Açıklama:
Yanıt Açıklaması: Tuğrul Bey’in 1063 yılında ölümü üzerine Selçuklular veraset sorunları nedeniyle parçalanmanın eşiğine gelmiştir. Musa Yabgu, Alparslan ve Kutalmış arasında cereyan eden taht mücadelesini Alparslan’ın kazanması üzerine Tuğrul Bey zamanında başlayan merkezîleşme eğilimi, daha da hız kazanarak devam etmiştir. Selçuklu merkezîleşmesinin zirve noktası Melikşah Dönemi’dir (1072-1092). Tahta çıkar çıkmaz alışılageldik veraset tartışmalarının ortasında kendisini bulan Melikşah öncelikle amcası Kavurd’un isyanını ardından da Suriye meliki kardeşi Tutuş’un taht mücadelesini kontrol altına almıştı. Melikşah’ın saltanatı, zehirlenerek öldürüleceği 1092 yılına kadar bir daha sorgulanmamış, bu süre zarfında ise özellikle Anadolu-Mısır bölgesinde yoğunlaştırılan seferler sonucunda devletin sınırları İstanbul’dan Çin’e kadar genişletilmişti. Ancak sultanın zamansız ölümü, eşi, kardeşi ve çocukları arasında devletin temellerini sarsacak iktidar savaşlarına kapı aralayacaktı. Merkeze hükmeden güçlerin (idari-askerî) veliahtlar (Mahmud, Berkyaruk ve Muhammed) arasında tercih yapamamasına, Melikşah’ın kardeşi Tutuş’un iktidar özlemi eklenince etkileri, imparatorluk sathına yayılan taht kavgaları kaçınılmaz olmuştur. Siyasi karışıklık, mali ve askerî zafiyete neden olmuş, en sonunda Berkyaruk 1104 yılında ülkeyi kardeşi Tapar ile paylaşmak zorunda kalmıştır. Her ne kadar son Selçuklu Sultanı Sencer, ülkeyi kendi sancağı altında birleştirmeyi başarmışsa da bu son derece tartışmalı bir birlik olarak değerlendirilmiştir. Çünkü hanedan mensupları kontrolü altında tuttukları topraklarda neredeyse otonom bir idare kurarlarken, bağımsızlık şarkılarına bir süreden beri kendi başlarına hareket etmekte olan atabegler de dâhil olmuştu. Sencer’in Karahitay ve Oğuz göçerleri karşısındaki yenilgileri devletin de sonunu getirmişti (1157). Büyük Selçuklu Devleti yıkılırken, ülke toprakları üzerinde hanedan üyelerince kurulan devletler yükselmişti.
