Çevre Sorunları ve Politikaları

Yanıt Açıklaması: Toplam arazisinin; % 20’si orta şiddetli, % 36,4’ü şiddetli, % 22,3’ü çok şiddetli erozyona maruz kalan Türkiye’de 57,1 milyon hektarlık alan akarsu yatağı erozyonu ile, 466.000 hektarlık alan da rüzgar erozyonu ile bozulmaktadır. Sonuç olarak yılda yaklaşık 500 milyon ton toprağı erozyonla taşınan Türkiye’nin en önemli ve en acil çevre sorununu erozyon oluşturmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Atık yönetiminde öncelik sırası; önleme, kaynakta azaltma, yeniden kullanım, geri kazanım/geri dönüşüm, ön işlem (yakma dahil), bertaraf olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan sınıflandırmaya göre su kirliliği yaratan etmenler şunlardır; Bakteriler, virüsler ve diğer hastalık yapıcı organizmalar, organik maddeler, sanayi atıkları, yağlar ve benzeri maddeler, yapay temizlik malzemeleri, radyoaktif maddeler, pestisitler, gübreler ve atık ısıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ozon tabakasının incelmesi konusu ilk kez 1976 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programının yönetim kurulunda tartışılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: En büyük etki ormanlar üzerinde görülmektedir. Asidik yağışlar, ağaçların yapraklarını etkileyerek büyüme ve gelişmeyi engellemektedir. Aynı zamanda, toprakta bulunan, ancak asit etkisiyle serbest hale gelip bitkilere zarar veren alüminyum gibi ağır metallerin miktarının artmasına da neden olmaktadır. Topraktaki fazla alüminyum, ağaç köklerinin gerekli besinleri almalarını engelleyerek besin eksikliği oluşturmakta, ağaçların büyümesini yavaşlatmakta ve hatta tamamen durdurmaktadır. Zamanla, yaprakların dökülmesi gibi daha gözle görülebilir zararlar ortaya çıkmaya başlamaktadır. Doğru cevap B deçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İstenmeyen otlara karşı kullanılan kimyasal maddelere “Herbisit”adı verilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: “Sulama” faaliyeti, tarım faaliyetinin bir parçası durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Suya oksijen iletiminin engellenmesi ve deterjanlarda bulunan fosfatlı bileşiklerin su kaynaklarında “ötrofikasyona” yol açmaktadır. Pestisit, tarımda verimliliği artırmak amacıyla zararlı böcek, mantar yabani ot gibi canlıları öldürmek veya kontrol altına almak için kullanılan kimyasal (pestisit, herbisit, insektisit, kalıcı organik bileşikler) maddelerdir.

Yanıt Açıklaması: Gerek içerik gerek miktar olarak büyük sorun oluşturan atıkların doğal yaşama olumsuz etkilerinin zaman içinde görülmesi ile çevre sorunlarının zaman içinde birikerek varlığını duyurmuş olması vurgulanmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeryüzündeki toplam su varlığının yalnızca yüzde birini oluşturan tatlı su kaynakları, artan nüfus, hızla gelişen sanayi ve yok olan ormanlar nedeniyle günden güne ihtiyacı karşılamaktan uzaklaşarak, en fazla tehdit altındaki doğal kaynaklardan biri olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık açısından zararlı olan tanecik boyutları; havada hareket yetisine sahip çapı 10 µm’den küçük olanlar “PM10” ve 2,5 µm’den küçük olanlar “PM2,5” şeklinde gösterilmektedir. Doğru yanır A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnsan nüfusunun yaşamını sürdürmesi ve gelişimi için hayati önem taşıyan, var olması, değişmesi ve gelişmesi için insanların bilinçli eylemlerini gerektirmeyen canlı ve cansız çevreyi belirleyen varlık ve nesneler doğal kaynaklardır.

Yanıt Açıklaması: ppm: Herhangi bir karışımda toplam madde miktarının milyonda 1 birimlik kısmıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ölmüş hayvanlar, çürüyen bitkiler,evsel nitelikli atıklar organik atık kaynaklarına örnektir.

Yanıt Açıklaması: Canlı organizmaların öldükten sonra kalıntılarının oksijensiz ortamda milyonlarca yılda çözülmesi ile oluşan hidrokarbon içerikli yakıtlara fosil yakıtlar denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çevre kirliliğinin nedenleri, nüfus artışı, plansız kentleşme ve plansız sanayileşmedir. Erozyon (toprak aşınımı), bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu koruyucu örtüden yoksun kalan toprağın su ve rüzgarın etkisiyle aşınması ve taşınmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Ders kitabının beşinci sayfasında yer alan bu görselin metnine göre, Ekosistemde yaşam, enerji akışı ve besin döngüleriyle sürer. Bu bilginin ışığında değerlendirildiğinde en uygun seçeneğin B olduğu görülür.

Yanıt Açıklaması: Çevrenin canlı (biyotik) unsurları, insanlar, hayvanlar, bitki örtüsü ve mikroorganizmalar olarak tanımlanabilecek canlı varlıklardan ve bunların yaşam süreçlerinden oluşur. Canlı türlerinin nitelik ve nicelikleri, tüm bu canlıların birbirleri ve fiziksel çevre ile ilişkileri, çevrenin cansız (abiyotik) unsurlarının durumu (iklim, hava, su), yaşam döngüsü olarak adlandırılan ortamı, bir başka deyişle çevreyi ya da doğal yaşam ortamını yani ekosistemi oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Toprak kullanımı doğrudan çölleşmeye sebep olmamaktadır. Toprağın bilinçsiz ve aşırı kullanımı, aşırı otlama, kontrolsüz sulama, ormanların tahrip edilmesi gibi etmenler çölleşmeye sebep olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hava kirlenmesi aslında troposfer tabakasının kirlenmesidir. Kirleticiler meteorolojik olaylar sonucunda atmosferde çeşitli yönlere dağılır. Bunun sonucunda stratosfer tabakası da kirlenebilmektedir. Ozon tabakasının bulunduğu stratosferin kirlenmesi sonucunda ise ozon tabakası incelmekte veya delinmektedir.