Siyaset Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Stein Rokkan siyaset sosyolojisi için kimliği açık ve seçik olmayan melez bir disiplin demişti

Yanıt Açıklaması: Siyaset Sosyolojisi, siyaset-toplum ilişkisini konu olarak alır. Siyaset Sosyolojisinin söz konusu ilişkiyi siyasetin toplumu, toplumun da siyaseti etkilediği iki yönlü bir ilişki olarak ele alması onu Siyasetin Sosyolojisi ve Siyaset Biliminden farklılaştırır

Yanıt Açıklaması: E

Yanıt Açıklaması: İnsan temel ihtiyaçlarını gidermek için çalışma eylemiyle doğayı dönüştürür. Böylece, temel ihtiyaçların giderilmesine yönelik araçların üretimi, yani maddi yaşamın üretimi, ilk tarihsel eylem olarak karşımıza çıkar

Yanıt Açıklaması: Sembolik toplum kavramlaştırmasında, toplumsal hayatı oluşturan ilişkiler ağı sembolik nitelik taşır ve toplum üyelerinin eylemleri ancak sembolik bir bütünlük içinde yer aldığı zaman anlam kazanır. Bir başka deyişle, toplum üyelerinin eylemi, sembolik bir temellendirmeye tabi olduğu zaman eylem niteliğine bürünür. Bu kavramlaştırmaya göre, toplumsal hayat sembolik olarak kurulmuştur. Sembolik toplum kavramlaştırması yorumsamacı (hermenötik) sosyal bilim anlayışına dayanır. Yorumsamacı sosyal bilim anlayışına göre, toplumsal gerçeklik mahiyeti itibariyle doğal gerçeklikten farklıdır. Toplumsal gerçeklik insanın içinde olduğu ve dolayısıyla oluşumunda insani ilgi, çıkar ve değerlerin önemli bir role sahip olduğu bir inceleme alanıdır. Bu anlamda, toplumsal gerçeklik mesafeli durularak açıklanabilecek bir inceleme alanı olarak değil, ancak içerisine girilerek anlaşılabilecek bir inceleme alanı olarak düşünülmek durumundadır. Toplumsal gerçeklik değer yargılarından bağımsız olmadığı ve onu inceleyen sosyal bilimci de belirli değerlere sahip olduğu için genel olarak sosyolojide, özgül olarak ise siyaset sosyolojisinde elde edilen bilgi, nesnel ve kesin olmayıp bakış açısına göre değişen bir karaktere sahiptir. Sosyolog veya siyaset sosyoloğu tam da bu nedenle toplumsal gerçeği açıklamaya değil anlamaya ve yorumlamaya çalışır. Buna karşılık Pozitivist sosyal bilim anlayışı, gerçekliği, insanın dışında olan bir şey olarak ele alır. Pozitivist yaklaşım, buradan hareketle, olgu-değer ayrımına giderek sosyoloğun toplumsal gerçekliği değer yargılarından bağımsız olarak inceleyebileceği ve objektif bir bilgiye ulaşabileceğini varsayar.

Yanıt Açıklaması: Carl Schmitt, siyasal olanı karakterize eden söz konusu antagonizmanın, son tahlilde, dost-düşman ayrımı olduğunu belirtir. Kuşkusuz bu ilişkiyi, homojen iki varlık arasında söz konusu olan ve bir tarafın diğerini bütünüyle dışladığı bir düşmanlık ilişkisi biçiminde algılama zorunluluğu yoktur. Biz ve onlar olumsal oldukları için, toplumsal yaşamda farklı bağlamlarda, farklı nedenlerle, farklı biçimlerde kendini gösteren biz-onlar ayrımından söz edilebilir. Yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bunun yanında, siyaset sosyolojisinin ABD’de gelişmesinde bazı kurumsal etkenlerin de katkısı olmuştur. Örneğin, “UluslararasıSosyoloji Derneği” (The International Sociological Association- ISA) 1950’lerde “Araştırma Komiteleri” (Research Committees) oluşturmuş; “Siyasetin Sosyolojisi Komitesi” (The Committee on Political Sociology) ISA’nın bu girişimi doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Aslında böyle bir komitenin kurulması için ilk teklif, İtalya’nın Stresa kentinde 1959 yılında toplanan “IV. Dünya Sosyoloji Kongresi”nde bir grup sosyal bilimci (S. Eisenstadt, M. Janowitz, S. M. Lipset, S. Rokkan) tarafından yapılmış ancak komite 1960’da faaliyete geçirilmiştir. 1963’te ise “ Sosyolojisi” üzerine ilk uluslararası konferans düzenlenmiş (Tampere); bunu 1965’te (Cambridge’de) düzenlenen ikincisi izlemiştir. 1968’de düzenlenen üçüncü konferans, Siyaset Sosyolojisine ilişkin uzmanlık konularının belirlenmesi bakımından ayrı bir öneme sahip olmuştur. Nitekim bu konferansta “Siyaset Sosyolojisi Komitesi” içinde beş ayrı çalışma grubu oluşturulmuş, bu grupların işleyecekleri şu uzmanlık konuları saptanmıştır:

