Temel Veteriner Parazitoloji

Yanıt Açıklaması: Simbiyoz, Yunanca’da beraber yaşama anlamındadır.

Yanıt Açıklaması: Her canlının ve parazitlerin iki kelime ile anılması ilk defa İsveç’li hekim ve biyolog Linnaeus (18.yüzyıl) tarafından önerilmiş ve 1900 yılında Londra’da ulus­lararası Zooloji kongre’sinde 36 maddelik bir kararla ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Köpeklerin ince bağırsaklarında yaşayan bir cestod olan Echinococcus granulosus’ un ara konak memelilerdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Nicola Andry insan iç parazitleri ile ilgili bilgiler vermiştir. Leeuwenhoek mikroskobu geliştirerek parazitolojiye çok önemli katkılar sağlamıştır. Franscesco Redi sineklerin etlerden değil ette bırakılan sinek yumurtalarından geliştiğini ispatlamıştır. Hartmann ise ilk kez köpeklerde bulunan şeritleri tanımlamıştır. Linnaeus ise 11 helmint türünden "Systema Nature" adlı eserinde bahsetmiştir. "b" şıkkı doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Sivrisinek, bit, pire, kene gibi eklem bacaklılar birer dış parazittir. Örneğin keneler konaklarının dış yüzeyine gelerek kan emerler doyduktan sonra da konaklarından ayrılırlar.

Yanıt Açıklaması: Mutualizm: iki canlının birbiri ile olan bağlantısından iki tarafta yararlanmaktadır. Bazı protozoaların ve omurgasız hayvanların içinde bulunan Zoochlorella (Yeşil alg) ve Zooxanthella (sarı-kahverengi alg) lar barınak bulmakta, karbonik asit ve benzeri bileşiklere kolayca ulaşabilmektedir. Karşılığında yaşadıkları hayvan hücreleri için oksijen ve karbonhidrat sağlamaktadırlar. Deneysel yapılan çalışmalara göre ruminantlarda (koyun, keçi, sığır, geyik vb.-gevişenler) protozoonlar bıraktıkları selülaz enzimi selülozu parçalamakta ve kendi metobolizmaları için kullanılabilir hale getirmektedirler. Bu protozoonlarda çoğalma ikiye bölünerek ve çok hızlı olmaktadır. Yaklaşık bir gün ömrü olan bu protozoonların ölümü ile parçalanmakta ve konak tarafından sindirilmektedir. Ruminantlar ihtiyacı olan total azot (nitrojen) ihtiyaçlarının beşte birini bu yolla sağlamaktadır. Bu şekilde iki tarafta birbirinden yarar sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Taenia saginata er işkin yani olgun şekli insanların bağırsaklarında yaşayan bir şerittir. Bundan dolayı insanlar bu parazitin son konaklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde parazitoloji eğitimi II. Mahmut zamanında modern Tıp ve Veteriner eğitiminin başlaması ile önce 1838’de Mektebi Tıbbiyei Askeriyei Şahanede başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde II. Mahmut döneminde modern tıp ve veteriner eğitimi başlamıştır. Bu konudaki ilk bilim insanlarından bazıları eserlerini Fransızca yazmıştır, bazıları ise Fransız bilim insanlarının eserlerini Türkçe’ye çevirmiştir. Türkiye’de Modern Parazitolojinin kurucusu sayılan İsmail Hakkı Çelebi ise eğitimini Türkiye ve Fransa’da tamamlayarak Ordinaryus Profesör olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Parazitler genel olarak konaklarında hastalıklara ve hatta ölüme de neden olabilirler. Konaklarının çeşitli vücut kısımlarında bulunabildikleri gibi kan ve lenfte de bulunabilirler. Tek bir konakta bir tür parazit olabileceği gibi bazı konaklarda birden fazla tür parazit de yararlanıcı olarak bulunabilir ve genellikle üzerinde yaşadıkları konaktan daha fazla üreme potansiyelleri vardır. Dolayısı ile numaralı seçeneklerin tümü de parazitler için doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Parazit yunanca kelime olup, para-yanında; sitos-besin anlamına gelen hayvansal veya bitkisel canlıdır. Canlı bir organizmanın içinde veya üzerinde sürekli veya geçici olarak besin ve yer bulabilen bu canlılara parazit adı verilmektedir. Parazitler başka canlıların zararına yaşayan varlıklar olup paraziti barındıran ve onun yaşaması için gerekli eksikleri tamamlayan canlıya ise konak denir. Dolayısı ile numaralı seçeneklerin tümü de parazitler için doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Paraziter hastalıkların isimlendirilmesinde parazitin cins adının sonuna “ose”, “osis” ve “iasis” ekleri getirilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kanda ve dolaşım sisteminde bulunan parazitlerin çoğu konaklarını bir vektör aracılığıyla terk ederler. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Parazitoloji başlıca üçe ayrılır: Protozooloji, Protozoa’ları yani tek hücreli parazitleri; Helmintoloji, parazit solucanları; Artropodoloji ise eklembacaklı parazitleri inceler. Bunların dışında Filogenetik, çeşitli organizma grupları arasındaki evrimsel ilişkiyi araştırırken; Şemoterapotik (kemoterapötik) ise enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılan maddeleri konu edinen bilim dallarıdır.

