Temel Veteriner Parazitoloji

Yanıt Açıklaması: Eklembacaklılar olarak bildiğimiz artropodların en önemli şekilsel özellikleri vücutlarının sert bir kitin tabakası ile örtülü olması, ayaklarının eklemli olması ve vücutlarının segmentleşme (bölümlenme) göstermesidir. Ancak burada bahsettiğimiz durum gerçek bir segmentasyon değildir. Çünkü bu halkaların iç kısmı birbiri ile birleşik olup vücut tek bir boşluğa sahiptir. Artropodlar iki yanlı simetrik ve omurgasız canlılardır. Vücudun dış yüzeyini örten kitin tabaka bir dış iskelet görevi yapar, vücudu bir zırh gibi kuşatarak artropodu dış etkilerden korur. Bunun yanında vücut içindeki sıvının buharlaşmasını önleyerek artropodun kuruyup ölmesini engeller ve ona şekil verir. Kısmen esneyebilme özelliği olmasına rağmen kitin tabakasının genişleme özelliği olmaması nedeniyle artropod büyürken kitin tabakası dar gelir ve büyümesini engeller. Bu nedenle artropod gelişmesi esnasında periyodik olarak üzerindeki eski örtüyü atarak daha büyük ve yenisini oluşturur. Kütiküla üzerinde renk veren pigmentler, kıl, tüy ve diken gibi oluşumlar bulunabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Taenia solium için son konak insan; ara konak ise domuzdur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Anemi; dolaşım kanında alyuvar sayısının veya alyuvarlarda bulunan hemoglobin miktarının veya her ikisinin birden normal değerinin altına düşmesine verilen addır. Bazı parazitler konaklarından kan emerek onların kan kaybetmesine dolayısıyla anemi’ye neden olurlar. Keneler, pireler, tahtakuruları, sivrisinekler, bazı bitler, nematodlardan bazıları kan emerek beslenirler ve konağın önemli miktarda kan kaybetmesine neden olurlar.

Yanıt Açıklaması: Paraziter enfeksiyonlarda konağın gösterdiği reaksiyonların şiddetine bağlı olarak konak ile organizmaya dahil olan parazit arasındaki ilişki aşağıdaki şekillerden birisi ile sonuçlanır. - Parazit konakta yerleşemez. Bu olay parazitin yaşamı için gerekli şartların konakta bulunmamasından kaynaklanır ve doğal bağışıklık olarak nitelendirilir. Konağa giren parazit kısa bir süre sonra ölür. - Parazit konakta yerleşir fakat oluşan kazanılmış bağışıklıktan dolayı parazit etkisiz hale getirilir. - Parazit konakta yerleşir ve konak da paraziti etkisiz hale getirmek için uğra şır. Ancak parazitin yok edilmesi konak tarafından değil parazitin kendisi tarafından gerçekleştirilir. - Konakta yerleşen paraziti organizma etkisiz hale getirmeye çalışır ancak tamamen etkisiz hale getiremez. Bu arada konakta bağışıklık şekillenir. - Parazit konakta yerleşir ve ciddi hastalıklara hatta konağın ölümüne neden olur. Bu durum konağın yaşamsal organlarının etkilenmesi ve beslenmesinin engellenmesi sonucu ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Organik arsenikler, antibiyotikler, sulfonamidler, nitrofuranlar anti-protozoerler olup; nemadektinler bir antelmentiktir.

Yanıt Açıklaması: Leishmania (şark çıbanı, organ leishmaniosis’i) enfeksiyonlarının yoğun olduğu bölgelerde özellikle dıştan gelen insanlara glucantime verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bazı durumlara karşı duyarlılık göstererek veya cevap oluşturarak o durumlar hakkında ipucu veren organizmalara biyoindikatör denilmektedir. Parazitlerin sucul ortamın kirlilik düzeyinin belirlenmesindeki biyoindikatör rolleriyle yani kirliliğe karşı vermiş oldukları tepkilerin belirlenmesiyle olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Forezis: Değişik iki organizma arasındaki ilişki, birisinin diğerine barınak veya ulaşım sağlaması, ya da onu korumasıdır. Kommensalizm: iki canlıdan birinin diğerine zarar vermeden ondan faydalanmasıdır. Parazitizim: Kommensalizm yaşam şeklinin canlılardan birine zarar verecek şekilde değişmesidir. Mutalizm: Karşılıklı ilişkiden iki canlıda yararlanmaktadır fakat beraberlik zorunlu değildir. Simbiyoz: Karşılıklı ilişkide beraberlik zorunludur ve canlıların birbirinden ayrılması mümkün değildir. Görüldüğü gibi Simbiyoz birliktelik bir zorunlulukken Foreziste böyle bir zorunluluk yoktur ve simbiyoz yaşayan iki canlının zaman içinde birbirinden ayrılıp forezis ilişkiye geçmesi mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: singami: Şizogoni  sonucu oluşan hücrelerin eşeyli üremisidir.