Yanıt Açıklaması: Komünist toplumdan önceki toplum biçimleri, insanın kendini gerçekleştirmesine uygun olmayan üretim ilişkilerini barındırdıkları için, yabancılaşmanın hüküm sürdüğü toplum biçimleridir. Marx’a göre özgürlük, herhangi bir toplumsal yaşam içerisinde değil, tarihin nihai evresine karşılık gelen komünist toplumda mümkün olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Devleti meydana getiren kurumları yasama, yargı ve yürütme olup bunlar devletin somutlaşmış görünen yüzüdür. Yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de sivil toplum-devlet ilişkisinin demokratikleşmesi için yapılması gerekenlerden üç başlıkta toplanabilir: İlk olarak devletin ve toplumun siyasete bakış açısının değişmesi gerekmektedir. İkinci olarak demokrasinin muhalefete tahammül etmek olduğu içselleşmelidir. Üçüncü değişmesi gereken anlayış ise toplumsal yaşam tarzını belirleyen ekonomi siyasalarıdır. Yanıt E şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Siyaset olgusu birçok boyutuyla akademisyenlerin ilgisini çekegelmiş; bazen birbirine zıt, bazen birbirini tamamlayıcı yaklaşımlarla çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu yaklaşımların en çok rağbet görenlerinin başında sosyolojik olanı gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bir toplumsal düzende, üretim güçlerindeki gelişim belirli bir düzeye ulaştığında ekonomik yapı değişir ve bu değişim, ekonomik yapı ile mevcut üst yapı arasında bir çatışmayı da beraberinde getirir. Toplumsal devrim bu çatışmanın bir sonucudur.

Yanıt Açıklaması: Marx'a göre siyaset, yöneten-yönetilen ilişkisinde baskı, kabul veya iknayı sağlamada, kısacası hâkim olmayı ve tabi olmayı belirlemede güce dayanan en önemli araçtır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa kökenli sosyal teorinin 1930’larda Birleşik Amerika’ya girmesiyle beraber hem Amerikan sosyolojisinin dar ufkunun genişlediği hem de Amerikan Siyaset Biliminin yeni ve değişik bir boyut kazandığı söylenebilir. Gerçi daha önceleri 1920-30 yılları arasında Amerikan Siyaset Biliminde yeni bir eğilim belirmeye başlamıştı: Chicago Üniversitesi’nden Charles E. Merriam’ın başını çektiği bir grup siyaset bilimci, klasik Siyaset Bilimine karşı cephe almış; yöntem olarak hukuksal ve tarihsel yaklaşımı arka plana itip bulgularını sosyoloji, psikoloji, antropoloji ve ekonomi gibi disiplinler yardımıyla çözümlemeye girişmişlerdi. Daha sonra bu eğilim diğer bilim adamlarını da etkilemiş, nihayet “Davranışçılık” adı altında yeni bir ekole dönüşmüştür. Nitekim Harold Lasswell, V. O. Key Jr., David Truman, Herbert Simon, Gabriel Almond ve G.E.G. Catlin, çalışmalarını disiplinler arası bir yaklaşımı kullanarak görgül bilgi ve verilere dayandırmaya başlamışlardır. Bu gelişmeyi Robert Dahl şöyle ifade etmektedir: “Tarihsel olarak belirtmek gerekirse, davranışçı yaklaşım siyaset bilimi içinde bir protesto hareketi idi. Birçok Amerikalı siyaset bilimci, geleneksel çerçeveden, özellikle tarihsel, felsefi ve betimleyici kurumsal çerçeveden tatmin olmuyordu. Bu açıdan davranışçı yaklaşım daha geniş siyasal birimlerden bireylerin incelenmesine yönelen bir çerçeve olarak belirdi. Siyasal hayatın görgül yanlarını yöntemler ve kuramlar aracılığıyla anlama girişimi olarak karşımıza çıktı”. Böylece seçmen ve oy verme davranışı, siyasal katılım ve kamuoyunun oluşumu gibi süreçlerle siyasi partiler, çıkar grupları ve kamu yönetimin de karar alma mekanizmalarına ilişkin çok sayıda araştırmanın gerçekleştirilmesi mümkün olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bir siyaset bilimcisi, böylesi bir konuyu hukuk sistemine uygunluk, yani mevcut anayasa, siyasi partiler yasası, parlamento iç tüzüğü gibi açılardan düşünüp irdeler. Yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Althusser, devlet aygıtını, devletin baskı aygıtları ve devletin ideolojik aygıtları olmak üzere ikiye ayırır. Devletin baskı aygıtları; hükümet, idare, ordu, polis, hapishaneler gibi unsurlardan oluşurken, devletin ideolojik aygıtları; dini kurumlar, öğrenim kurumları, aile, hukuk kurumları, sendikalar, siyasal partiler, iletişim ve haberleşme araçları, kültür, sanat ve spor faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumlar gibi unsurları içerir. Devletin baskı aygıtlarının (DBA) bütünüyle kamu alanında kalmasına karşın devletin ideolojik aygıtları (DİA) ağırlıklı olarak özel alanda bulunur.

