Çevre Sorunları ve Politikaları

Yanıt Açıklaması: Nüfus, Topluluklar, Sınıflar, Eğitim-Öğretim, Sanat, Siyaset, Örgütlenme gibi öğeler Türkiye’deki çevre yönetiminin bileşenlerinden “yapılar” başlığı altında değerlendirilmektedirler. Bilgi tabanı ile planlama ise “araçlar” başlığının öğeleri arasında yer almaktadır. Bu sebeple doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: I. Kanunlar II. Anayasa Hükümleri IV. Yönetmelikler

Yanıt Açıklaması: Çevre Yönetimi: Tüm canlıların ekosistem içinde dengeli, sağlıklı ve sürekli yaşamaları, doğal varlıkların korunması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi süreçlerinde bir dizgenin (sistemin) oluşturulması olarak tanımlanabilir

Yanıt Açıklaması: Egemenliğin kaynağına göre devletler tarih boyunca değişik işlevler üstlenerek, aşağıdaki yönetim erklerine göre sınıflandırılabilmektedir: Monarşik (Tek erkli) Devlet, Oligarşik (Takım erkli) Devlet, Teokratik (Din erkli) Devlet, Demokratik Devlet ve Sosyalist (Toplumcu) Devlettir.

Yanıt Açıklaması: Konusu çevre ve insan olan çevre hukuku, bütün canlı ve cansız ögelerin arasındaki ilişkileri tanımlamaya çalışır. Bu özellik, çevre hukukunu diğer hukuk dallarından daha geniş kapsamlı kılan temel bir özelliktir.

Yanıt Açıklaması: Karel Vasak’a göre dayanışma hakları üçüncü kuşak haklar olarak sınıflandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1983 yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’na değişmenin küresel gündemini hazırlama görevi vermiştir. Böylece, 2000’li yıllara yönelik dengeli ve sürekli bir kalkınma için çevre stratejileri oluşturulması gereği üzerinde durulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası alanda, çevre hakkının dile getirildiği ilk toplantı Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı (Stockholm 1972) olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hızlı nüfus artışının ortaya çıkardığı en çarpıcı sorunlar açlık, barınma ve yoksulluktur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasa’nın kabulü ve ardından 1962 yılı için bir “geçiş programı” sonrasında 1963 - 1967 yıllarını kapsayan “Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı” ve 1968 - 1972 yıllarını kapsayan “‹kinci Beş Yıllık Kalkınma Planı” hazırlanmıştır. İstikrarlı büyüme ve kalkınma sağlanması amacıyla, 15 yıllık bir dönemi göz önüne alan bu planlarda, çevre sorunlarına ve çözümüne yönelik politikalara rastlanmamaktadır. 1973 - 1977 dönemini kapsayan ve 15 yıllık dönemin üçüncü kısmını oluşturan “Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı”, siyasal ve ekonomik belirsizliklerin başladığı, ithal ikameci büyümenin yarattığı sorunların ortaya çıktığı bir dönemde gündeme gelmiştir. Planda, çevre sorunları açısından ayırt edici özellik, ayrı bir çevre bölümünün olmasıdır. Burada, ülkenin su, hava ve kıyılar gibi belli başlı sorunlarına dikkat çekilmekte ve bunların bir bütün olarak, planlama sistemi içinde incelenmesinin gereği vurgulanmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Göstergelerin hesaplanmasında hava ve su kalitesi, iklim değişikliği, arazi koruma, biyolojik çeşitlilik, doğal varlık yönetimi, eko-etkenlik, çevre sağlığı, atık vb. konularda yetmişi aşkın değişkenden yararlanılmıştır. Bu göstergelerdeki değişmeler, “çevremizdeki” gidişin hiç de iyi olmadığını göstermektedir. Örneğin; 2002 yılında 142 ülke için hesaplanan göstergelerin ortalaması 100 üzerinden 49,7 iken, 2005’te ancak 49,9 olabilmiştir. Başka bir deyişle; 2002 ile 2005 arasında dört yıl içinde Dünyamızın “çevresi” yalnızca % 0,2 oranında iyileştirilebilmiştir. Ülkemizin “çevresi” ise iyileşmemiş, daha da kötüleşmiştir: Ülkemizin 2002 yılında 50,8 olarak hesaplanan “çevresel sürdürülebilirlik göstergesi”, 2005 yılında 46,6’ya düşmüştür. Bu nedenle, “çevresel sürdürülebilirlik göstergesi” sıralamasında 2002 yılında 142 ülke arasında 62. sırada olan ülkemiz, 2005 yılında 91. sıraya inmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk, yalnızca bir kurallar toplamı değildir, kuralların hangi amaçla konduğu ve nasıl uygulandığı da hukukun kapsamındadır. Kuralların değişen gereksinim ve beklentilere göre değişmesi ve yeni kuralların eklenmesi hukukun devingen niteliğini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Sözü edilen nitelik "geniş kapsamlılık" niteliğine girer. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Su kaynaklarında azot ve fosfor artışına bağlı olarak, bunları besin maddesi olarak kullanan alglerin hızla çoğalması ve bu bitkilerin ölmesiyle oluşan organik atıkların sudaki mikro canlı faaliyetlerini arttırması olayına ötrofikasyon denilmektedir. Deterjanların içerdiği yüzey aktif maddeler, beyazlatıcılar ve parfüm gibi yapay maddeler suların kirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Suya oksijen iletiminin engellenmesi ve deterjanlarda bulunan fosfatlı bileşiklerin su kaynaklarında ötrofikasyona yol açması bu kimyasal maddelerin neden olduğu sorunlardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Atıkların toplanması çevre kirliliğine neden olan faktörlerden biri değil; aksine çevre kirliliğini önleyen etmenlerden biridir.

