Hijyen ve Sanitasyon

Yanıt Açıklaması: Bitkisel ve hayvansal yağların ve yağ asitlerinin alkali maddelerle reaksiyonu ile elde edilen sabun en çok kullanılan temizlik ürünlerindendir. Bitkisel olarak Hindistan cevizi yağı, soya fasulyesi yağı, pamuk yağı, palmiye yağı, ayçiçeği yağı, zeytinyağı gibi yağlar ve/veya içyağı gibi hayvansal yağlar sabunun ham maddesidir. Sabun üretim teknolojisine göre sıvı, katı veya toz sabun üretilmektedir. Sabunun çok kireçli ve soğuk suda etkinliği azdır.

Yanıt Açıklaması: İçme ve kullanma sularının olması arzu edilen özellikleri şunlardır: -Su, kokusuz, renksiz, berrak ve içimi serinletici olmalıdır. -Su hastalık yapan (patojen) mikroorganizma içermemelidir. -Suda sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır. -Suyun içinde vücut için gerekli mineraller yeter düzeyde olmalıdır. -Sular agresif olmamalıdır. Suların agresifliği, serbest karbondioksit (CO2) ve bikarbonat (HCO3-) iyonunun dengede olmamasından ileri gelir. Suların agresifliği boruların korozyonuna (aşınmasına) neden olur. Boruların iç yapısı bozulur, delinme, patlama veya tıkanmalara neden olur.

Yanıt Açıklaması: Termoregülasyon: Vücutta ısı üretimi ile ısı kaybı arasındaki dengenin kurulması.

Yanıt Açıklaması: Latincede sağlıklama anlamına gelen “Sanitas” kelimesi, Sanitasyon olarak Fransızcadan dilimize yerleşen bir tıp bilimidir. Halk sağlığını korumak ve hastalıkları engellemek amacıyla alınan tedbirlerin uygulanması anlamında kullanılmaktadır. Sağlığa zararlı olabilecek her türlü etkenin ortamdan uzaklaştırılmasını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Dermis Tabakası: Derinin, epidermis tabakasından sonra gelen bağ dokusundan oluşan elastik yapıdaki tabakasıdır. Kan damarları, sinir uçları ve lenf damarları ile kaplı olduğu için canlı tabakadır. Yapısını bir protein olan kollajen oluşturur. Deriye dokunma duyusu yeteneğini kazandıran tabakadır.

Yanıt Açıklaması: Gereksinimden daha az su sağlanması veya su yokluğundan kaynaklanan hastalıkların başında Skabies, trahom, basilli dizanteri gibi hastalıklar yer alır. Su az bulunduğundan, kişisel hijyenin yeterince sağlanamaz vücudun, yiyeceklerin ve giysilerin yıkanmayışı nedeniyle hastalık yapıcı ajanların güçlenmesi ve hastalığın yayılması mümkün olur.

Yanıt Açıklaması: Hijyenik uygulamaların yapılması ile esas hedeflenen amaç; toplumda sağlıklı, hastalıktan uzak, yaşanabilir ortamların ve kaliteli tüketim maddelerinin sağlanması ile sağlıklı bireylerin oluşturulması şeklinde özetlense de hijyenin uygulandığı alanlar bazındaki amaçları da bildirmek gereklidir. Kişisel hijyenin amacı; vücutta hastalık oluşturabilecek mikroorganizmaların, biriken zararlı toksinlerin ve salgıların uzaklaştırılmasıdır. Ruhen ve bedenen kişinin rahatlaması amaçlanır.

Yanıt Açıklaması: Su varlığı açısından değerlendirdiğimizde ülkemizin “su sıkıntısı olan bir ülke” olduğu söylenebilir. Günümüzde ülkemizin tüketilebilir yüzey ve yeraltı suyu potansiyeli yılda ortalama toplam 112 milyar m3’tür. Ülkemizde kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı ortalama 1450 m3 civarındadır. Türkiye, İtalya, İspanya ve Almanya ile birlikte kişi başına düşen 1000-3000 m3 su miktarı ile su sıkıntısı olan ülkelerdendir.

Yanıt Açıklaması: Evlerimizde atık üretimini azaltacak başlıca hususlar şunlardır: -Alışveriş işlemleri yapılırken alınacak ürünlerin tek kullanımlık olmasından ziyade daha uzun süreli ve tekrar kullanılabilir olmasına özen gösterilmelidir. -Ambalajı az olan ya da dönüştürülebilir tarzda olan ambalajlı ürünler alınmalıdır. -Plastik kaşık, bardak, çatal, tabak gibi ürünler kullanılmamalıdır. -Pazar veya market alışverişlerine giderken devamlı kullanılabilecek bez torbadan alışveriş çantası temin edilmeli ve alışverişlere bu torba ile gidilmelidir. Bu şekilde ayrıca poşet veya kâğıt torba kullanımı engellenmiş olur. -Şarj edilebilir piller kullanılmalıdır. -Uzun ömürlü floresan ampuller tercih edilmelidir. -Gündelik notlar almak için kullanılmış kâğıtlar tercih edilmelidir. -Alışveriş yaparken alınacak ürünün fiyatı ile birlikte sağlamlığı ve tamir edilebilirlik düzeyleri de araştırılmalıdır. -Kırılan, bozulan, yıpranmış eşyalar direk atılmamalı, mümkünse tamir ettirilmelidir. -Kullanılmayan eşyalar çöpe atılmamalı, ihtiyaç sahibi kimselere ulaştırılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Eğer sağlık açısından kişiyi engelleyen bir olgu yoksa sağlıklı bir insanın haftada en az üç kez banyo yapması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Mikrobiyolojik temizlikte patojen mikroorganizmaların tamamının, saprofit mikroorganizmaların ise bir kısmının temizlenmesi amaçlanır. Genel yüzeylerde mikrobiyolojik temizlik için kullanılabilecek en iyi temizlik ürünü ve dezenfektanı sodyum hipoklorit yani çamaşır suyudur.

