İş Sağlığı ve Güvenliği

Yanıt Açıklaması: İş kazası ya da meslek hastalığı sonucunda meslekte kazanma gücü kayba uğrayan işçinin karşılaştığı maddi zarar, kural olarak bütünüyle kaza anında ortaya çıkmayıp iki ayrı dönemde oluşur. Zararın bir kısmı kazayla birlikte doğmuş bulunsa da büyük bölümü kaza sonrasında meydana gelir. İşçinin içinde bulunduğu bu durum, maddi zararın belirlenmesinde birtakım özgün unsurlardan yararlanılmasını gerektirmektedir. Bu unsurların başlıcaları işçinin meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı, iş görebilme çağının uzunluğu, yaşam süresinin sonu, kaza anındaki ücreti ve müterafık kusur oranıdır. Tazminat hesaplamalarında nihai rakama ulaşılması için sözü edilen unsurların belirlenmesi de yeterli değildir. Zira işçinin, maddi zararlarının oluşacağı zaman süreci çok sayıda bilinmeyeni içerir. Bu anlamda işçinin, aynı işte mi çalışacağı yoksa daha yüksek ücretli başka bir işe mi geçeceği, liyakatına bağlı olarak işinde yükselip yükselemeyeceği, enflasyon oranının nasıl seyredeceği, kaç yaşında emekli olmak isteyeceği, hangi yılda öleceği, iş göremezliğinin ekonomik geleceğine kadar sarsacağı hesaplamalar sırasında bilinmesi mümkün olmayan etkenlerden sadece birkaçıdır. Bunca bilinmeyeni ve değişkeni barındıran bu durum karşısında tazminat hesaplamalarının yapılabilmesi, bir takım yöntemlerin geliştirilmesini zorunlu kılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç 1 ay içinde kontrol edilir. İşyerinin, bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevlerini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanuni işlem yapılır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişilerin ortalama yaşam süresi PMF cetveline göre belirlenen maddi tazminat unsurudur.

Yanıt Açıklaması: İş kazasına katkı sağlayan kusurlu davranış ile işçinin görevini ihmal etmesi, kusur değerlendirmesinde farklı kavramlardır. Kusurun tespiti ve yüzde üzerinden rakamsal ifadelendirilmesi teknik bilirkişi kurulları tarafından yapılır. İşçi ve işverenler hakkında kusur değerlendirmesini içeren bir diğer belge, ceza mahkemesi kararı olacaktır. I, II seçenekleri doğru verilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Destekten yoksun kalma tazminatının talep edilebilmesi için destekle hukuki ilişkinin olması gerekmez. Fiili bir ilişki de tazminat talebi için yeterlidir. Ölen işçinin eşi, nişanlısı, çocukları, evlatlığı, anne ve babası, kardeşleri ve hatta nikâhsız birlikte yaşadığı arkadaşı bile koşulların varlığı halinde tazminat talebinde bulunabilir.

Yanıt Açıklaması: Maddi zararların belirlenmesinde kullanılan dördüncü unsur iş kazasının ya da meslek hastalığının gerçekleşmesinde tarafların kusurudur.

Yanıt Açıklaması: Maddi zararda işçi de işverende hatta diğer 3. durumlar da etki edebilir. Doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel iş hukuku anlamındaki iş kazasının kanuni temeli 6331 sayılı iş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.417’dir. Anılan düzenlemelerle işverene yüklenen ödevlerin gerektiği gibi yerine getirilmemesinden doğan kaza, bireysel iş hukuku anlamında iş kazasını oluşturur ve işverenin işçiye karşı sorumluluğunu doğurur. Bu nitelikteki kazalar, sosyal güvenlik hukuku anlamındaki iş kazalarına oranla daha dar kapsamlıdır.

Yanıt Açıklaması: Manevi tazminatın hesaplanmasında kullanılan öğeler arasında: olayın oluş şekli, çalışanın kusur oranı, davacıların duyduğu elem ve ızdırabın derecesi, tarafların sosyal ve ekonomik durumu ile hak ve neşafet kurallarıdır.

