Türk Dili 2

Yanıt Açıklaması: İkinci Hecelerdeki Ünlülerin Düşmesi Türkçede kurallı olmamakla birlikte gönül, beyin, koyun (göğüs), göğüs, burun, alın, oğul, ağız, bağır gibi sözcüklere ünlüyle başlayan ek geldiğinde ikinci hecedeki dar ünlüler (yani /ı/, /i/, /u/, /ü/) düşer: gönül+ü+m > gönlüm, koyun+u+n+a > koynuna, burun+u > burnu vb. Dilimizde çevir- ve devir- fiillerinin edilgen biçimlerinde de aynı olay görülür: devir- / devril-, çevir- / çevril-. Ancak bu durum, avuç, büyük, küçük, yanıt, çözüm, kömür, düğüm, geyik, buçuk, açık, soluk vb. birçok sözcükte görülmez: geyik+e > geyiğe, kanıt+a > kanıta, düğüm+ü > düğümü, soluk+u+m > soluğum vb. Fermanı tekrar çevreye sardı. Koynuna koyacaktı. Fakat göğsünün görünmez bir cendere ile sıkıldığını duydu. (Ömer Seyfettin, Ferman)

Yanıt Açıklaması: Bütün özel isimler -kişi adları ve soyadları, ülke, millet, dil, din, mezhep, gezegen, yer, bölge, yerleşim birimleri, kurum, kuruluş, eser, gazete, dergi, kanun, tüzük, dönem, mevsim, (belirli bir tarih bildiren) ay ve gün, bayram, toplantı vb. isimleri - büyük harfle başlatılır. C seçeneğindeki meslek isimleri bunlar arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Sözün istenmeyen şekilde bittiğini, kesik cümlelerde okuyana bırakılan parçayı göstermede, ayıp karşılanan kelimelerin yerine, metinlerin okunamayan yerlerini göstermede kullanılan yardımcı işaret üç noktadır.

Yanıt Açıklaması: Denemelerde belge, tanık ve araştırmalara yer verme zorunluluğu yoktur.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki dördüncü , ardına , sırtını ve derdi yazımları doğrudur ancak D seçeneği yanıtı şeklinde yazılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Makale, gazetecilikle doğmuş, gazetecilikle birlikte gelişmiş bir yazı türüdür. Makale türü, ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval’de Şinasi’nin yazmaya başladığı makalelerle Türk basınına girmiştir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türkçede isimlere gelen +ki, +ken, +leyin,+(ı)mtırak ekleri ile fiillere gelen -(X) yor eki uyuma girmez: yoldaki, yoldayken, akşamleyin, yeşilimtırak, görüyor. Bunların dışında isimlere gelen +DAş ekinin de uyuma girmediği görülür: yoldaş, arkadaş, türdeş, işteş, evdeş sözcüklerinde uyuma girer; ancak meslektaş, kardeş, ülküdaş sözcüklerinde uyuma girmez. Ayrılma hal eki olan “+DAn” eli ise büyük ünlü uyumuna girer. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Hayvan veya bitki, eşya veya alet, durum, yer, bilim ve bilgi, yiyecek, gök cisimleri, organ, zaman, renk, yön, yol ve ulaşım vb. bildiren sözcüklerden birisi ile oluşan ve bunlardan birisinin anlamını koruduğu birleşik sözcükler ayrı yazılır. köpek balığı, muhabbet kuşu, hamam böceği, deniz yılanı, küpe çiçeği, yer elması, şeker kamışı, kuru incir, tuz ruhu, sirke ruhu; boy aynası, çakmak taşı, masa örtüsü, ay tutulması, baş dönmesi, kalp çarpıntısı, gece yarısı, hafta başı; gül rengi, gece mavisi, açık sarı, koyu yeşil, ses bilgisi, halk bilimi, Çoban Yıldızı, Kutup Yıldızı, Kuyruklu Yıldız, gök taşı, Doğu Anadolu, Kuzey kutbu, Kemalpaşa tatlısı, içli köfte, badem şekeri, Adana kebabı, maden suyu, meyve tatlısı, aşık kemiği, işaret parmağı, azı dişi, takma kirpik, köprü yol, çevre yolu, keçi yolu vb. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: fani, rüzgar, liman, istiyorum, kalbimiz sözcükleri Büyük Ünlü Uyumuna uymamaktadır. İstiyorum sözcüğünde ise hem Büyük Ünlü Uyumuna, hem de Küçük Ünlü Uyumuna uyumsuzluk söz konusudur. – yor şimdiki zaman eki Küçük Ünlü Uyumu kuralına daima aykırıdır. Çünkü Türkçe sözcüklerde o, ö ünlüleri sadece ilk hecede yer alır.

Yanıt Açıklaması: Türkçede kurallı olmamakla birlikte gönül, beyin, koyun (göğüs), göğüs, burun, alın, oğul, ağız, bağır gibi sözcüklere ünlüyle başlayan ek geldiğinde ikinci hecedeki dar ünlüler (yani /ı/, /i/, /u/, /ü/) düşer. Bu nedenle A seçeneği “Beyni sulandı.” şeklinde olmalı.  Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: : Bütün ikilemeler ayrı ve araya herhangi bir noktalama işareti konulmadan yazılır. Pekiştirme sözcükleri ise bitişik yazılır.  Pisi pisine ikilemedir; diğerleri pekiştirme sözcükleridir.

Yanıt Açıklaması: I'de aitlik anlamında IV'te  pekiştirme görevinde kullanılmıştır. I'de bitişik Iv'te ayrı yazılır. II ve III'te ise bağlaç olduğu için ayrı yazılmalıydı. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: oyun –a – yor –du biçiminde kök ve eklerine ayırdığımızda kökte bir ünlü düşmesi görülmektedir. Aynı zamanda da – a isimden fiili yapım eki daralmış, -u olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İki veya daha fazla heceli sözcüklerin sonundaki /ç/ sesleri , ünlüyle başlayan ekle kullanıldığında /ç/ > /c/ olur: kıvanç+ı+m > kıvancım.

Yanıt Açıklaması: Özel İsimler Dışındaki Yabancı Sözcüklerin Yazımı: Türkçede sözcük başında çift ünsüz bulunmaz. Batı dillerinden giren bu tip sözcükler genellikle aslına uygun biçimde yazılır: gramer, stop, kral, kritik, plan, tren, slogan, psikoloji, staj, spor, program, propaganda, kriz, traktör, grafik, strateji vb. Verilen örnekte de gurup sözcüğü yanlış yazılmıştır. Doğrusu, grup olmalıdır. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Okura dönük eleştiri; eleştirmenin yapıtı değerlendirmekten çok, yapıtın bir okur olarak kendisi üzerindeki etkilerini değerlendirdiği eleştiridir. Bu tür eleştiri belli ölçütlere göre yapılmadığı için deneme havasındadır ve özneldir. İzlenimci eleştiri bu tür içindedir.