedenlerden kaynaklanan; özellikle burun (septum deviasyonu) ve sinuslarla ilgili sorunlarda, üst solunum yolu ve alt solunum yolu hastalıklarında ağız kokusu oluşabilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşadıkları çevrenin düzenine ve temizliğine azami derecede özen gösteren Osmanlılar, mezarlıkların hayvanların giremeyeceği şekilde duvarla çevrilmesi, suyolları üzerine ve yakınına ev inşa edilmemesi, meyve ağacı dikilmemesi (suların kirlenmesi ve azalmasını önlemek amacıyla) gibi ekolojik dengeyi bozabilecek en küçük ayrıntıyı bile düşünerek çevresel kirlenmeyi ve bozulmayı engellemeye çalışmışlardır. Çevrede görülen balgam, tükürük gibi maddeler kül ve kireçle dezenfekte edilmeye, çöplerin de belli yerlerde toplanarak bertarafına çalışılmıştır. Yakılması gibi durum söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Saç gövdesi ise üç tabakadan oluşmaktadır. En iç kısımda medulla (saç iligi), saça esneklik, renk ve sağlamlık veren keratin liflerinden oluşan korteksve en dışta da kutiküla tabakası vardır. Bu son tabaka renksiz, ince ve ölü tabakadır. Bu tabaka korteks tabakasını korur.

Yanıt Açıklaması: Osmolojik temizlik; ortamda kokuya neden olan görünen ve görünmeyen kirlerin giderilmesi işlemidir.

Yanıt Açıklaması: Ağız kokusu, sosyal ve psikolojik açıdan kişinin kendisinde ve insanlarla etkileşiminde önemli sorunlara sebep olabilen bir durumdur. Ağızın direk içinden kaynaklanan ve başka sebeplerden dolayı oluşan kötü ve hoşa gitmeyen koku halitozis terimi ile ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Mast hücreleri, makrofajlar ve diğer savunma hücreleri ile vücudun bağışıklık sisteminin sağlanmasına katkıda bulunur. Bu yapısı ile derinin hijyenik bir özelliği vardır.

Yanıt Açıklaması: Mantar: Ayakların terledikten sonra ıslak kalması, ıslakken iyi kurulanmadan çorapların giyilmesi esas nedendir. Ayrıca terlik, ayakkabı, çorap, ayak havlusu gibi kişiye özel eşyaların ortak kullanılması sonrasında da çapraz kontaminasyonla mantar enfeksiyonları görülebilir. Ayakların iyice kurutulması, çorapların sık sık değiştirilmesi, ayakların bakımının yapılması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Vücut temizligini sağlamak amacıyla yapılan banyo islemi sonrasında; 1. Vücutta kan dolaşımı sağlanır. 2. Ciltteki ölü hücreler atılır. 3. Mikroorganizmalar uzaklaştırılır. 4. Vücutta koku giderilir. 5. Kaslarda gevşeme ve dolayısıyla bir rahatlama sağlanır.

Yanıt Açıklaması: Deterjanların yapısına katılan kimyasal maddeler katıldıkları miktar kadar deterjanlara kendi özelliklerini yansıtırlar. Asidik bileşikler katıldıkları deterjana leke çıkarıcı ve koku giderici özelliği kazandırırlar.

Yanıt Açıklaması: Hidrojen peroksit, potasyum permanganat, sodyum perborat, klor, iyot kimyasal yapılarına göre sınıflandırılan dezenfektanlardan oksitleyici maddeleridir.

Yanıt Açıklaması: Filtrasyon, çöktürülen suyun yavaş veya hızlı bir şekilde kum filtreleri veya aktif kömür filtrelerinden geçirilmesi su arıtma işlemidir. Bu işlemde sedimentasyon sonucunda hâlen uzaklaştırılamayan katı partiküller sudan ayrıştırılmış olur. Ayrıca bu filtrelerin suyla ilk temas eden yüzeylerinde bu katı parçacıklar ile parazitler ve bunların yumurta, kist veya ookistlerinden bir tabaka oluşur. Bu tabakada daha sonra gelen suyun içindeki mikroorganizmaları ve bunların ürünlerinin tutulmasına neden olur. Bu nedenle filtrasyon bir çeşit biyolojik arıtma olarak kabul edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bakteri, virüs, parazit gibi zararlı organizmaların bulaştıkları bir yerden başka bir yere temasla bulaşmasına çapraz kontaminasyon adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Sert su; Alman : 19 – 30, Fransız :32.6 – 54.0 ve ingiliz :22.5 – 37.5