Yanıt Açıklaması: Doğada serbest yaşayan ancak kısa bir süre için besin almak amacıyla konağa gelen ve beslendikten sonra konağı terk eden parazitlere geçici parazit, bu tip parazitizme de geçici parazitizm adı verilir. Parazit ile konak arasındaki ilişki sadece beslenmeye bağlı olup bunun dışında bir ilişkileri söz konusu değildir. Bu tür parazitizmde parazitle konak arasında gevşek bir ilişki bulunmaktadır. Parazit olan canlı konak üzerinde herhangi bir gelişme ya da çoğalma geçirmez. Geçici parazitizmin en iyi örnekleri sivrisinek, kene, pire ve tahtakuruları gibi kan emerek beslenen ektoparazitlerdir. Konakta kalış süreleri parazitlerin beslenme alışkanlıklarına göre değişiklikler göstermektedir. Örneğin sivrisinekler konak üzerinde çok kısa bir süre (1-2 dk) kalarak kan emdikten sonra ayrılırlar. Bu tür parazitler tek bir canlıya bağımlı kalmazlar hayatları boyunca çok değişik konaklardan beslenebilirler.

Yanıt Açıklaması: Bazı durumlara karşı duyarlılık göstererek veya cevap oluşturarak o durumlar hakkında ipucu veren organizmaya biyoindikatör adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Parazitlerin değişik özellikleri konaklarında oluşturdukları patojenitelerinin derecesini etkileyebilmektedir. Bu özelliklerden başlıcalarını şu şekilde sıralayabiliriz. Konaktaki Parazit Sayısı veya Miktarı, Parazitin Morfolojik Özellikleri, Parazitin Fizyolojik Özellikleri, Parazitin Türü, Parazitin Virulansı, Parazitin Biyolojik Özellikleridir.

Yanıt Açıklaması: Canlıların yaşama şekli olarak birbirinden ayrılamadığı, ayrıldığı taktirde her iki canlının da öldüğü yaşama şekli Simbiyoz'dur. Simbiyoz Yunanca'da beraber yaşama anlamındadır.

Yanıt Açıklaması: Sığırların abomazumlarında bulunan Ostertagia ostertagi isimli nematodun larvaları alındıktan sonra bez hücrelerine girerek onları tahrip eder ve pepsinojen ve hidroklorik asit salgılanması engellenir. Ortamda yeterli hidroklorik asit olmadığı için pepsinojen pepsine dönüşemez ve protein sindirim metabolizması bozulur.

Yanıt Açıklaması: Antijen, bağışıklık cevabına sebep olan herhangi bir maddeye verilen isimdir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Parazitlerin konaklarda oluşturdukları başlıca patojenik etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz. • Soyucu ve sömürücü etkileri • Kısırlaştırma etkisi • Mekanik etkiler (basınç uygulama ve engelleme yolu ile) • Toksik etkileri • İrkiltme etkileri • Eritme etkileri • Doku bozukluklarına ve reaksiyonlara yol açma • İmmunopatolojik ve aşırı duyarlılık reaksiyonlarına yol açma • Travma ve perforasyon etkileri • Diğer hastalık etkenlerini nakletme ve onlara zemin hazırlama etkileri Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Serbest parazitizm, bozulmuş organik materyal üzerinde yaşayan ve canlı organizma ile herhangi bir direkt ilişkisi olmayan saprofit canlıların yaşam şekliyken; Kommensalizmus’da konuk canlı konağında sindirilmeyen besinleri veya artıkları paylaşmakta fakat ona zarar vermemektedir. Forezis bir canlının diğerine sadece barınak veya ulaşım sağlamasıdır. Simbiyoz’da ise iki canlının birbiri arasındaki ilişki zorunludur ve birbirinden ayrılmaları mümkün değildir. Mutualizm’de de iki canlının birbiri ile olan bağlantısından her iki tarafın da yararlanması söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Bu tedavi türünde hastalığa neden olan etken parazit grupları dikkate alınarak bu parazitleri yok etmeye yönelik sağaltım yapılır. Kullanılan kimyasal maddeler ya direkt parazitleri yok eder ya da organizmayı güçlendirerek parazitlerin yerleşme­ sine engel olurlar. Bu sağaltım şeklinde hedef tamamen parazitin kendisidir. Ge­ nelde parazitin beslenme şekli, sinir sistemi ve enerji metabolizması gibi hayati iş­ levleri hedef alınır. Antiparaziter ilaçlar parazitlerin özelliklerine göre ve bulunuş yerlerine göre çeşitli gruplardan oluşur. Bazı özel durumlarda viral, bakteriyel, riketsial ve mikotik ilaçlar da sağaltım da kullanılabilir. Bu gibi ilaçların kullanım gerekliliği hekimin yaptığı muayene ve laboratuvar bulgularına göre karar verilir. Paraziter ilaçlar oral (ağız yolu), enjeksiyon (subkutan­derialtı, intravenöz­dama­ riçi, intramuskuler­kasiçi) ve haricen (damlatma, banyo, sürme, daldırma ve püs­ kürtme) gibi yollarla kullanılabilir.

Yanıt Açıklaması: Parazit olarak yaşayan bir canlının üzerinde ya da içinde başka bir parazitin bulunmasına hiperparazitizm denir. Yani parazitin kendisi başka bir parazite konaklık yapabilmektedir. Bu konudaki en güzel örnek sivrisinekler ve kenelerdir. Sivrisinekler kan emerek beslenen geçici ektoparazitlerdir. Bu sivrisineklerde insanlarda sıtma hastalığına neden olan Plasmodium’lar parazit olarak yaşamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu şekilde larval gelişimin geçici olarak bir noktada durmasına hipobiyoz denir. Bu tip larvalar, dış ortamda uygun koşulların oluşmasıyla ve konağın durumu uygun hale gelince hipobiyoz dönemi sona erer ve geliflmelerine kaldığı yerden devam ederler.