Hijyen ve Sanitasyon

Yanıt Açıklaması: Biyoharmoloji, canlıların yaşam sürecinde her türlü doğal ve yapay olarak oluşmuş fiziksel çevre ile kullanıcı arasındaki uyumu araştıran, inceleyen, çözüm önerileri üreten ve bu bilgileri yapı veya binaya uygulayan bilim dalıdır. Cevap: C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gebelik süresince en az dört defa sağlık personelince izlenmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Diyabetes mellitus (DM), pankreasın insülin adı verilen hormonu yeterli miktarda üretememesi ya da vücuttaki hücrelerin insülini yeterli düzeyde kullanamaması sonucu oluşan, ömür boyu devam eden, kronik bir hastalıktır. İnsülin hormonu yeterli düzeyde salgılanamazsa ya da etkisi bozulmuş ise şeker hücrenin içine giremez. Glukozun kandaki düzeyi yükselir. Buna kan şekerinin yükselmesi (hiperglisemi) denir. Yani kanda glukoz düzeyi yüksek olduğu hâlde hücreler yeterli miktarda bunları alıp kullanamazlar.

Yanıt Açıklaması: Hipoksi, vücutta dokularda oksijen oranının azalmasıdır. Yüksek yerlerde atmosfer basıncı ile birlikte parsiyel oksijen basıncı da düşeceği için hipoksi oluşur.

Yanıt Açıklaması: Gözlüklerin cam, gövde ve sapları günlük olarak su ve sabun ile yıkanabilir. Gözlüklerin temizliği için geliştirilen temizlik solüsyonları da kullanılabilir. Hangi amaçla kullanılırsa kullanılsın camı çizik gözlükler kullanılmamalı, camlar veya gözlük yenisi ile değiştirilmelidir. Herkesin kendine ait gözlüğü olmalıdır. Gözlük camı ve gövdesinin üretildiği ham maddeler önemlidir. Bu nedenle zararlı materyalden üretilmiş, boyaları zararlı olan gözlükler sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle gözlükler yetkili yerlerden alınmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdakilerden hangisi hastanelerde fiziksel etkenlerin kontrol altına alınması ve sağlık açısından uygun hale getirilmesi için yapılması gerekenler şunlardır: Hastanenin hava kirliliğinden, gürültüden, titreşimden, koku ve haşere üreten çöp, bataklık vb. alanlardan uzak olması tercih edilmelidir. Hastane mimarisi mühendis ve mimarlar kadar onu kullanan veya kullanacak olan hekim ve sağlık personelinin görüşleri alınarak çizilmeli ve yapılandırılmalıdır. Hastaneler zemin etüdleri yapılmış yerlerde inşaa edilmeli, yapısı olağan dışı durumlardan etkilenmemesi için belirlenen standartlara uygun olmalıdır. Katlar ve odalar arasında özellikle ses yalıtımı önemlidir. Aynı şekilde hastanelerde radyoloji üniteleri ve radyoaktif maddelerin kullanıldığı nükleer tıp gibi bölümler iyonize radyasyon açısından da yalıtılmalıdır. Hastanelerde çok ciddi sayıda ve nitelikte araç ve gereç kullanılmaktadır. Bunların bölüm ve servislere göre kayıtları tutulmalı, bunların kontrol, bakım ve onarımları aksatılmadan yapılmaya çalışılmalıdır. Hastane su kaynağı çok önemlidir. Su kesintilerine karşı temizliği kontrol altında tutulan su deposu veya depoları olmalı, şehir şebeke sistemi bağlı da olsa sağlık yetkililerince yapılan değerlendirmelere göre uygun olabilecek alternatif su kaynağı yedekte bulundurulmalıdır. Ancak bu su kullanılmadan önce tekrar gerekli incelemeler yapılmalıdır. Hastanelerde en önemli sorunlardan birisi elektrik kesintilerinin yaşanmasıdır. Bu hem hastane içinde farklı birim ve bölümler arasında olabileceği gibi, kentsel anlamda yaşanan kesintiler olabilir. Ameliyathane, doğum servisi, laboratuvar, yoğun bakım, acil servis başta olmak üzere elektrik kesintilerinden çok daha ciddi etkilenen bölümler olmak üzere hastanede elektrik kesintilerinde en kısa zamanda devreye giren jeneratörler kurulmalı ve çalışır durumda olduğu sık aralıklara kontrol edilmelidir. Hastanelerde iç ortam hava kirliliği oldukça yoğundur. Bu nedenle hem kirletici kaynaklar değerlendirilmeli, hem de etkin bir şekilde havalandırma yapılmalıdır. Hastanelerde ısınma ve havalandırma sistemlerinin çalışır konumda olması sık sık kontrol edilmelidir. Hastanelerde bina içi su ve atık su şebeke sisteminin projesi ve şeması olmalıdır. Hastanelerde su ve atık su boruları yanında oksijen dağıtım sistemleri, yangın söndürme boruları, hastanın kan gibi biyolojik materyallerini laboratuvara ulaştıran pnömotik taşıma sistemi boruları gibi birçok boru sistemi vardır. Bunların yapımında ve tadilatlarında özenli davranılmalı, projeleri olmalı, projeye uygun olmayan değişiklik yapılmamalıdır. Hastanede yangın alarmı ve söndürme sistemlerinin aktifliği sürekli kontrol altında tutulmalıdır.

Yanıt Açıklaması: HACCP uygulamasındaki aşamalardan biri olan kritik kontrol noktaları için işleme yönteminin belirlenmesinde kullanılan analizlerden aw analizi su aktivitesi olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Okul oyun alanının ya da ders arasında öğrencilerin yararlanacağı alanın öğrenci  başına 5 m2 ve toplamda en az 400 m2 olarak yapılması gerekir. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Öğütme, gıdaların küçük parçacıklar haline getirilmesini sağlar, hacimsel olarak küçültmek ve işlevsel olarak daha kolay işlenebilirliğinin sağlanması (buğdayın un haline getirilmesi) için uygun yöntemdir. Gıdanın formunu değiştirir muhafaza için şart değildir.

Yanıt Açıklaması: Memelerde şişkinlik, baş ağrısı, halsizlik, kilo alımı gibi fiziksel; depresif duygu durumu, gerginlik, sinirlilik, huzursuzluk gibi ruhsal belirtiler premenstruel sendromunda ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Radyasyon iyonize ve noniyonize (iyonize olmayan) diye iki türü vardır. Röntgen ısınları, radyoaktif maddelerden kaynaklanan radyasyon, nükleer enerjiden kaynaklanan radyasyon iyonize olanıdır.

Yanıt Açıklaması: Kişisel koruyucu donanımlardan tek kullanımlık olmayanlar, her kullanımdan sonra ve mümkünse kullanımdan önce kontrol edilip temizlenmek kaydıyla kullanılabilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Konutun sağlıklı olmasının koşullarından birisi de, banyo ve tuvaletin konutun içerisinde bulunmasıdır. Banyo, evde yaşayan bireylerin kişisel bakımlarını yaptıkları, temizlendikleri ve gerekli ihtiyaçlarını giderdikleri bölümdür. Kişisel hijyenin sağlandığı bir bölüm olmasına rağmen, evin en kirli ve kontamine alanlarındandır. Banyoda yer alan klozet, dolap, küvet, duş teknesi, duşakabin, lavabo, aksesuarlar vb. her biri banyo ve tuvaletteki kişisel hijyen uygulamaları ile çok kolay kontamine olabilmektedir.