Hijyen ve Sanitasyon

Yanıt Açıklaması: Halojenler, kuvvetli asidik özellik gösterirler. Klorlu bileşikler, mikroorganizmaları 20 dakika gibi bir sürede öldürürler. İyotlu bileşiklerin, antimikrobiyal etkileri vardır. Alkali bileşikler, mikroorganizmaların hücre zarı ve duvarı yapısını bozar. Yüzey aktif bileşikler ise, suyun yüzey gerilimini düşürerek kire daha iyi etki etmesini sağlarlar.

Yanıt Açıklaması: Bulaşık deterjanı, lineer alkil benzen sülfonik asit (LABSA), sodyum hidroksit, magnezyum tuzları, sodyum laurly eter sülfat, boya, esans ve koruyucu maddeler eklenerek nötr (alkaliye yakın) özellikte üretilen deterjanlardır.

Yanıt Açıklaması: Kirletici Etkenlere Göre Su Kirliliği : Mikrobiyolojik Kirlilik, Organik Maddelerden Kaynaklanan Kirlenme, Radyoaktif Kirlilik, Kimyasal Kirlilik, Endüstri Atıkları, Yağlar ve Benzeri Maddeler, Sentetik Deterjanlar, Pestisitler, Yapay ve Doğal Organik ve İnorganik Kimyasal Maddeler, Yapay ve Doğal Tarımsal Gübreler, Isıl Kirlenme, Kombine atıklarla meydana gelen kirlenme şeklinde olup, doğal nedenlerden oluşan kirlilik Nedenlerine Göre Su Kirliliği çeşitlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Şebekedeki kaçaklar su kaybına neden olmakla birlikte su kirliliği sorunlarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Banyo sırasında kullanılacak su kişisel olarak tercihe göre değişmekle birlikte 33-37 oC arasında olması en idealidir.

Yanıt Açıklaması: Su kirliliği ile ilgili olarak başlıca sorunlar şunlardır: -Su kaynaklarının ve havzalarının korunmasında sorunlar yaşanması. -Su havzalarının yapılaşmaya ve kentleşmeye açılması. -Yüzey ve yeraltı sularının tarımsal faaliyetlerden, sanayi ve kanalizasyon atıklarından, çöplüklerden vb. nedenlerden kirlenmesi. -İklim değişikliğine ve küresel ısınmaya bağlı kuraklık (kirleticilerin yoğunlaşmasına neden olur) veya aşırı yağışların (havadaki kirleticilerin yerüstüne getirilmesi, toprakta ve sudaki kirleticilerin doğada taşınması vb.) görülmesi. -İnsani faaliyetler nedeniyle aşırı su kullanılmasına bağlı olarak yeraltı sularının seviyelerinin düşmesi. -Yeraltı sularının değişik katmanlardan ve jeolojik yapılardan geçerken bazı kimyasal maddeleri çözerek bünyesine alması.

Yanıt Açıklaması: U¨rünü talep eden müşteri veya tüketicinin güvenini ve devamlılığını sağlama, tüketim ve satış oranlarında artış, yasal yaptırımlara her zaman hazır olma, firmanın itibar kazanması, çalışan personelde moral ve motivasyonun sağlanması, işletmelerdeki haşere ve kemiricilerle ilgili mücadele yöntemlerinin belirlenerek uygulanması, işletmelerin periyodik pest kontrollerinin yapılması amaçlanır. Haksız rekabete girmek bunlar arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Mikroskobik büyüklükte veya çıplak gözle görülebilirler. Kirleri kaynaklarına, yapışma şekillerine, çözünebilme durumlarına, oluşturdukları ajanlara göre olmak üzere dört şekilde incelemek mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Sıvı veya katı kirleticilerin verildiği bölgelere Alıcı ortam denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sular için uygulanan genel su arıtma işleminin aşamaları su şekilde özetlenebilir: -Süzme -Flokülasyon -Sedimentasyon -Filtrasyon -Havalandırma -Dezenfeksiyon Sedimentasyon (Çöktürme): Flokülasyonla bir araya gelen parçacıkların yer çekiminin etkisi ile suyun içinde bu-lunduğu tankın / havuzun dibine çöktürülmesi islemidir.

Yanıt Açıklaması: MÖ 3000 Çinliler sağlıklı kalabilmek için diyet ve su tedavisini uygulamışlardır. MÖ 1000 Minos uygarlığı mükemmel bir kanalizasyon sistemi kurmuşlardır. Eski Mısır uygarlığı zamanında sabun elde edilmeye çalışılmıştır. Gözleme dayalı tıbbın kurucusu olarak kabul edilen Yunanlı hekim Hipokrat, hijyen bilimi ile ilgili ‘Havalar, Sular ve Yerler’ isimli kitabı ile ilk yazılı eseri ortaya çıkaran kişi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Tuzlar, suyun içindeki sertliğe sebep olan iyonlarla birleşerek çöktürürler ve çamaşır yıkama makinelerinde yumuşatıcı olarak kullanılırlar.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü 1948 yılında sağlığı “sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal (akılsal) ve sosyal yönden tam bir iyilik hâli” olarak tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hijyenik temizlik işlemlerinde temel temizlik faaliyetlerini yapılışına göre farklı şekillerde gruplandırmak mümkündür: Kullanılan Etkene Göre Temizlik; Buharla Temizlik, Yüksek Basınçlı Suyla Temizlik, Basınçlı Havayla Temizlik, Titreşimle (Ultrasonik) Temizlik, Köpükle Temizlik, Jelle Temizlik.

Yanıt Açıklaması: Lityum, çinko, kalsiyum, bakır, magnezyum, demir, iyot ve flor gibi bazı kimyasal maddeler ise özellikle içme suyu ile birlikte vücuda alınmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Bazı kimyasal kirleticilerin kaynakları ve olası etkileri:

Yanıt Açıklaması: Koyu ve hacimli bir dışkı ile karakterize ishal, genellikle ince bağırsağın etkilenmesine bağlıdır. Bu tür ishale “enterit” de denir. Bu tabloya kusma eklenirse “gastroenterit” denir. Kalın bağırsak tipi ishalde ise daha sık, daha yumuşak ve sulu kıvamda dışkılama söz konusudur. Ayrıca dışkılandıktan sonra, geçen rahatlamayla sonuçlanan kramp tarzında karın ağrısı vardır. Bu tabloya da “kolit” denir. Dışkıda kan görülmesine “melena”, taze kırmızı kan görülmesine ise “hematokezia” denir.

Yanıt Açıklaması: Madensel tuzlardan çok zengin olan sular, sert sular olarak bilinir. Temizlikte kullanılacak suyun çok sert olması daha fazla deterjan kullanılmasına, temizlenen ortamda da kalıntılara ve bozulmalara sebep olur. Bu yüzden suyun çok sert olmaması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Genel anlamı ile ortamların, mekânların, nesnelerin veya canlıların sağlık gereklerine uygunluğunun sağlanması için üzerlerinde veya içlerinde bulunan kir, leke, toz gibi istenmeyen yabancı maddelerin giderilmesine temizlik adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Latincede sağlıklama anlamına gelen “Sanitas” kelimesi, Sanitasyon olarak Fransızca’dan dilimize yerleşen bir tıp bilimidir. Halk sağlığını korumak ve hastalıkları engellemek amacıyla alınan tedbirlerin uygulanması anlamında kullanılmaktadır. Sağlığa zararlı olabilecek her türlü etkenin ortamdan uzaklaştırılmasını ifade eder.