Türk İdare Tarihi

Yanıt Açıklaması: Divan-ı Arz Gaznelilerde günümüz Milli Savunma Bakanlığı işlevlerini yerine getirir, orduyla ilgili meselelere bakardı.

Yanıt Açıklaması: Devşirilen çocuklar “sürü“ denilen yüzer, yüz ellişer, iki yüz veya daha fazla kişilik kafileler hâlinde “sürücü“ denilen devşirme memurlarının ve muhafızların nezaretinde at, deve ya da arabalarla İstanbul’a sevk edilirlerdi. İstanbul’a gelen çocuklar, iki üç günlük istirahattan sonra kelime-i şahadet getirerek Müslüman olurlar ve daha sonra Yeniçeri ağasının huzurunda kontrolden geçirilirler ve eşkal defterlerine kaydedilir ve sünnet edilirlerdi. Yeniçeri ağasının padişaha arzı ile fiziken güzel olanlar saray için ayrılır ve gürbüzce olanlar Bostancı ocağına verilir, kalanlar ise Anadolu ve Rumeli ağaları vasıtasıyla Anadolu ve Rumeli’deki Türklere geçici bir süre için satılırdı.

Yanıt Açıklaması: Pek çok ilk çağ uygarlığı gibi Göktürkler de şecerelerini, efsanevi ögelerle anlatmayı seçmiştir. Kurucu atalarının dişi bir kurt tarafından yetiştirilmesi veya demircilik yetenekleri ile dağı eritmeleri gibi motifler kolektif hafızada da yer etmiş söylenceler olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: -

Yanıt Açıklaması: Buna “pençik kanunu” adı verilmiştir. Uzunçarşılı bu konuda Gelibolu iskelesine pençikçi adıyla bir memur tayin edildiğini kaydetmektedir. Daha Süleyman Paşa zamanından beri savaş esirleri arasından acemi oğlanların alındıkları bilinmektedir. Pençik oğlanlarının önemli bir kısmı ise akıcıların düşman memleketlerine yaptıkları akınlar sonucunda elde edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kök-Türk kelimesinin anlamı Mavi-Kutsal olduğundan doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Divanda kararlar şeri ve örfi hukuk kurallarına göre alınırdı. Dolayısıyla b seçeneğinde verilen bilgi yanlıştır

Yanıt Açıklaması: Göçebe-çoban toplumların en başat özelliği siyasi, ekonomik veya iklim koşullarında zorda kalındığı takdirde yeni toprak/mekân arayışına girmeleri ama en nihayetinde kendisine manevra sahası açabilecek bir imkân yaratmasıydı. İşte bu geleneğe istinaden bölümün başında belirttiğimiz büyük iş bölümü ortaya çıkmış ve yine aynı nedenden dolayıdır yerleşik toplumlar veya yerleşik hayata geçme düşünceleri sürekli küçümsenmiştir. Bu durumda yerleşik hayata geçip, belli bir istilaya maruz kalıp, bağımsızlıklarını kaybetmeyi reddetmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: -

Yanıt Açıklaması: -

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Devleti, bağlı olduğu Gazneliler Devleti'ni Dandanakan savaşında yenilgiye uğratarak bağımsızlık kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Şeyhülislam ancak davet edilmesi durumunda Divân toplantılarına katılabilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Divan-ı Arzı'l-cuyuş büyük divanda yer alır ve ordunun her türlü ihtiyacıyla yakından ilgilenme görevini yerine getirirdi.

Yanıt Açıklaması: İfta görevi, yapılanların şeriata uygun olup olmadığı konusunda fikir beyan etme görevidir. Fetva verme yetkisine sahip olanlara müfti denilirdi. Müftilerin en üst rütbelisi şeyhülislam ve kazaskerlerdi. Yargı görevini yürüten kişilere ise kadı denilirdi. Tedris görevi, müderris ve muallim gibi kişiler tarafından yürütülürdü. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yönetim yapısı, II. Mehmed Dönemi’ne (1451-1481) gelindiğinde mutlak merkeziyetçi bir yapılanma içindedir. Özellikle kul sisteminin geliştirilmesi ve ümeranın giderek daha etkin bir hâle getirilmesiyle sultanın yanında yeni bir yönetici sınıfın ortaya çıkmıştır.Osman Gazi zamanında ortada henüz bir devlet değil, eski Türk töresine uygun olarak aşireti esas alan bir yapılanma vardır. Eski Türk töre ve adetlerine göre işleyen bu basit aşiret yapısı, Osman Gazi’nin aşiret başkanı olarak bey sıfatıyla idare ettiği daha çok askerî bir örgütlenmedir. Osman Gazi ile etrafındaki aşiret boylarının hayatı savaşlarda geçmekle beraber düzenli bir ordusu yoktur. Osman Gazi’nin ilk yıllarından henüz devlet kurumlarından bahsetmek de mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: -

Yanıt Açıklaması: Birun, sarayın dış bölümüdür. Birun’da geniş bir yönetici kadro yer alırdı. Birun’da farklı kapıkulları bulunmaktaydı. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu taşrası yönetimi; hanedan mensupları, Gazne, Memluk örneğinden bildiğimiz gulam (kul-köle) emîrler, Türkmen gazi beyleri, Ermeni ve Gürcü krallıkları, Mekke şerifleri gibi hükümetler/idareler arasında taksim edilmişti. Merkezden tayin edilen eyalet yöneticisine “emir” unvanı verilirken hanedan mensuplarına “melik” denmekteydi. Örneğin Melikşah’ın kardeşi Tutuş Suriye’de, amcaoğulları Kavurdlar Güney İran’da, aynı şekilde Süleyman Şah Anadolu’da özellikle de Melikşah’dan sonra merkezden bağımsız kendi başına idarenin keyfini sürmüşlerdi. Şehzadeler/melikler ise kendi başına bir kategori oluşturmaktaydı. Atandıkları eyalette küçük bir divan oluşturur ve vezir (atabeg) tayin ederdi.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular başlığı okunacak

Yanıt Açıklaması: Karahanlılarla beraber hanın işlerini görmek üzere görev tanımı yapılmış kalabalık bir görevliler gurubu ile karşılaşmaktayız. Söz konusu maiyetin başında Hacib unvanlı ve hükümdarın bir numaralı danışmanını görüyoruz. Sarayın dışarı ile bağlantısını kuran Hacib, sarayın tüm teşrifat ve protokol işlerinden sorumlu tutulmuştu. Bu bakımdan hükümdarın her adımını takip eder, devlet görevlileri ve yabancı yöneticilerle olan tüm bağlantılarını kurardı.