Maliye Politikası 1

Yanıt Açıklaması: Artan oranlı gelir vergisinin enflasyonla mücadele açısından yararlı olması, aynı zamanda uygulamaya da bağlıdır. Öncelikle artan oranlılığın gelir artışlarını yeterince vergilendirecek düzeyde olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra vergi tabanının yeterince geniş olması ve gelir vergisinin mümkün olduğunca tüm gelirleri kapsaması gerekmektedir. Ayrıca vergi kaçırmanın yaygın olmaması da önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar arasında kısıntıya gidilmesi en kolay olanı yatırım harcamalarıdır. Devletin yatırım planlarını dondurması ya da bu planlardan vazgeçmesi, yüksek olasılıkla kamuoyunun dikkatini çekmeyecek ve politik bir dirençle karşılaşmayacaktır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplam talebin toplam arzdan büyük olmasına bağlı olarak talep enflasyonu ortaya çıkar. Artan ücretler üretimin daha maliyetli olmasına neden olarak fiyatların daha da artması sonucunu doğuracaktır. Enerji maliyetlerinin artması maliyet enflasyonuna neden olacaktır. Ekonomide yaygın enflasyon beklentisiyle, ekonomideki bütün birimler bu beklentiye göre fiyat artışına gidecek ve beklenen enflasyon gerçekleşmiş olacaktır. Toplam arzın artması, enflasyona neden olmaz.

Yanıt Açıklaması: Fiyat istikrarsızlığın ortaya çıkardığı sosyal maliyetler kaynak tahsisinin bozulması, kaynakların etkin kullanılmaması, gelir dağılımının bozulması, ödemeler dengesinin bozulması, tasarruf hacminin etkilenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar arasında kısıntıya gidilmesi en kolay olanı yatırım harcamalarıdır. Devletin yatırım planlarını dondurması ya da bu planlardan vazgeçmesi, yüksek olasılıkla kamuoyunun dikkatini çekmeyecek ve politik bir dirençle karşılaşmayacaktır. Ancak kamu yatırımlarının azaltılmasının uzun dönemde üretim kapasitesi üzerinde olumsuz etkisi olacaktır.

Yanıt Açıklaması: John Maynard Keynes’in Genel Kuramı’nı yayımlamasından sonra gerek gelişmiş ve gerekse gelişmekte olan ülkeler müdahaleci devlet anlayışını benimsemiş ve ekonomilerinin istikrara kavuşmalarında, toplam talep yönetimi ile istikrar politikalarını uygulamışlardır. II. Dünya Savaşı’ndan 1970'li yıllara kadar hakim olan Keynesyen yaklaşım çerçevesinde uygulanan müdahaleci politikalar ile nispeten başarılı da olmuşlardır. 1970'lerde oluşan stagflasyon sorunu ve buna bağlı olarak özellikle monetarist ekonomistlerin Keynesyen istikrar politikalarına karşı geliştirdikleri eleştiriler, çağdaş Keynesyen ekonomistleri harekete geçirmiştir. Çağdaş Keynesyen (Neo-Keynesyen) ekonomistler, Keynesyen bakış açısı ile bir yandan stagflasyon sorununu ortaya çıkaran faktörlerin neler olduğu ve oluşan stagflasyon sorunun çözüm arayışlarını, bir yandan da kendilerine yöneltilen eleştirileri açıklamak üzere geliştirdikleri yaklaşımda, stagflasyonun gerekçesi talep yönlü ve arz yönlü şokların ekonomiyi sürekli olarak etkilemesi görüşüne ve ücret ve fiyatların aşağıya doğru esnek olmaması ya da rijit olduğu varsayımına dayanarak açıklamaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Kısa dönem Phillips eğrisi: İşsizlik oranı ile enflasyon oranı arasındaki değişimi gösteren negatif eğimli bir eğridir.

Yanıt Açıklaması: Genişletici maliye politikası, örneğin, kamu harcamalarındaki bir artış IS eğrisini sağa doğru (IS0’dan IS1’e) kaydırır. Döviz kuru esnek olduğu için Merkez Bankası müdahalesine gerek yoktur. Döviz kuru, döviz piyasasında dengeyi sağlayacak şekilde değişir. Yeni denge daha yüksek faiz oranında (i1 ) ve gelir düzeyinde (Y1) gerçekleşir. BP eğrisinin LM eğrisinden daha yatık olduğu durumda genişletici maliye politikası sonucunda dış ödemeler fazlası ortaya çıkar. Bu durumda döviz piyasasını dengeye getirmek için döviz kurunun düşmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonomide toplam arzı azaltan herhangi bir olay maliyetleri artırmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Enflasyonun nedenlerine ilişkin olarak üzerinde durulması gereken bir diğer konu, gelişmekte olan ülkelerde yaşanan enflasyondur. Bu ülkelerdeki enflasyon yukarıda açıklanan durumların dışında, o ülkelere özgü koşullardan kaynaklanabilmektedir. Örneğin, sermaye yetersizliği ya da döviz yetersizliği nedeniyle ham madde ya da ara mal ithalatının yapılamaması ve bu nedenle üretim düzeyinin düşük olması nedeniyle fiyat artışları görülebilmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin kendine özgü koşulları nedeniyle ortaya çıkan bu enflasyon, yapısal enflasyon olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonomide ortaya çıkan enflasyon ile mücadelede daraltıcı maliye politikalarına ihtiyaç duyulurken işsizlik ile mücadele ve ekonomik büyüme için genişletici maliye politikaları önerilir.