Yanıt Açıklaması: Max Weber bir şahsa, rızasının hilafına bir şey yaptırabilme gücünü nitelemek için iktidar kavramı kullanmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Gramsci ve Althusser, siyasete göreli bir özerklik tanımış olmalarına rağmen, son tahlilde toplumsal yaşamı ekonomi temelinde kurulmuş bir bütünlük olarak gördükleri ve bunun bir sonucu olarak da, siyasal çatışmayı sınıf çatışmasına indirgedikleri için, ekonomik determinizm sorunundan bütünüyle arınmış bir siyaset anlayışı ortaya koyamamışlardır. Bu düşünürler özcü bir anlayışa sahip oldukları için, toplumsal ve politik özneyi ve toplumu homojen bir bütünlük olarak tasavvur etmişlerdir. Marksist düşüncede bu öz ekonomidir. Eğer toplumsal ilişkilerin özü ekonomiyse, politik-toplumsal özne de, kaçınılmaz bir şekilde sınıf olacaktır. Eğer politik özne sınıfsa; toplumdaki siyasal bölünme (yöneten-yönetilen) sınıfa dayalı bölünme (üretim araçlarına sahip olanlar-üretim araçlarına sahip olmayanlar), siyasal çatışma ise sınıf çatışması şeklinde karşımıza çıkacaktır. Nihayetinde, eğer siyasal bölünme siyasal tahakküm anlamına geliyorsa ve siyasal tahakkümün gerisinde de, sınıfsal tahakküm varsa, sınıfsız topluma ulaşıldığında siyasal bölünmenin ortadan kalkmasıyla birlikte tahakküm de ortadan kalkacak ve insanlığı bu topluma taşıyan politik özne olarak işçi sınıfı da insanlığın evrensel çıkarlarının taşıyıcısı olarak evrensel sınıf olma statüsü kazanacaktır. Bu özcü analiz öyle ya da böyle, az ya da çok bütün Marksist düşünürler gibi Gramsci ve Althusser’in düşüncelerinde de varlığını sürdürdüğü için, ekonomik determinizm sorunu onların düşüncelerinin de taşımış olduğu bir sorun olmuştur. Ekonomik determinizm sorunundan bütünüyle kurtulabilmek için, Marx’ın düşüncelerinin içermiş olduğu ekonomik özcülüğün terk edilmesi gerekir. Post-Marksist düşüncenin önemli temsilcileri olarak kabul edilen Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe, toplumsal ilişkileri özcü olmayan bir anlayışla ele aldıkları için, siyasetin herhangi bir temele indirgenemeyecek olan ilişkisel doğasını görebilmişlerdir.