İş Sağlığı ve Güvenliği

Yanıt Açıklaması: İşyeri hekimlerinin görevleri şunlardır: • Rehberlik ve danışmanlık, • Sağlık gözetimi, • Eğitim ve bilgilendirme, • İlgili birimlerle işbirliği. Eğitim programları hazırlamak ise iş sağlığı ve güvenliği kurulunun yetki ve görevleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İHY m.12’de işyeri hekimlerinin asgari çalışma süreleri, işyerinin girdiği tehlike sınıf ve derecesine göre ve işyerindeki çalışan sayısına göre değişen şekilde düzenlenmiştir. Buna göre; az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 5 dakika, tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika, çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakikadır. Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde, her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az 1 işyeri hekimi görevlendirilir. Tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde, her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az 1 işyeri hekimi görevlendirilir. Çok tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde, her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: U¨ç Direktifte düzenlenmiş olan belirli süreli veya geçici iş ilişkisi ile çalışan işçiler, genç işçiler, gebe, yeni doğum yapmış veya emziren işçiler Tavsiyede de kendi hesabına çalışan işçiler risk grubu olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş kazasına ya da meslek hastalığına maruz kalan işçinin uğradığı bedensel kaybın neden olduğu acı ve ıstırabı hafifletmeyi amaçlayan tazminat türü manevi tazminat olarak tanımlanmaktadır. Cevap"C" olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Zaman içerisinde bu amaca ekonomik amaç da eklenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip bulunduğu, Devletin herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde hayatını sürdürmesini sağlamak için gerekeni yapmakla yükümlü bulunduğu Anayasa’nın m.56’da düzenlenmiştir. Bu nedenle Devlet, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğini sağlamaya yönelik bir mevzuat çıkarmakla görevlidir. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, esas itibariyle sosyal devlet ilkesinin bir gereğidir.

Yanıt Açıklaması: ILO düzenlemeleri işlevsel olarak üç grupta sınıflandırılabilir. Bunlar, • İş sağlığı ve güvenliğinin temel ilkeleri ve kuralları, • Özgün risklerden korunma ilkeleri ve kuralları, • Özgün işkollarındaki korunma ilkeleri ve kurallarıdır.

Yanıt Açıklaması: Eğitim giderleri, TBK m.54’e göre bedensel zarar kalemlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: TBK m.54’e göre bedensel zarar kalemleri şunlardır: Tedavi giderleri, Kazanç kaybı, Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar, Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplardır. Objektif ölçüt: Benzer durum ve şartlar altında işçi ya da işverenin dâhil olduğu çevredeki makul, normal bir insanın zararlı sonucun doğmasını önlemek için sarf edeceği çaba ve göstereceği özendir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler’in 18 uluslararası uzmanlık kuruluşundan en eski olanı ILO’dur. Versay Barış Antlaşması’na göre, işçileri korumak için bir uluslararası çalışma örgütü kurulacak ve örgüt bu amaçla “Günlük ve haftalık azami çalışma saatleri de dahil, çalışma sürelerinin düzenlenmesini; işgücü arzının düzenlenmesini ve işsizlik ile savaşımı; uygun koşullarda yaşamak için yeterli ücret sağlanmasını; işçilerin genel sağlık sorunlarından ve iş kazası ve meslek hastalıklarından korunmalarını; çocukların, gençlerin ve kadınların korunmalarını; yaşlılık ve maluliyet aylığı bağlanmasını; göçmen işçilerin korunmalarını; eşit işe eşit ücret ilkesinin tanınmasını; örgütlenme özgürlüğü ilkesinin tanınmasını ve mesleki ve teknik eğitimin örgütlenmesini ve gerekli diğer önlemlerin alınmasını destekleyecektir”

Yanıt Açıklaması: Mevzuatımızda, işgörebilme çağını düzenleyen bir hüküm yoktur. O nedenle bu konu, yargısal kararlarla açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Yargıtay işgörebilme süresinin belirlenmesi aşamasında verdiği kararlarında, anılan kavramın kanuni emeklilik yaşını hedeflemediğini özenle vurgulamıştır. Gerçekten de işgörebilme yaşının tespitinde, yürütülmekte olan işin ve işyerinin niteliği, işçinin kaza anındaki sağlık durumu büyük önem taşır. Oysa emeklilik yaşı, emeklilik sisteminin kendi içindeki düşünce yapısına uygun değerlendirmelerden sonra belirlenir. Dolayısıyla emeklilik, kişinin işgörebilme çağının sonuna gelmesini ifade etmez. Nitekim, 4447 sayılı Kanunla Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan son değişikliğe kadar emeklilik yaşının dünya standartlarının altında kaldığı ve erken emeklilik imkânının yaratıldığı, Türkiye’de emeklilik yaşının işgörebilme çağının da sonunu gösterdiğini iddia edebilmek mümkün değildi. Bu nedenle, Yargıtay uygulamasında işgörebilme çağının sonu olarak eski düzenlemedeki emeklilik yaşından farklı olarak 60 yaş gösterilmişti (Baycık, 2006, s.168). Anılan uygulama, bugün de aynı şekilde sürdürülmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan Versay Barış Antlaşması’na işçileri korumak için çalışacak bir uluslararası örgüt kurulmasına hukuki dayanak oluşturan “Emek” başlıklı XIII. Bölüm bu nedenle eklenmiştir.

Yanıt Açıklaması: İş kazalarının insani boyutu oldukça büyük olmasının yanı sıra ekonomik boyutu da önemlidir. İş kazaları ve meslek hastalıklarının ekonomik maliyeti, her yıl dünya gayri safi hasılasının % 4’üne ulaşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 2008 yılında onaylanan “Adil Bir Küreselleşme için Sosyal Adalet Bildirgesi” de, ILO ilke ve politikalar›na güçlü bir destek vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk sistemimizde, manevi tazminatı düzenleyen TBK m.56 ve m.58 şeklinde iki temel madde bulunmaktadır. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği bağlamında dikkate alınması gereken hüküm, kişilik haklarına saldırı nedeniyle oluşan manevi tazminatı düzenleyen m.58 değil m.56’da düzenlenen manevi tazminattır. Bu hükme göre, “Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini gözönünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir”.

Yanıt Açıklaması: Teknelerde Tıbbi Müdahalenin iyileştirilmesinde Asgari Sağlık ve Güvenlik Gerekleri Hakkında Direktif

Yanıt Açıklaması: Kazanç kaybı, iş kazası ya da meslek hastalığı geçiren işçinin bu nedenle işine gidemediği dönemlerde kazanç (ücret) elde edememesinden doğan kaybı olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kayıpların karşılanmasına yönelik olan maddi tazminatlar: İşçinin tedavi giderleri, Kazanç kaybı, Çalışma gücünün azalması ya da yitirilmesinden doğan kayıplar, Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.

Yanıt Açıklaması: Maddi tazminat aşağıdaki kayıpların karşılanmasına yöneliktir: • İşçinin tedavi giderleri, • Kazanç kaybı, • Çalışma gücünün azalması ya da yitirilmesinden doğan kayıplar, • Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.

Yanıt Açıklaması: Destekten yoksun kalma tazminatının talep edilebilmesi için gereken bakım ihtiyacı, yokluk ya da zaruret derecesindeki bir ihtiyaç hali değildir. İşçinin ölümü nedeniyle talep sahibinin sosyal seviyesine uygun bir hayat seviyesinin yakalanmayacak olması tazminat talebi için yeterlidir.