Yanıt Açıklaması: Süperparazitizm; herhangi bir parazit türü ile enfekte olan bir konağın taşıdığı parazit türü ile yeniden enfekte olmasıdır. Periyodik parazitizm tipinde ise; canlı yaşamının bir kısmını parazit olarak sürdürürken bir kısmını serbest olarak geçirmektedir. Daimi parazitizm tipinde, parazit olan canlı hayatının bütün bölümlerini bir konak üzerinde geçirmek zorundadır. Bu tür parazitlerin konak dışında yaşamaları mümkün değildir. Doğada serbest yaşayanancak kısa bir süre için besin almak amacıyla konağa gelen ve beslendikten sonra konağı terk eden parazitlere geçici parazit, bu tip parazitizme de "Geçici parazitizm" adı verilir. Normalde doğada serbest olarak yaşayan bazı canlıların bazen kendi istekleri ile paraziter hayata geçerek başka bir canlının üzerinde, içinde özellikle de yaralarda yaşamasına "İsteğe bağlı parazitizm" denir. "a" şıkkı doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Echinococcosis paraziter zoonozunda son konaklar; KE (Kistik echinococcosis)’de başta köpek olmak üzere kurt, çakal gibi hayvanlar; AE (Alveoler echinococcosis)’de ise başta tilki olmak üzere köpek, çakal, kurt ve kedi gibi hayvanlardır. Erişkin parazitler (1,2-7 mm uzunluğunda oldukça kısa şeritler) son konaklarda ince bağırsakta yaşarlar. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Canlı bir organizmanın içinde veya üzerinde sürekli veya geçici olarak besin ve yer bulabilen canlılara parazit adı verilmektedir. Parazitler başka canlıların zararına yaşayan varlıklar olup paraziti barındıran ve onun yaşaması için gerekli eksikleri tamamlayan canlıya ise konak denir. Parazitleri ve bunların konakları ile olan ilişkilerini araştıran Parazitoloji bilimi biyolojinin en ilgi çekici bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Tahtakuruları özellikle geceleri kan emerler ve gündüzleri konaklarının yaşadığı yerlerin yakınlarında yarıklarda, çatlaklarda, yatak aralıklarında saklanırlar. Sıcak hava ve CO2 tahtakurularını cezbeden faktörlerdir.

Yanıt Açıklaması: Leeuwenhoek’un (1632-1723), 17.yüzyılın ikinci yarısında mikroskobu geliştirmesiyle diğer bilimler gibi parazitoloji biliminde de yeni bir dönem başlamış ve özellikle gözle görülemeyen parazitler üzerinde araştırmalar başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Diheteroksen gelişme şeklinde parazit hayat döngüsünü tamamlayabilmek için bir ara konağa ihtiyaç duyar. Doğru cevap C'dir.