Çevre Sorunları ve Politikaları

Yanıt Açıklaması: Katı atık depolama alanlarında oluşan bozunma gazlarının etkin olarak yönetilmesi için açığa çıkan metan gazının daha az zararlı hale getirilmesi gerekmektedir. Bunu sağlamak için çıkan gazın doğrudan yerinde yakılması ya da başka bir yere nakledilerek değerlendirilmesi mümkündür. Metan gazı, sahip olduğu ısıl enerji nedeniyle enerji üretiminde kullanılmaktadır. Üretilen enerji, yine önemli bir çevresel sorun yaratan çöp sızıntı sularının arıtımında kullanılabilmektedir. Ayrıca metan gazından metanol gibi ekonomik değeri olan maddelerin üretimi de yapılabilmektedir. Bu süreçlerin gerçekleştirilebilmesi için düzenli depolama alanlarının oluşturulması gerekmektedir. Böylece etkin bir atık yönetim sistemi ve oluşan gazın yeniden kullanılması sağlanabilir. Diğer seçeneklerde verilenler depolama alanlarının çevresel etkilerini arttırır.

Yanıt Açıklaması: I-II-III-IV canlı unsurlardır.

Yanıt Açıklaması: Çok farklı dinamiklere sahip olan bu devrimler arasında ortak nokta bulmak oldukça zordur. C seçeneği dışındaki seçenekler bu devrimlerin ortak özellikleri olmaktan uzaktır. Tarım devrimi ve Sanayi devrimi tarihsel olarak önemli birer eşiktir.

Yanıt Açıklaması: Dünyada kabul edilen ölçütlere göre kişi başına su varlığı 1000 m3ten az olan ülkeler "Su Fakiri" olarak adlandırılır. Cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hava kirliliği; yanardağ patlamaları, orman yangınları gibi doğal kaynaklardan ve insan faaliyetleri sonucu oluşabilen yapay kaynaklardan meydana gelmektedir. Oksijen bir temizleyicidir. Cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Işımanın canlılar üzerinde yaratacağı etkiler; ışınım dozu büyüklüğü dozun süresi, iyonlaştırıcı ışımanın türü, maruz kalan canlının yaşı gibi etmenlere bağlıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İklim değişikliğini önleyici politikalar temel olarak Kyoto Protokolü kapsamında belirtilen üç mekanizmaya dayanmaktadır. Kyoto Protokolü esneklik mekanizmaları olarak adlandırılan bu mekanizmalar; Temiz Kalkınma Mekanizması (TKM), Ortak Yürütme (OY) Proje Temelli Mekanizmalar, Gaz Salım (Emisyon) Ticareti (ET)’dir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde katı atıkların toplanması, taşınması ve insan sağlığına zarar vermeden uzaklaştırılması ile ilgili görev belediyelere ve büyükşehir belediyelerine verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sınır ötesi çevre zararı, OECD’nin 1973 yılında yaptığı bir tanıma göre, zararlı olarak tanımlanabilen salınımların hava, su ve toprak gibi çevre araçları ile bir ülke sınırlarından diğerlerine taşınmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İklim değişikliğini önleme amaçlı olarak çeşitli üretim ve hizmet dallarında bazı önleyici faaliyetler planlanmakta ve uygulamaya konmaktadır. Soruda verilen A şıkkı ‘tarım sektörü’, B şıkkı ‘hayvancılık sektörü’, C şıkkı ‘enerji-fosil yakıt sektörü’, D şıkkı ‘ulaştırma sektörü’ ve E şıkkı ‘sanayi sektörü’ özelinde alınan önlemlerdendir.

Yanıt Açıklaması: 1992 yılında kabul edilen BMİDÇS (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi), iklim değişikliğiyle mücadelede ileriye dönük temel bir adım oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: “Küresel Isınma” ya da uluslararası belge ve sözleşmelerde geçen ifadesiyle “Küresel İklim Değişikliği”, doğanın kendi varlık koşullarını zorlayan, kendini yenileyebilme olanaklarını ortadan kaldıran bir değişimi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çölleşme toprağın bilinçsiz kullanımı, aşırı otlatma, kontrolsüz sulama, ormanların tahrip edilmesi, ekolojik dengenin bozulması sonucu ortaya çıkan iklim değişikliğinin neden olduğu sorundur.

Yanıt Açıklaması: Başlıca sera gazları; su buharı, karbondioksit, metan, klorlu florlu karbon bileşikleri, ozon ve azot oksitlerdir.

Yanıt Açıklaması: Ders kitabındaki Şekil 1.3’de görülebileceği üzere; Soruda verilen işaretlerin tümü küresel ısınmaya bağlı işaretlerdir. A seçeneği dışındaki seçenekler eksik kalır.

Yanıt Açıklaması: Dünyada kabul edilen ölçütlere göre kişi başına su varlığı 1000 metreküpten az olan ülkelere için kullanılan ifade su fakiridir.

Yanıt Açıklaması: Sera gazı miktarındaki artış, küresel karbon dengesini bozmaktadır. Bunun sonucunda yüzey sıcaklığı artışı, 20.yüzyılın başından günümüze 0,8 derece olmuştur. Sıcaklıktaki bu artış, geçen 1000 yılın herhangi bir dönemindeki artıştan daha büyüktür. Atmosferin en alt 8 kilometrelik bölümündeki hava sıcaklıkları da, son 40 yıllık dönemde belirgin bir artış eğilimi göstermektedir. 20. yüzyılda, kutupsal kar örtüsü, kutupsal kara ve deniz buzları ile orta enlemlerin kar örtüsü ve dağ buzulları azalırken, küresel ortalama deniz düzeyi, yaklaşık 0,1-0,2 m arasında yükselmiş ve okyanusların ısı içerikleri artmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi küresel ısınmaya yönelik hükümetlerarası ilk çevre sözleşmesidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Protokol ile ilk etapta 6 sera gazının toplam salımına sınırlama getirilmiştir. Bu gazlar: • Karbon dioksit (CO2) • Metan (CH4) • Diazot monoksit (N2O) • Kükürt hekzaflorür (SF6) • Perflorokarbonlar (PFCs) • Hidroflorokarbonlar (HFCs)’dır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hidroelektrik karbon ayak izi açısından iklim değişikliği üzerinde en az baskıyı oluşturmaktadır. A seçeneğinde verilen ifade doğru değildir.