Yanıt Açıklaması: Günümüzde el yıkma antiseptiği olarak en çok kullanılan maddeler Klorheksidin glukonat, Alkol, İyodoforlar, Paraklorometaksilenol, Triklosan, Kuaterner amonyum bileşikleridir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde el yıkama antiseptiği olarak en çok tercih edilen etken maddeler aşağıda sıralanmıştır: Alkol: Etanol, propanol ve isopropanolun %60-90’lık sulu çözeltileri ele 3-5 ml kadar alınır, en az 20 saniye elin her yerini ıslatacak şekilde eller ovuşturulur. Kirli ellere direk uygulanmamalıdır. Sabunla kaba kirler uzaklaştırıldıktan ve eller kurulandıktan sonra alkolle yıkanmalıdır. Klorheksidin glukonat: Alkol veya su ile karıştırılmış hazır dilisyonları mevcuttur. · Hekzaklorofen: Etkinliği yavaştır. %3’lük dilisyonları mevcuttur. Elde 2-3 dakika tutulması ve en az 2 kere uygulanması tavsiye edilir. Toksik etkileri olduğu için çok sık kullanılmaz. İyodoforlar: %8-10 oranında povidon iyot içerirler. Deride irritan etkiye sebep olduğu için özellikle duyarlı kişilerde deri antiseptiği olarak kullanıldığında deri üzerinden silinerek uzaklaştırılmalıdır. Paraklorometaksilenol: %1-3 oranlarında hazırlanmış solüsyonları kullanılmaktadır. · Triklosan: Sabunların içinde de %2 oranında bulunabilen bu etken maddenin el antiseptiği olarak %0.3-2’lik solüsyonları kullanılmaktadır. Kuaterner amonyum bileşikleri: Allerjik etkileri, çevreye zararları ve gram negatif mikroorganizmalara etkilerinin zayıf olması nedeniyle çok tercih edilmemektedir.

Yanıt Açıklaması: MÖ 5. yüzyılda yaşayan ve gözleme dayalı tıbbın kurucusu olarak kabul edilen Yunanlı hekim Hipokrat, hijyen bilimi ile ilgili Havalar, Sular ve Yerler isimli kitabı ile ilk yazılı eseri ortaya çıkaran kişi olmuştur. Hipokrat’a göre hava koşulları, mevsimler, rakım, rüzgâr gibi nedenler insanlarda hastalığa sebep oluyordu. Ayrıca durgun su kaynakları ve bataklıklara yakın kasabalar hastalıklara en kolay yakalanabilen yerlerdi. Bu bölgelere rüzgârla taşınan tam olarak belirlenemeyen fakat ölümcül gazların taşındığını belirtmiştir. Hipokrat tıbbı, mitolojik ve batıl inanışlara dayalı kavramlardan arındırarak gözlem, deney ve akılcılığa dayanarak açıklamaya çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Şistosomiyazis: Helmint parazitlerden, trematoda sınıfında bulunan Schistosoma spp. türlerinin neden olduğu paraziter hastalık

Yanıt Açıklaması: Kurşun; Kan biyokimyasını etkiler, Özellikle bebek ve küçük çocuklarda fiziksel ve mental gelişimi geciktirir. Öğrenme güçlüğü, duyma sorunlarının sebebidir. Diğer ağır metallerin kan düzeyi takibi yapıl(a)masa bile kan kurşun düzeyi mutlaka (en az yıllık) takip edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Su veya çözücülerle temizlenemeyen kirler bulundukları yüzeyin yapısını değiştirirler. Demir ve demir alaşımlı metallerin paslanması, diğer metallerin oksitlenmesi gibi durumlarda su veya çözücüler bu kirleri gideremezler. Bunun için ovma, zımparalama gibi mekanik yöntemlerin uygulanması gereklidir.