Küçük İşletme Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Gelecekte işletme yönetiminde söz sahibi olacak vârislerin, hem mevcut kaynakların etkin kullanımını sağlayabilme hem de işletmeyi geleceğe taşıyabilme gibi niteliklerinin olması gereklidir. Vâris seçiminde; adayın eğitim düzeyi, finansal becerileri, pazarlama ve satış becerileri, stratejik planlama becerileri, karar verme yeteneği, işe bağlılığı, hızlı ve atak olması, dürüst ve erdemli olması, zekâ düzeyi, yaratıcı olması, işletmede birlikte olduğu aile üyeleri arasında saygınlığı, aile bireylerinin kendisine güvenmesi ve çalışanlar arasında saygınlığı değerlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Aile işletmelerinin genel özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz: • Aile işletmeleri genel olarak girişimcinin egemenliği ve yönetimi altındadır; aile işletmeleri patrona dayalı işletmelerdir. • Aile işletmelerinde işletmecilik faaliyetleri ile aile faaliyetleri iç içedir. Karar vermede işletmecilik ilke ve kuralları yerine, aile içi dengeler daha fazla gözetilmektedir. • Aile işletmelerinde kurucu ve yönetici girişimci, yönetimden kolay kolay çekilmek istemez. Bu nedenle, aile işletmelerinde yönetimin sonraki nesillere devri çok önemli sorun olmaktadır. • Aile işletmeleri büyük ölçüde kurucuya bağımlı olduğu ve biçimsel olmayan bağlar etrafında toplanıldığı için kurumsallaşma yeteri kadar sağlanamamıştır. • Aile işletmelerinde güven uzmanlıktan önce gelmekte ve buna bağlı olarak özellikle yöneticilik pozisyonları için profesyonel kişilerin istihdamı yerine aile bireylerine öncelik verilmektedir. Aile dışı bireylere ve danışmanlara güvensizlik olmaktadır. • Aile işletmelerinde profesyonel yönetim anlayışını yerleştirmek zor olmakta ve profesyonel düşünme ile duygusallık arasında sıkışma söz konusu olmaktadır. • İşletme politikası çoğunlukla aile çıkarları ile uyumludur. • Aile üyesinin davranışlarının işletmenin itibarını yansıttığı düşünülmektedir. • Aile işletmelerinde yükselme, seçim ve performans değerleme gibi insan kaynakları yönetimi işlevlerini işletmecilik ilke ve kurallarına göre uygulamak oldukça zor olmaktadır. • İşlerdeki sorumluluk ve yetki sınırları net bir biçimde belirlenememektedir. • Akrabaların işletmede çalıştırılmasından vazgeçilememektedir. • Profesyonel yardım almada isteksizlik veya profesyonel yardımdan sonraki başarıyı küçük görme, görmemezlikten gelme eğilimi vardır.

Yanıt Açıklaması: Gelişme evresinin son aşaması olan evrede, sürekli olmayı başarmış aile işletmeleri vardır. Bu evre, kurumsallaşma öğelerinin yoğun şekilde işletmede yer aldığı, iş değerlerinin aile değerlerinden daha önemli hale geldiği, profesyonel yönetimin ha^kim olduğu bir evredir.

Yanıt Açıklaması: İşletmenin vizyon ve misyonu belirlendikten sonra amaç ve hedeflerinin belirlenmesi gerekmektedir. Çünkü bu amaç ve hedefler strateji geliştirme, uygulama ve ölçme ve değerlendirmeye yardımcı olmakta ve stratejik yönetim sürecine katkıda bulunmaktadır. Amaç, vizyonun spesifik bir zaman süresi için rakamsal olarak belirtilmiş şeklidir. İşletme amaçları açık, ölçülebilir ve ulaşılabilir olmalıdır. Ulaşılması zor amaçlar çalışanların motivasyonunu azaltmaktadır. İşletme amaçları belirlenirken aşağıdaki özelliklere sahip olması beklenir: • Spesifik (amaçlar açık olarak tanımlanmalı, ne, ne zaman, nerede, nasıl sorularını cevaplamalıdır.) • Ölçülebilir (amaçlarda rakamsal ölçütler olmalıdır.) • Erişilebilir (amaçlar çalışanlar için ulaşılabilir boyutta olmalıdır.) • Gerçekçi (amaçlar işletme öncelik ve sorunlarını dikkate almalıdır.) • Süre (amacın ulaşılması için bir zaman süreci tanımlanmalıdır.)

Yanıt Açıklaması: Aile konseyinin görev ve sorumlulukları arasında aşağıdaki konular yer almaktadır: • Aile anayasasının geliştirilmesine rehberlik etmek, • Aile anayasasını uygulamaya koymak, • Aile değerlerini gelecek nesillere aktarmak, • Fikirlerin paylaşımı için bir aile forumu önermek, • Ailenin kararlılığını ve katılımını teşvik etmek, • Ailenin hissedarlık eğitim programlarına katılımını desteklemek, • Gelecek nesil için aile liderleri geliştirmek, • Aile ve işletme arasındaki ilişkileri izlemek.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda bahsedilen açıklamalar ışığında yöneticilerin astlarını motive etmesinde şu ilkeler uygulanabilir: C¸alışanlara gereken değeri verip, onları cesaretlendirmek ve teşvik etmek, Başarılı olanlara yükselme ve ilerleme şansı tanımak, C¸alışanları sürekli eğitmek, C¸alışanlara başkaları yanında küçük düşürücü eleştirilerde bulunmamak ve onlara eşit davranmak, İşgörenlerin sorunları ile ilgilenmek, C¸alışanlara örnek olmak ve onlara başarı ve başarısızlıkları konusunda bilgi vermek ve çözümler bulmaya çalışmak.

