Türk Siyasal Hayatı

Yanıt Açıklaması: Sivas Kongresinde kurulan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti de Meclisin toplanmasından sonra, başlangıçtaki amacına uygun şekilde, ülkenin değişik yerlerinde dağınık halde bulunan direniş örgütlenmelerini kendi çatısı altında toplamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1950’de kurulan tek yasal sosyalist parti Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın Vatan Partisi’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı klasik düzeninin bozuluşuna yol açan sebepleri kısaca sıralamak istersek, karsımıza söyleşi bir liste çıkar: i) vergi toplamaktan ve savaş zamanı asker temin etmek, ten sorumlu kişilerin sebep oldukları yolsuzlukların devlet gelirlerini azaltması, ii) ateşli silahların kullanılmaya başlanması, iii) yeni ticaret yollarının keşfi ile birlikte Osmanlı Devleti’nin uluslararası ticaret içindeki etkinliğini kaybetmesi, iv) nüfus artısı ve şehirleşmenin beraberinde tarımsal alandaki istihdamın hızlı düşüşünü getirmesi, v) savaş giderler inin artması ve son olarak vi) hazineyi sarsacak yeni tüketim alışkanlıklarının (kahve ve seker gibi) ortaya çıkmasıdır. Sünni İslam’ın empoze edilmesi ise çöküşü durdurmak için alınan tedbirlerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Turancı düşüncenin tanınmış önderi Ziya Gökalp’tir.

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanlığına DP’nin genel başkanı Celal Bayar seçilmiştir. Böylece askerlik mesleğinden gelen Atatürk ve İnönü’den sonra ilk kez bir sivil cumhurbaşkanı olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1960-80 arası dönemde Türkiye’de sosyalist ideolojinin yaygınlaşmasında en etkili olmuş bir diğer grup Yön Hareketi’dir. Yön Hareketi ismini ilk olarak 20 Aralık 1961’de yayınlanmış Yön Dergisi’nden alır. Yön Dergisi kurulurken 27 Mayıs’ın da coşkusuyla dönemin bütün entelektüellerinden destek görmüştür. Derginin yayın hayatı Haziran 1967’ye kadar sürmüş ve derginin yayınları özellikle askeri-bürokratik elit ve üniversite gençliği-entelektüel gruplar üzerinde etkili olmuştur. Derginin imtiyaz sahibi ve başyazarı daha çok “Türkiye’nin Düzeni” adlı eseriyle bilinen Doğan Avcıoğlu’dur.

Yanıt Açıklaması: Babıâli Darbesi, 1908-1913 arasında süre giden görece çoğulcu ve demokratik dönemi sonlandırarak İTC’nin mutlak iktidarını başlattı. 1914 genel seçimleriyle bütün üyeleri İttihatçılardan oluşan Mebusan Meclisi, I. Dünya Savaşı süresince hükûmetin gölgesinde bir onay organı hâline geldi. Savaşın doğurduğu olağanüstü şartlar rejimin otoriter niteliğini güçlendirdi.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyet’in ilanını izleyen dönemde liberalizm yalnızca düşünce bazında gündeme gelmez, izlenen iktisat politikalarında da etkisini gösterir. Bu dönemde Mehmet Cavit Bey ve diğer liberalizm taraftarları klasik iktisattan esinlenerek devletin ekonomideki rolünü eleştirirler.

Yanıt Açıklaması: 13 Şubat 1925’te başlayan Şeyh Sait İsyanını bastırmak için 4 Mart 1925’te kabul edilen Takrir-i Sükun kanunu hükümete olağanüstü bazı tedbirler alma yetkisi vermekteydi.

Yanıt Açıklaması: 1912’de Osmanlı’nın askerî gücünü Trablusgarp Savaşına aktarmasını fırsat bilen Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ aralarında anlaşarak Osmanlı devletine savaş açmışlardır. Savaştan Osmanlı mağlubiyetle ayrılmış ve Balkan coğrafyasındaki i topraklarının büyük kısmını kaybetmiştir. 1913’te imzalanan barış anlaşmasından kısa bir süre ilk savaşta müttefik olan devletlerden üçü, yapılan barış anlaşmasından en fazla kazanımı elde eden Bulgaristan’a saldırmışlardır. Bunun üzerine Osmanlı da Bulgaristan’a savaş açar ve Edirne ile Kırklareli’ni geri alır.

