Yönetim Bilimi 1

Yanıt Açıklaması: Günümüzde pek çok örgütte yasal- rasyonel yetki ile karşılaşılmaktadır ve We­ber bürokrasi terimini bu tür yetki için kullanmıştır. Weber’e göre bürokrasinin te­mel özellikleri şunlardır: Bir örgüt içinde yer alan her alt makam, kendisinin bağlı olduğu bir üst makam tarafından denetlenir. Makamlara atanacak personel, teknik yeterliliğe göre belirlenir. Diğer bir ifade ile işe uygun çalışan seçilmelidir. Yetkililer, örgütün sahibi olamazlar. Yetkili konumundakilerin kendi hakları vardır ve çalışanların belirli ma­kamlara karşı hiçbir hakkı yoktur. Görevler önceden belirlenmiş kurallar, kararlar ve eylemler doğrultusunda yazılı olarak kayıt altına alınmış yönetmelik ve tüzükler doğrultusunda ye­rine getirilir. Bir örgütte görevler yerine getirilirken çalışanlara tahsis edilen araç ve per­sonel, kişisel işler için kullanılmaz. Örgütte hiyerarşik basamaklar arasında iletişim yazılı olarak gerçekleştirilir. Böylece bu yazılı belgeler ihtiyaç duyulduğunda delil olarak kullanılabilir. Örgüt içinde yöneticilerin keyfi uygulamalar yapma hakkı yoktur. Astlar üstlerinin verdiği görevleri onların kişisel hırs ve ihtiyaçlarına dayalı olma­dığı için diğer bir ifade ile öznel (sübjektif) olmayıp rasyonel olduğu için itaat ederler. Örgütün amaç ve hedefleri ile bunları gerçekleştirmek için yapılacak her türlü faaliyet ve bu faaliyetleri gerçekleştirecek tüm birimler önceden belir­lenmiş biçimsel bir düzenlemedir. Bu biçimsel örgüt yapısı içinde görevlendirilmiş personelin maddi ve beşeri kaynakları kullanmalarını sağlayacak yetkileri önceden tanımlanmıştır. Çalışanların hangi durumlarda cazalandırılacağı açıkça belirlenmiştir. Çalışanların alacağı ücretler ve ödüller işin zorluk derecesi ile iş yüküne göre belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bürokrasi Odaklı Denetim Sistemi, merkezi odaklı bir sistemdir ve çalışan­ların önceden belirlenen kurallara ve yönetmeliklere uymaları beklenmektedir. Bu denetim sistemi ile çalışanların davranışlarını etkilemek, işletmenin amaç ve hedeflerine ulaşmak ve genel başarıyı değerlendirmek hedeflenir. İşletmeler he­deflere ulaşabilmek için işletme içi çeşitli kurallar, politikalar, ast-üst ilişkileri ve hiyerarşisi, yazılı belgeler ve ödül sistemi gibi etmenlerden yararlanır. Bu sistemin temeli, prosedürlere uyarak yapılan görevlerin, işletme hedeflerine sorunsuz va­rılabileceği görüşüdür.

Yanıt Açıklaması: Örgütsel bağlamda ele aldığımızda ise sistem yaklaşımı, araştırmacıların örgütleri, bünyelerinde yer alan etkileşimli bileşenler ve çevreleriyle birlikte araştırma konusu yapmalarını olanaklı kılmaktadır. Geçmişte, örgütü anlamaya dönük analizler sadece yapıya (klasik teori) veya sadece insana (davranışsal teori) yönelik olarak yürütülürken, sistem yaklaşımı ile örgütlerde bireyleri, yapıyı ve teknolojiyi eş zamanlı olarak analiz etme imkânı doğmuştur. Sistem yaklaşımı, örgütsel analize bütüncül bir bakış açısı getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yönetim bilimi, yönetim olgusunu sebep-sonuç ilişkilerine dayalı olarak inceleyen bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: • iş oyun ve dinlenme kadar doğaldır. • insanlar doğuştan tembel değildir. • Her insanın potansiyeli vardır. Uygun şartlar altında kişi bunları geliştirir ve daha fazla sorumluluk yüklenmeyi öğrenir. • Dışarıdan denetim ve ceza ile korkutma insanları çalıştırmak için tek yol değildir. insanlar kendi kendilerini yönetebilir, kendi kendilerini denetleyebilirler.