Yanıt Açıklaması: El yıkama işlemini amaçlarına göre sosyal, hijyenik, cerrahi el yıkama üç şekilde incelemek mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Uygun bir şekilde bertaraf edilebilmesi amacıyla katı atıkları bileşimlerine ve kaynaklarına göre olmak üzere iki şekilde sınıflandırmak mümkündür. Bileşimlerine Göre Katı Atıklar: -Organik Katı Atıklar -İnert Katı Atıklar Kaynaklarına Göre Katı Atıklar: -Evsel Katı Atıklar -Endüstriyel Katı Atıklar -Evsel Nitelikli Katı Atıklar -Tehlikeli Katı Atıklar -Tıbbi Atıklar -Arıtma Çamuru Özel Atıklar: Bu grupta bulunan atıklar; katı atık kategorisinde bulunmayıp diğer atıklardan farklı olarak toplanması ve bertaraf edilmesi gereken atıkları içermektedir. Bunlar: -Radyoaktif Atıklar -Bitkisel Atık Yağlar -Atık yağlardır.

Yanıt Açıklaması: Ulasılmak Istenen Amaca Göre Temizlik (Temizlik derecesine göre); Fiziksel Temizlik Kimyasal Temizlik Mikrobiyolojik Temizlik Osmolojik Temizlik Entomolojik Temizlik

Yanıt Açıklaması: Su Zengini: Fransız Guyanası, İzlanda, Guyana; Yeterli Suyu Olan: Portekiz, Hollanda, Avusturya, İrlanda, Estonya, Finlandiya; Su Sıkıntısı Olan: Türkiye, İtalya, İspanya, Almanya; Su Fakiri: Birleşik Arap Emirlikleri, Gazze, Kuveyt.

Yanıt Açıklaması: Sert su borularda tıkanmaya neden olabilir, sabunun köpürmesi gecikir, çamaşır ve bulaşıkta kalıntılara neden olabilir. Ancak sert suyun insan sağlığına olumsuz etkisi saptanmamıştır. Hatta çocuklardaki herhangi bir sağlık sorununu suyun sert olması ile bağlantılandırmak da yanlıştır. Tam tersine sert suların kalp krizinden koruyucu etkisi olduğuna dair çalışmalar vardır. Öte yandan yumuşak suların daha büyük bir olasılıkla kalp, damar ve tiroit hastalıklarına neden olduğu saptanmıştır. Sert su halk sağlığı açısından değerlendirildiğinde, şebeke suyu sert ise lezzetinin beğenilmemesi ve içiminin tercih edilmemesi nedeniyle, doğada kaynak suyu adı verilen kontrolsüz sular tercih edilmektedir. Oysa bu suların taşıdığı tehlike ve riskler kontrol edilmediği için ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Yanıt Açıklaması: Katabolizma, büyük moleküllerin daha küçük moleküllere dönüşmesi işlemidir. Metabolizmada yıkım işlemleri olarak tanımlanır. Vücutta enerji oluşturulması amacıyla sırasıyla karbonhidrat, yağ ve proteinlerin parçalanması örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Katı atıkların zararları şöyle sıralanabilir: -Kontrolsüz biriktirilmeleri nedeniyle depolandıkları yerlerde meydana getirdikleri gazlar atmosfere geçerek havayı kirletir. -Uygunsuz ortam ve kaplarda biriktirilmeleri sonucunda sızan suları, yüzey sularına karışarak kirletir. -Uygun olamayan mekânlarda biriktirilen atıklara ait tozların rüzgârla etrafa saçılması riski vardır. -Toprakta biriken ve kalıntı hâline gelen kimyasal maddeler topraktan bitkilere bulaşır. -Doğrudan doğruya temasla hastalık durumu söz konusudur. -Sinek, böcek gibi haşereler, fare gibi kemiriciler için uygun yaşam ortamlarıdır. -Kötü koku ve hoş olmayan görüntüye sebep olurlar. -Özellikle tıbbi ve organik özellikteki atıkların kontrolsüz ve uygun olmayan şartlarda biriktirilmesi mikroorganizmalar için uygun bir besi yeri olur ve bulaşıcı hastalıklara sebep olur. -Düzenli veya düzensiz depolanma alanlarından açığa çıkan metan (CH4), nitroz oksit (N2O) ve karbondioksit (CO2) gazları (sera gazları) iklim değişikliği ve küresel ısınmaya neden olurlar.

Yanıt Açıklaması: Suyun gözle görülecek şekilde içerisinde katı maddelerin görülmesi ve bulanık olması Makroskobik kirliliktir.

Yanıt Açıklaması: Dermis Tabakası: Derinin, epidermis tabakasından sonra gelen bağ dokusundan oluşan elastik yapıdaki tabakasıdır. Kan damarları, sinir uçları ve lenf damarları ile kaplı olduğu için canlı tabakadır. Yapısını bir protein olan kollajen oluşturur. Deriye dokunma duyusu yeteneğini kazandıran tabakadır.