Yanıt Açıklaması: I. 1972 yılında Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı, II.1992 yılında Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı, III.2002 yılında Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı olarak düzenlenmiştir. Kronolojik olarak I-II-III şeklinde dizilmesi gerekir.ç

Yanıt Açıklaması: Dilma Rousseff, Konferansın kapanış konuşmasında, Rio+20’nin tarihteki en katılımcı konferans ve “demokrasinin küresel ifadesi” olduğunu vurgulamıştır.

Yanıt Açıklaması: Devlet aygıtını diğer toplumsal kurumlardan ayıran en önemli ve belirgin özellikleri ise; hacmi ve büyüklüğü, geniş ve karmaşık bir iş bölümüne dayanması, çoğunlukla etkin bir yaptırım gücüne sahip bulunması ve ağırlıkla modern dönemde olmak üzere hukuksal ilkelere dayanan zorlama olanağına, “zor gücüne” sahip olmasıdır

Yanıt Açıklaması: İçerik Yönünden Çevre Politikaları Çevre politikaları içerik (öz) açısından düzeltim (reform) yanlısı ve düzeltim karşıtı olarak iki kümeye ayrılabilir. Düzeltimci Politikalar; Burada çevre sorunlarına etkin bir politikayla çözüm aranması söz konusudur. Bu politikalar, belli bir siyasal ideolojiye bağlı olmaktan çok, konuya yararcı (pragmatik) olarak yaklaşmakta ve iyimser bir özellik taşımaktadır. Düzeltim Karşıtı Politikalar; Bu tür politikaları savunanlar, çevrebilim konusuna özel bir önem verilmesinin gerekli olmadığına inanırlar. Yöntem Açısından Çevre Politikaları Çevre sorunlarını bir bütün olarak ideolojiden soyutlamak olanak dışı olmakla birlikte, çevre politikalarının dayandığı yöntem modelleri, çevre sorunlarının daha çok ideoloji ötesi sayanların görüşlerini yansıtmaktadır. Bunlar, başlıca iki kümede toplanmaktadır. Onarımcı Politikalar; Çevre üzerindeki zararlı sonuçlar ortaya çıktıktan sonra, verilebilecek zararlar verildikten ve çoğu kez de dönülemeyecek noktalara varıldıktan sonra bu etkilerin giderilmesini amaçlayan politikalardır. Önleyici Politikalar; Bu politikaların özünü, çevreye henüz zarar verilmeden, gelecekteki olası gelişmeler hesaba katılarak gerekli önlemlerin alınmasıyla doğal ve fiziksel çevrenin korunması ve geliştirilmesi temel ilkesi oluşturmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: "Çevreyi dışlamayan kalkınma" ile yerel kaynaklardan adaletli bir biçimde yaralanmayı öngören bir kalkınma stratejisi Stockjolm Çevre Konferansı'nda gündeme gelmiştir.