Yanıt Açıklaması: İş sağlığı ve güvenliği kurulu üyeleri aşağıdaki konularda eğitim alacaklardır: • Kurulun görev ve yetkileri, • İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar, • Sık rastlanan iş kazaları ve tehlikeli olayların nedenleri, • Endüstriyel hijyenin temel ilkeleri, • Etkili iletişim teknikleri, • Acil durum önlemleri, • Meslek hastalıkları, • İşyerine ait özel riskler, • Risk değerlendirmesi.

Yanıt Açıklaması: İşveren, yerine getirildiği tarihten itibaren 6 işgünü içinde yetkili iş mahke­mesinde işin durdurulması kararına itiraz edebilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Meslekte kazanma gücü kaybı, iş görebilme çağı ve yaşam süresi, ücret, tarafların kusuru, işçinin çektiği acı ve sıkıntılar Maddi tazminatta zararın belirlenmesinde başvurulan unsurlardır. İşçinin çektiği acı ve sıkıntılar bu unsurlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: İş kazası nedeniyle meslekte kazanma gücünün sürekli kaybedilmesi halinde maddi zarar hesaplanırken zamansal açıdan ikili bir ayrım yapılır. Bunlardan ilki, kaza anı ile maddi tazminat davasının hüküm tarihi arasında geçen süreyi kapsar. Uygulamada işlemiş zarar dönemi olarak adlandırılan bu dönemde, tam ya da kısmen çalışamama nedeniyle işçinin uğradığı menfaat kayıplarını belirlemek kolaydır. Zira mahkemenin karar tarihi itibarıyla geçmişte kalan bir zaman dilimi İşlemiş Zarar Dönemi: Kaza anı ile maddi tazminat davasının hüküm tarihi arasında geçen süreyi kapsar. 128 İş Sağlığı ve Güvenliği olduğu için işçinin bu dönemde alması gerektiği halde kaza nedeniyle hiç ya da kısmen alamadığı parasal menfaatlerin ve sosyal yardımların tespiti mümkündür. Ancak ayrımın ikinci kısmını oluşturan hüküm sonrası dönem, yaşanmamış bir zaman dilimini ifade eder. Bu dönemde işçinin, mahrum kalacağı menfaatlerin gerçek değerleriyle tespiti mümkün değildir. O nedenle işleyecek zarar dönemi olarak adlandırdığımız bu dönemde, işçinin uğraması muhtemel zararlar birtakım varsayımlardan (öngörülerden) hareket edilmesini zorunlu kılar. İşçinin, kaza olmasaydı ne kadar kazanç elde edeceği, bu kazancın yıllık artış oranının ne olacağı, çalışma döneminin ne zaman biteceği, ne zaman emekli olacağı ve nihayetinde ne zaman öleceği çoğu yargı kararlarıyla da belirlenmiş varsayımlardan hareketle belirlenir. Dorğu cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Radyasyondan Korunma Sözleşmesi İşçilerin iyonlaştırıcı ışına maruz kalmanın neden olduğu risklere karşı korunmasını sağlayacak temel gerekleri belirlemektir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İş güvenliği tedbirlerini almayan işverenlere idari yaptırım uygulanmasını gerektiren kanuni düzenlemeler şunlardır: İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi, İşin durdurulması, O¨lümlü iş kazası nedeniyle kamu ihalesinden yasaklama. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş sağlığı ve güvenliği kurulunda, bir kişinin birden fazla sıfatla yer alması mümkün değildir. İş sağlığı ve güvenliği kuruluna, işveren veya işveren vekili başkanlık eder.  İşyerinde, birden fazla iş güvenliği uzmanı ve/veya işyeri hekimi olması halinde kurula kimin katılacağı konusundaki görevlendirme, işveren tarafından yapılır. Fakat iş güvenliği uzmanı görevlendirilirken o işyerinin tehlike sınıfına uygun uzman seçilir (İSGKY m.6/6).

Yanıt Açıklaması: Türk Borçlar Kanunu'na göre manevi tazminat düzenlenmektedir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: I. İş Kanunu II. Türk Ceza Kanunu IV. Ceza Muhakemeleri Kanunu V. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Yanıt Açıklaması: İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini AÇSHB’ye yazılı olarak bildirmesi halinde en geç 7 gün içinde işyerinde inceleme ya­pılarak işverenin talebi sonuçlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Asbest Sözleşmesi özgün risklerden korunma ilkeleri ve kuralları ile ilgili bir sözleşmedir. Doğru cevap D şıkkıdır.