Yanıt Açıklaması: Yapısal enflasyon: Gelişmekte olan ülkelerde nitelikli eleman, sermaye ve ham madde kıtlıkları nedeniyle üretimin düşük olmasına bağlı olarak ortaya çıkan fiyat artışlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Sabit döviz kuru sistemi: Merkez Bankası’nın belirlenmiş bir kur üzerinden döviz alım satımı yapmasıdır. Sabit döviz kuru sisteminde, ülke parasının değeri, belli bir ülkenin para birimine ya da birden fazla ülkenin para birimlerinden oluşan bir döviz demetinin değerine sabitlenir. Merkez Bankası (Para Kurulu) döviz alım/satımı yaparak para değerinin belirlenen değerde kalmasını sağlar. Sabit döviz kuru sisteminde, Merkez Bankası belirlenen döviz kuru değeri üzerinden döviz almakla/ satmakla yükümlüdür.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik istikrarın sağlanması da tam istihdam ile fiyat istikrarının birlikte sağlanması ile mümkün olmaktadır. Bir ekonomide ortaya çıkan stagflasyon ile bir taraftan fiyat istikrarsızlığının bir taraftan da tam istihdamın sağlanmadığı görülmektedir. Bu duruma sahip bir ekonomide iki temel sosyal maliyet ortaya çıkmaktadır. Birincisi, fiyat istikrarsızlığının ortaya çıkardığı sosyal maliyetler ki bunlar arasında kaynak tahsisinin bozulmasına bağlı olarak kaynakların etkin kullanılamaması, gelir dağılımının bozulması, ödemeler dengesinin olumsuz etkilenmesi, tasarruf hacminin etkilenmesi sayılabilir. İkincisi ise işsizliğin neden olduğu sosyal maliyetler olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlar arasında üretim hacminin azalması, büyüme hızında yavaşlama, sosyal transferlerin artması, yoksulluğun artması, insanların yaşam kalitesinin düşmesi ve bunlara bağlı olarak diğer dolaylı etkiler sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Monetaristler enflasyonu parasal tabanın hızla büyümesine bağlarlar ve enflasyonun “her zaman ve her yerde parasal bir olgu” olduğunu savunurlar. Dolayısıyla sıkı para politikaları uygulanmasının enflasyonla mücadele için gerekli olduğunu vurgularlar.

Yanıt Açıklaması: Anti-enflasyonist maliye politikası, temelde Keynesyen çerçeveye da- yanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Firmalar enflasyondan korunmak için daha karmaşık istihdam ya da mal alım satım sözleşmeleri hazırlamak zorunda kalmaktadırlar. Bu da firmanın zamanına mal olmaktadır. Bunun yanı sıra bilindiği gibi firmalar ürettikleri ya da sattıkları malların fiyatlarını katalog, ilan, reklam gibi çeşitli ortamlarda ilan etmektedirler Menü Maliyetleri: Enflasyon nedeniyle fiyatlarını artıran firmaların; fiyat etiketleri, kataloglar gibi fiyatların duyurulduğu ortamları yenilemek zorunda kalmaları nedeniyle katlanmak zorunda kaldıkları maliyetlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik istikrarın sağlanması da tam istihdam ile fiyat istikrarının birlikte sağlanması ile mümkün olmaktadır. Bir ekonomide ortaya çıkan stagflasyon ile bir taraftan fiyat istikrarsızlığının bir taraftan da tam istihdamın sağlanmadığı görülmektedir. Bu duruma sahip bir ekonomide iki temel sosyal maliyet ortaya çıkmaktadır. Birincisi, fiyat istikrarsızlığının ortaya çıkardığı sosyal maliyetler ki bunlar arasında kaynak tahsisinin bozulmasına bağlı olarak kaynakların etkin kullanılamaması, gelir dağılımının bozulması, ödemeler dengesinin olumsuz etkilenmesi, tasarruf hacminin etkilenmesi sayılabilir. İkincisi ise işsizliğin neden olduğu sosyal maliyetler olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlar arasında üretim hacminin azalması, büyüme hızında yavaşlama, sosyal transferlerin artması, yoksulluğun artması, insanların yaşam kalitesinin düşmesi ve bunlara bağlı olarak diğer dolaylı etkiler sayılabilir. Doğru yanıt E şıkkıdır.