Türk Dili 1

Yanıt Açıklaması: çek- sözcük birimi köktür ve yapım eki ve çekim eki almıştır.

Yanıt Açıklaması: Gözlükler kelimesi yapım artı çoğul eki almıştır. Gözden gözlük olmuş ve anlam değişmüştir.

Yanıt Açıklaması: Türkçedeki art-düz ünlüler /a/, /ı/ dır. "adım" sözcüğü bu ünlülerden oluşmuştur. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kök ve gövdeler, az sayıda örnekte göç ve göç-, güreş ve güreş- vb. hem ad hem de eylem olabilmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Fransa > /Fıransa/, grev > /gırev İki ünsüzle başlayan yabancı kökenli sözcüklerde(söyleyişte) kullanılır Bu yüzden cevap B seçenedir.

Yanıt Açıklaması: Bağlaçlar Türkçenin yapım ekleri içerisinde yer almaz. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dilbilimciler, genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından betimleyici dilbilgisini tercih ederler. Doğruyu veya yanlışı bulmaya değil, dilin kendisine özgü nitelikleri anlamaya odaklanılır. Doğanın bir parçası olan dilin bütün görünümleri, bütün dilbilgisel düzeylerde eşit yeterliklere sahiptir. Herhangi bir yörenin ağzı ile ölçünlü dil arasında hiyerarşik bir ilişki bulunmaz. Doğru cevap e şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İşteş çatı, görüş-, tokalaş- örneklerindeki gibi eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eder. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Değişke (Dil değişkesi, varyant): Bu terim, bir dilin lehçe, ağız vb. sözlü ve yazılı farklı biçimleri ile karma dillerin ve sözel olmayan dillerin tamamını veya herhangi birini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eylemden Ad Yapma Ekleri Eylemden ad yapma ekleri, eylem kök ya da gövdelerinden, köken anlamıyla bağlantılı yeni ad gövdeleri yapan ve sayıca en fazla olan eklerdir. Bu eklerden bir bölümü çok yaygın biçimde tüm eylem köklerine gelebilirken, yayvan ve kaypak örneklerinde olduğu gibi, bir bölümü de yalnızca bir ya da birkaç sözcükte görülür. -(A)nAk: değ(e)nek, görenek, olanak. -(A)v: görev, işlev, ödev, sınav. -(A)y: dikey, düşey, olay, deney. -AcAk: gelecek, giyecek, yakacak. -AcAn: evecen, sevecen. -Aç: büyüteç, sarkaç. -AGAn: durağan, gezegen, olağan. -AGI: kaşağı, yapağı. -Ak: binek, dön ek, sapak, uçak. -AlAk: asalak, çökelek, yatalak. -AlgA: bitelge, çizelge, konalga. -Am: dönem, kuram, tutam. -AmAç: dönemeç, tutamaç. -AmAk: basamak, tutamak. -AmIk: bozamık. -An: bakan, düzen, kapan. -Ar/-r: gider, gelir, yazar. -ArI: göçeri, uçarı. -AsI: giysi (< giyesi), olası, veresi(ye). -bAç: dolambaç, saklambaç. -CA: dinlence, düşünce, eğlence. -cAk: erincek (hlk.), salıncak. -ceme: sürünceme. -daç: andaç. -DI: çıktı, girdi, pişti, uydu. -dıç: andıç. -DIk: bildik, tanıdık. -dırak: kaydırak. -ebe: göçebe. -GA: bilge, bölge, süpürge. -GAç: kıskaç, süzgeç, yüzgeç. -GAn: çekingen, kaygan. -GI: bilgi, olgu, sevgi. -GIç: dalgıç, bilgiç. -GIn: bilgin, etkin, vurgun. -güt: örgüt. -I: ayrı, doğu, sancı, yazı. -IcI: alıcı, verici, yanıcı. -Iş: bakış, geçiş, uçuş. -k: açık, delik, dilek. -m: bilim, bölüm, kurum. -mA: bölme, inme, kuşatma. -mAcA: bulmaca, gülmece. -mAç: demeç, yırtmaç. -mAk: çakmak, ilmek, yemek. -mAn: azman, eğitmen, öğretmen. -mAz: *aymaz, tükenmez, yaramaz. -mIk: ilmik, kıymık, kusmuk. -mUr: kömür, yağmur. -mIş: dolmuş, Durmuş, ermiş. -n: akın, ekin, yığın. -nç: bilinç, direnç, sevinç. -ntI: çıkıntı, döküntü, saplantı. -pak: kaypak. -sAl: görsel, işitsel, uysal. -sI: sinsi, tütsü. -ş: bağdaş, tanış, oynaş. -t: anıt, geçit, taşıt, umut. -van: yayvan.

Yanıt Açıklaması: Zamirler, geleneksel dil bilgisinde bir adın veya ad öbeğinin yerini tutabilen ad soylu sözcüklerdir.

Yanıt Açıklaması: Çekim ve yapım eklerinin özellikleri incelendiğinde A şıkkındaki bilginin doğru olduğu görülebilir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Eylemden eylem yapma ekleri, eylem tabanlarına gelerek yeni eylemler yapan özel söz dizimsel işlevleri bulunan yapılar olarak tanımlayabiliriz. Bu eklerin çatı adı verilen özel görünümleri vardır. Çatı ekleri cümle içinde yüklemin özne veya nesne ile ilişkisini belirler: Edilgen çatı, Dönüşlü çatı, İşteş çatı, Ettirgen çatı, Sıklık çatısı, Kuvvetlendirme çatısı, Olumsuzluk çatısı olmak üzere yedi farklı çatı vardır. Doğru cevap A'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türkçesinin geride kalmasını ve Çağdaş Türkiye Türkçesine geçmemizi sağlayan ilk olay Ömer Seyfettin ve Ali Canip Yöntem'in 1911' de Yeni Lisan hareketini başlatmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki tanımlar bir arada değerlendirildiğinde dilin nitelikleri ile ilgili olarak öncelik sıralaması bulunmaksızın bazı hususların altını çizebiliriz: Dil, bir sistemdir. Dilin temeli sestir, doğal olarak öncelikle sözlü anlatım aracıdır. Dilde nedensizlik ilkesi esastır. İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur. Dilin üretim yetisi sınırsızdır. Her dil, ait olduğu toplumun gereksinimlerine cevap verebilecek yeterliktedir. Dil, toplumsal katmanlara göre değişir. Ana dili, öğrenilen değil; edinilen ve kuşaktan kuşağa aktarılan bir sistemdir. Dil, toplumsal ve ulusal bir kurumdur. Dil, insanı konu alan her bilim dalıyla yakından ilgili doğal bir iletişim aracıdır. Dil, hem araç hem malzeme hem de bu aracı ve malzemeyi kullanan sistemdir. Diller arasında benzerlikler ve ortaklıklar olabilir.

Yanıt Açıklaması: Olumsuzluk çatısı

Yanıt Açıklaması: Kökler, kendilerinden daha küçük anlamlı parçalara ayrılamayan, sözlüksel anlam taşıyan ve bir sözcük türüne ait olan biçim birimlerdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültürü oluşturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan biçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimarî, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç-gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.