Yanıt Açıklaması: 1921 Anayasası en kısa anayasadır. Bu anayasanın en uzun bölümü 14 maddeden oluşan yerel yönetimlerin düzenlenmesiyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: 1908’te yani ilkinden yaklaşık otuz iki yıl sonra Osmanlı İmparatorluğu’nda Meşrutiyet ikinci kez ilan edilir. Yorgun mutlakıyetçi Osmanlı monarşisi, Kanun-i Esasi’nin yürürlüğe girmesi ve Meclis-i Mebusan’ın açılmasıyla meşruti bir nitelik kazanır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ekonomide yaşanan dalgalanma döviz kurlarında ayarlama yapmayı zorunlu kılar. 1958 İstikrar Tedbirleri olarak bilinen tedbirler alınır. Buna göre TL devalüe edilir. Kur ayarlamasına gidilir. 1 Amerikan Doları’nın değeri 2.80 TL’ndan 9 TL’na yükselir. Para arzını denetim altına almak için Merkez Bankası’nın kaynak kullanımlarına sınırlama getirilir. KİT ürünlerine büyük zamlar yapılır. Bütçe açıklarının kapatılması için gelir vergisi oranlarında artış gündeme geldir. Bu önlemlere bağlı olarak IMF Türkiye’ye 250 milyon dolar kredi sağlar. Ayrıca 600 milyon dolar tutarında dış borç ertelenir.

Yanıt Açıklaması: İzmir İktisat Kongresi, Ankara Hükûmeti İktisat Vekâleti tarafından düzenlenir.

Yanıt Açıklaması: On dokuzuncu Yüzyılda askerî alanda yapılan en önemli yeniliklerden biri II. Mahmut tarafından Yeniçeri Ocağının kaldırılmasıdır. Öncelikle yeni birlikler kuran Padişah, Yeniçeri Ocaklarının kaldırılmayacağını, ancak yeniçerilerin de yeni yapılanma için ihtiyaca göre belirli oranda asker takviyesinde bulunacaklarını ilan etmiştir. Yeniçeriler padişahın bu talebine olumsuz cevap verirler ve 1829 yılının Haziran ayı içerisinde büyük bir ayaklanma başlatırlar. Daha önce kurulmuş ve ağır toplarla donatılmış olan askerî birlikler, sarayın çevresini kuşatan yeniçerilerin üzerine ateş açarlar. Bu müdahale, aynı alanda toplanmış olan yeniçeriler in büyük kısmının hayatını kaybetmesine, böylece Yeniçeri Ocağının tarih sahnesinden silinmesine neden olur. Olayın hemen ertesinde II. Mahmut, Asakar-i Mansure-i Muhammediye adıyla bilinen yeni bir ordu kurar.

Yanıt Açıklaması: 1908-1913 yılları arasında yabancı sermayeyle kurulan anonim şirketlerin sayısında bir artış gözlenir. Aynı süreçte yabancılar gibi etkinliklerini artıran bir diğer unsur gayrimüslimlerdir. Buna karşın II. Meşrutiyet liberalizminin beraberinde getirdiği serbest rekabet koşulları altında Müslüman zanaatkârlar yoksullaşarak mesleklerini yitirirler. Lonca düzeni içinde sağlanan dayanışma ile varlığını sürdürebilen Müslüman esnaf, loncaların kaldırılmasından olumsuz etkilenir. Bütün bu gelişmeler yani II. Meşrutiyet liberalizmi bir süre sonra muhalefetle karşılaşır.

Yanıt Açıklaması: 1987 yılında yapılan ilk değişiklikte (RG.18.05.1987) seçmen yaşı indirilmiş, milletvekili sayısı dört yüzden dört yüz elliye çıkarılmış, anayasayı değiştirme usulü nispeten kolaylaştırılmış ve en önemlisi 1980 öncesi dönemde siyaset yapmış olan birçok kişiye siyaset yasağı getiren hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bütün idari tasarruflara yargı denetimi getirilmesi;