Maliye Politikası 2

Yanıt Açıklaması: Küresel gelişmelerden pay alabilmek etkinlik, bu gelişmelerden ortaya çıkan zararların giderilmesi ise telafi hipotezidir.

Yanıt Açıklaması: Harrod-Domar modelinde büyüme emek ve sermaye faktörleri ile açıklanmaktadır. Modelin varsayımları şunlardır: emek gücü esnektir ve sabit reel ücret koşullarında istihdam edilmektedir, emek sermaye bileşim oranı sabittir, tasarruf oranı gelire göre değişmemektedir ve teknolojik değişimler dikkate alınmamaktadır. Bu varsayımlar altında, tasarrufla oluşturulan sermaye emekle birleşerek gelir yaratmaktadır. Modelde teknoloji sabit ve veri alındığından, geliri yükseltmenin tek aracı tasarruf olur.

Yanıt Açıklaması: Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı dört ana ilkeyi kapsıyordu. Bunlar; faiz dışı fazla oluşturabilmek için kamu reel harcamaları artış hızının millî gelir artış hızının altında tutulması, ücret artışlarının sınırlandırılarak sağlanacak fonların tasarrufa yönlendirilmesi, özeleştirmelerle yaratılacak fonların faiz ve borç ana-para ödemesinde kullanılması ve faiz karşılığında alınacak dış krediler ve IMF yardımlarının da borç itfasında kullanılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde İkinci Dünya Savaşının araya girmesi, savaş ekonomisi politikasının uygulanması sanayi yapılanmasının kesintiye yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: İthal ikameci politika yurtiçi talebin canlı tutulmasını gerektirdiğinden ücretlerin yüksek olması gerekmektedir. Bu nedenle ithal ikamecilikte ücretler düşük tutulmaz. Diğer maddeler ise geçerlidir.

Yanıt Açıklaması: 1950’lerden 1970’li yılların ortalarına kadar hâkim olan görüş planlamacı, kamu müdahalesi ağırlıklı ve ithal ikameci nitelikte olmuş, bugün tartışmasız kabul edilen fiyat mekanizması ise geri planda kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplam kamu gelirleri ile yatırım dışındaki giderler arasındaki farka kamu tasarrufu, tüm gelirler ile tüm giderler arasındaki farka ise bütçe fazlası denir.

Yanıt Açıklaması: İnsani gelişme göstergesi ülkelerde izlenen yaşam uzunluğu, okuryazar oranı ve yaşam kalitesi göstergelerini içeren bir ölçümdür. Göstergede yer alan katsayılar 1990 yılında Pakistanlı ekonomist tarafından geliştirilmiştir ve 1993 yılından itibaren Birleşmiş Milletler Gelişme Programı tarafından hesaplanarak yayınlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çözüm: Ekonomik gelişme ile istihdam arasındaki ilişki Okun kuralı ile ifade edilir. Okun kuralı, belirli gelişme oranında ne oranda istihdam artısı sağlanabileceğini ampirik olarak saptayan yöntemdir.

Yanıt Açıklaması: Devletin sermaye yetersizliği hâlinde doğrudan üretim alanlarına girerek yatırım yapması gerekebilir. 1950 sonrası dönemde genel eğilim budur.

Yanıt Açıklaması: Gayrisafi millî gelirden yıpranma ve aşınma paylarını (amortisman) çıkardıktan sonra bulunan değere safi millî gelir adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkelerde kamu gelirleri açısından en önemli sorunlardan birisi vergi kapasitesi nin düşük olması ve vergi gayreti nin yetersiz olmasıdır. Bu sorunun varlığı sadece gelir düzeyinin düşük olması ile ilgili değildir.

Yanıt Açıklaması: İkili yapı modeli ekonomist A. Lewis tarafından öne sürülmüştür. Lewis’in ikili yapı modeli, ekonomik gelişme sürecini genel olarak geleneksel tarım toplumu ile modern sanayi toplumu ayrımını yaparak açıklamaya çalışır.

Yanıt Açıklaması: Potansiyel büyüme oranı, kısa dönemli bir yaklaşımdır. Uzun dönemde üretim faktörleri ve teknoloji koşullarının değişmesi durumunda potansiyel büyüme oranı da değişir. Ekonomik çöküş koşulları dışında ve olağan büyüme dönemlerinde, potansiyel büyüme oranı zaman faktörü ile dinamik ilişki çerçevesinde doğrusal ve pozitif eğimli olarak gelişir. Ancak hemen hiçbir ekonomi için her dönemde tam istihdam ve tam kullanım koşulları geçerli olamaz.

Yanıt Açıklaması: Büyüme aralığı bir ekonomide potansiyel büyüme oranı ile fiili büyüme oranı arasında bulunan aralıktır.

Yanıt Açıklaması: 24 Ocak 1980 kararları, daha öncesinde ekonominin içine girdiği darboğazları asmak ve sürdürülebilir bir büyüme sürecine girmek için, günümüze kadar bazı değişikliklerle uygulanmıştır. Programda, enflasyon sorununu hafifletmek, ihracatı arttırarak dış dengeyi sağlamak ve serbest piyasa ekonomisini isler hâle getirmek gibi hedefler yer alsa da öncelikli hedef, dışa açılma ve dış dengenin sağlanması olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Vergilerin sermaye arzı üzerindeki etkileri, tasarruf aşaması, tasarrufun sermayeleşmesi aşaması ve sermayenin idamesi aşaması olarak üç şekilde ele alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aşar vergisi 1923 İzmir İktisat Kongresinde kaldırılmış, Tayyare ve Motor Şirketi 1925’te kurulmuş ve Teşvik-i Sanayi Kanunu 1927’de çıkarılmıştır. Ancak planlı ekonomiye geçiş 1929 buhranı sonrasında 1930 sonrası dönemde uygulanmıştır. 1923-1930 dönemi plancılığın aksine liberal politikaların uygulandığı bir dönemdir.

Yanıt Açıklaması: 24 Ocak 1980 kararlarını zorunlu hâle getiren temel nedenlerden birisi ödemeler dengesindeki açıklar idi. Dış ticaret açığı, ihracatın arttırılması ve/veya ithalatın azaltılması ile mümkündür.