Yanıt Açıklaması: Klasik yönetim anlayışındaki insan unsurunun ikinci plana atılmasıyla ilgili ilk eleştiriler 1930 yıllarda gerçekleşmiş ve neoklasik yönetim anlayışı doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Örgütsel yapıya ilişkin tercihler strateji, çevre ve teknoloji olmak üzere, üç temel değişkene bağlı olarak farklılaşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sıralanan tanımlar incelendiğinde sisteme ilişkin üç temel noktaya vurgu yaptıkları görülmektedir: Sistem belli parçalardan (bileşenler, alt sistemler) meydana gelmiş bir bütündür. Sistem birbirleriyle ve çevreyle ilişkili çeşitli bileşenlerden (alt sistemlerden) meydana gelmiş bir bütündür. Sistemi oluşturan parçaların aralarında sıkı bir ilişki vardır. Sistem ve sistemi oluşturan parçalar çevreyle etkileşim hâlindedirler. Sistem yaklaşımı, bütünü kendisini oluşturan parçalardan daha farklı bir şey olarak değerlendirmektedir. Araştırmacılar sistem analizini hücrelerin, canlı or­ganizmaların, kendi kendine yeten makinelerin, insan topluluklarının, galaksi­lerin ve örgütlerin anlaşılmasında kullanmışlardır. Sistem yaklaşımının bu denli yaygın bir uygulama sahası bulmasının altında yatan nedenin ise diğer yaklaşım­lara göre daha güçlü ve kapsamlı bir açıklama yeteneğine sahip olmasından kay­naklandığı belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Davranışsal Liderlik Teorileri : Davranışsal Liderlik Teorileri liderin özelliklerine değil de nasıl liderlik yaptığına yoğunlaşarak liderlik sürecini açıklamaya çalışmaktadır. Liderin, liderlik yaparken ne tür davranışlar sergilediği üzerine yoğunlaşır. Söz gelimi izleyicileri ile nasıl haberleştiği, hangi yetkileri devrettiği, nasıl planlama yaptığı, nasıl denetim yaptığı vb. davranışlarını anlamak için izleyicilere sorular sorulur.

Yanıt Açıklaması: Bu araştırma Tavistock Enstitüsünden Eric Trist ve K. W. Bamford tarafından 1950’de kömür ocaklarında yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Örgütlerin kendi yaptıkları temel işe yoğunlaşmaları ve temel işleri dışındaki diğer işleri, bu konuda uzman başka örgütlerden temin etme yoluna girmeleri, örgütlerin ister istemez, belli şebekelerin parçaları olmasını gerekli kılmıştır. Şebeke örgüt yapısında, bir işin yapılması için gerekli olan kaynakları n elde edilmesi ve işlenmesi tek bir örgütün bünyesinde gerçekleştirilmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Örgütsel analizde I. Dünya Savaşı öncesi dönem analiz dönemi, II. Dünya Savaşı sonrası dönem ise sentez dönemi olarak anılmaktadır. Sentez döneminde analiz fonksiyonu yadsınmamakta, aksine analiz sonuçlarının daha bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmesi söz konusu olmaktadır. Bu sebeple Örgüte ilişkin bütüncül bakış açısı ve sistem kavramları II. Dünya Savaşı’ndan sonra hızla gelişme göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Kaynak bağımlılığı, yapısal değişkenlerin koşulları arasında sayılabilir fakat örgüt yapısına ilişkin değişkenler arasında sayılamaz.

Yanıt Açıklaması: Planlama, proaktif (önlem alıcı) davranışın temel aracıdır. O¨zellikle uzun vadeli ve stratejik nitelikteki planlamada böyle bir anlayışa gelebilmek için yöneticilerin öncelikle işletmenin varlık nedeni ve nasıl bir işletme olduğu konusundaki fikir ve anlayışlarını netleştirmeleri gerekmektedir. İşletmenin bu konudaki açıklamasına misyon açıklaması denmektedir. Misyonun belirlenebilmesi için önce çevre koşullarını analiz etmek daha sonra da işletmenin işini belirlemek gerekmektedir. C¸ünkü misyonun bir bölümü, işletmenin yaptığı işi de açıklamaktadır. Ancak misyon, sadece işletmenin yaptığı iş de değildir. İşletmenin misyonu ile kuruluş ve varlık nedeni, hangi ürünleri nerede ve nasıl üreteceği, iş felsefesinin ne olacağı, hangi değerlere sahip olacağı, diğer işletmelerden farklılıklarının ne olacağı tanımlanmış olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Üretim veya Teknik Alt Sistem: Bu sistemin ana işlevi, girdileri belli bir teknolojiyi kullanarak çıktılara dönüştürmektir. Bu sistem örgütün yapma­sı gereken temel işi yerine getiren sistemdir. Üretim yapılması veya hizmet sağlanması gibi temel işler bu sistem bünyesinde yürütülmektedir.

Yanıt Açıklaması: B Şıkkı Bilimsel yönetim yaklaşımının özellikleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Soruda "toplam kalite yönetiminin" tanımı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mintzberg, yöneticinin rollerini “kişilerarası roller”, “bilgiye ilişkin roller” ve “kararlara ilişkin roller” olmak üzere üç grupta toplamaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Birleşik Krallık kökenli bir bilim kadını olan Joan Woodward (1916-1971) teknolojinin örgüt yapısı üzerindeki önemine değinen ilk araştırmacılardandır.