İdare Hukuku

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Milli^ Güvenlik Kurulu Cumhurbaşkanı yardımcısının başkanlığında toplanır.

Yanıt Açıklaması: Anayasanın 70. maddesinde yer alan “Her Türk kamu hizmetine girme hakkına sahiptir” hükmündeki kamu hizmeti ibaresi, organik açıdan kullanılmıştır. Şekli açıdan kamu hizmeti, belli bir hukuki rejim ve düzendir ve kamusal yönetim usullerine göre yürütülen faaliyetleri ifade eder. Ancak maddi açıdan kamu hizmeti, faaliyetleri yürüten örgütün niteliklerinden bağımsız bir şekilde yalnızca faaliyetin niteliğine bakılarak tanımlanır. Dolayısıyla II numaralı önerme yanlıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Karşı imza kuralı, Cumhurbaşkanı'nın sorumsuz olması dolayısıyla sahip olduğu görev ve yetkileri tek başına yapmaması amacıyla getirilmiştir. Karşı imza sahibi başbakan ve ilgili bakan, aynı zamanda Cumhurbaşkanı'nın yaptığı söz konusu işlemden sorumlu olacaktır. Ayrıca karşı imza kuralının düzenlendiği Anayasa md. 105 hükmünün ikinci fıkrasına göre, Cumhurbaşkanı'nın tek başına yapabileceği işlemlere karşı yargısal denetim mümkün değildir. Bu bilgiler ışığında doğru cevap D şıkkı olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Hazine teorisi uyarınca devletin özel kişinin mülkiyetindeki bir taşınmaza el atması, onu işgal etmesi, kişiyi zorla çalıştırabilmesi örneklerinde, devletin bu tür eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına aykırılığın ileri sürülememekle birlikte; devletin bu tür işlemleri ile hakları ihla^l edilenler, özel hukuk hükümleri uya- rınca hazine aleyhine dava açıp tazminat alabilme- leri “katlan, ama tazminat iste” ilkesi gereğince mümkün olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Yerinden yönetimlerin belli başlı sakıncaları aşağıdakiler gibidir: • Merkezi idarenin denetimi dışında kalma uygulamasının aşırıya kaçması halinde zamana ve bölgeye bağlı olarak yürütülen kamu hizmetinin kalite ve etkinliğinde farklılıklar doğabilir. Bu anlamda bölgeler arasında gelişmişlik düzeyi anlamındaki olumsuzluklar artarak devam eder. Böyle bir varsayım halinde bölgeler arasında göç ve göçe bağlı sorunlar artar ve kronikleşir. • Mahalli anlamda tanınan özerkliğin uygulamada kötüye kullanılarak kamu düzenini tehdit etme, ayrımcılık ve bölücülüğe sebebiyet vermesi de mümkündür. Bir başka söyleyişle yerinden yönetim ilkesinin aşırı nitelikte uygulanması tekçi devlet yapısında ülke birliği açısından tehdit ve tehlikeye dönüşmesi mümkündür. • Yerinden yönetim de, merkezi yönetimin maruz kaldığı politize olma tehdidi altındadır. • Hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşları klasik idari hizmetlerin dışında kalan ve yeni kabul edilen hizmetlerin yürütülmesinde değişen ve gelişen şartlara rahatlıkla uyum sağlamayı gerçekleştirebilir. Bu tür kuruluşların özerklikleri istihdam edecekleri personelin uzmanlaşmış personel niteliğine ulaşmasına imkân tanıyabilir.

Yanıt Açıklaması: Yetki genişliği ilkesi, valilerin merkeze danışmadan, merkezden emir ve talimat beklemeksizin, kendi başlarına merkez adına karar alabilmeleri demektir.

Yanıt Açıklaması: Ders kitabının ilgili ünitesinin "Kendimizi Sınayalım" sorusudur.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Yetki genişliği ilkesi merkeziyetçiliği yumuşatma ve esneklik sağlama ve merkeziyetçiliğin uygulanması halinde ortaya çıkan uyumsuzluk ve sakıncaları asgari seviyeye indirmeyi amaçlar.

Yanıt Açıklaması: Vali hükümet tarafından atanır ve görevden alınır. Valilik istisnai bir memurluktur.

Yanıt Açıklaması: Başkentteki yardımcı kuruluşlar, uzmanlık kuruluşlarıdır. Bu kuruluşların sadece bir kısmı anayasaldır. Kararları ise istişari niteliktedir. Kuruluşlar belli bir özerkliğe sahiptir; dolayısıyla aralarında hiyerarşik bir ilişki yoktur. Bu kuruluşların devlet idaresinden bağımsız ve ayrı bir tüzel kişilikleri ise söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya göre: “Ha^kimler görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve ha^kimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz. Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde yargı yetkisinin kullanılması ile ilgili soru sorulamaz, görüşme yapılamaz veya herhangi bir beyanda bulunulamaz. Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirmesini geciktirmez.” (mad. 138). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İdare; belli bir örgüt kurmak, oluşturduğu örgütte istihdam ettiği personelini yönetmek, eğitmek ve yönlendirmek durumundadır. İdarenin, kendine yönelik bu faaliyetleri iç düzen ya da özyönetim faaliyetidir. Devlet memurlarının hizmet içi eğitimleri ve kamuya personel alımı bu kapsamdaki idari etkinliklerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kişiyi belli bir statüye sokan, o statüde devamını sağlayan ya da statüden çıkaran işlemlere denir. Disiplin cezası şart işleme örnektir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Rekabet kurumu düzenleyici ve denetleyici kamu kurumlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Devleti hukuka tabi kılma amacından hareket eden idare hukukunun konusunun ve tanımının kamu kudreti kavramıyla açıklanabileceği düşüncesini ileri süren Fransız Hukukçu Maurice Hauriou, kamu hizmeti kavramının da birinci teorisyeni olarak kabul edilmektedir. Ona göre idare hukukunda belirleyici ölçüt kamu kudretidir; ama bu kavram kamu hizmeti kavramına bağlıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yargı muafiyetine tabi olma cumhurbaşkanlığı ofislerinin niteliklerinden değildir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin toplum içerisinde yaşaması ve doğuştan sahip olduğu ya da anayasa ya da kanunların kendisine tanıdığı hakları kullanması sırasında birtakım kurallara bağlılığını gerektirir. Zira her düzenleme ve bu arada da temel hak ve hürriyetlere ilişkin düzenleme de, bir sınır- landırmayı getirmektedir. Anayasal bir rejimde, bu sınırlamanın hangi sebeplere dayanacağı, hangi or- gan tarafından hangi sınırlar içerisinde yapılacağı ve bu yapılırken de hangi usullerin izleneceğinin bilin- mesi ve anayasada öngörülmesi gerekir. Kanunlar, genel, soyut kişilik dışı kurallar getiren düzenlemelerdir. Temel hak ve hürriyetler kanunla sınırlanabilir (mad. 13/1).

Yanıt Açıklaması: Cevap şıkları özensiz hazırlanmış.

Yanıt Açıklaması: Yetki genişliği, merkezden yönetimin sakıncalarını gidermek, özellikle kırtasiyeciliğin önüne geçmek için geliştirilmiş bir ilkedir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Merkeziyetçilik, karar almaya ilişkin yetkilerin tamamının hiyerarşik anlamda idarenin en başında bulunan kişilere tanınmasıdır.