Yanıt Açıklaması: İşletme planları uzun bir süreyi değil, optimal süreyi kapsamalıdır.

Yanıt Açıklaması: İnsan kaynağını iyi tanıyan bir yönetici çalışanları harekete geçirmek için onlarla nasıl iletişim kuracağını, onları nasıl motive edeceğini daha iyi bilecektir. Aksi takdirde işlerin yürütülmesinde verimsizlik, işten kaytarmada artış, personel devir hızında artış, çalışanlar arasında çatışmaların artması, ödüllendirme ve yaptırım mekanizmalarının düzgün işlememesi gibi sorunlar ortaya çıkabilecektir.

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E seçenekleri lider özellikleri iken; B seçeneği yöneticilik özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: Denetim fonksiyonu, işletmelerin etkinlik, kalite, yenilik ve müşteri duyarlılığı gibi rekabet üstünlüğü sağlayan alanlarda gelişmeleri için de yöneticilere yardımcı olmaktadır. Yöneticiler, kaynakların ne ölçüde etkin kullanıldığını belirlemek için kaç birim mal veya hizmet üretildiğini, bir birim çıktı (mal, hizmet) için kaç birim girdi (hammadde, işçilik vb.) kullanıldığını doğru bir biçimde ölçmek zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Aile işletmesi, ailenin geçimini sağlamak ve/veya mirasın dağılmasını önlemek amacıyla kurulan, ailenin geçimini sağlayan kişi tarafından yönetilen, yönetim düzeylerinin önemli bir bölümü aile üyelerince doldurulan, kararların alınmasında büyük ölçüde aile üyelerinin etkili olduğu ve aileden en az iki neslin kurumda istihdam edildiği işletmedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İşletme amaç, hedef ve planlarını belirledikten, uygun yapılandırma işlevini tamamladıktan sonra sıra çalışanların işlerini yapmaları için harekete geçirilmesine gelmektedir. Bu yönüyle yöneltme, bir araya getirilmiş ve teknik verilere uygun olarak üretilmiş motorlu bir aracın çalıştırılmasına benzer. Araç çalıştırılıp harekete geçmedikçe sistemi kurmanın yani planlamanın, örgütlemenin bir anlamı yoktur. O¨rgütlenmiş yapıyı harekete geçiren yönetim fonksiyonu yöneltme adını alır. Başka bir deyişle yöneltme, yöneticilerin astlarına emir verme veya başka yollarla ne yapılması gerektiğini bildirmesidir.

Yanıt Açıklaması: Etkin bir vizyon belirlemenin temel ilkeleri şu biçimde sıralanabilir (Dess, Lumpkin ve Eisner, 2008): • Amaçların açık ifadesi ve anlam belirsizliklerinin azaltılması • Durumun açık ve anlaşılır biçimde ortaya konması • Parlak bir geleceğin tanımlanması • Akılda kalıcı ve hoş ifadelerin kullanılması • Amaçların gerçekçi bir biçimde ifade edilmesi • Vizyonun işletme kültürü ve işletme değerleriyle uyumluluk göstermesi Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Esneklik, yeniliklere açıklık ve müşteriye daha yakın olma, teknik yeniklerde daha fazla verimlilik, üretimde boşlukların hızla doldurulması küçük işletmelerin özelliklerindendir.

Yanıt Açıklaması: Yöneticilik işletmenin “iç yapı ve dinamiklerine, liderlik ise işletmenin dış yapı ve dinamiklerin bakabilme işidir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Liderliğe ilişkin çok sayıda tanım yapılmıştır. Bir tanıma göre liderlik , belirli şartlar altında, belirli kişisel veya grupsal amaçların gerçekleştirilmesi için bir kimsenin başkalarının faaliyetlerini etkilemesi ve yönlendirmesi sürecidir. Diğer bir ifadeyle liderlik , amaçların veya vizyonun başarılmasına yönelik olarak grubu etkileyebilme yeteneğidir. Lider ise başkalarını belli bir amaç doğrultusunda davranmaya sevk eden, etkileyen kişidir.

Yanıt Açıklaması: Strateji, rakiplerin faaliyetlerini inceleyen, uzun dönemli, nihai sonuca odaklı, amaçlara varmak için belirlenmiş dinamik kararlar topluluğudur. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Denetim fonksiyonu aşağıdaki dört evreden oluşan faaliyetlerle yerine getirilir (Bkz. Şekil 6.1). Bu evreler: Standartların belirlenmesi, Mevcut durumun belirlenmesi ve yorumlanması, Standartlar ile mevcut durumun karşılaştırılarak sapmaların belirlenmesi ve yorumlanması, Sapmaların nedenlerin bulunup düzeltici önlemlerin alınmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçeneklerinde verilenler ekip özellikleri arasında iken, A seçeneğinde belirtilen bir grup özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: • Spesifik (amaçlar açık olarak tanımlanmalı, ne, ne zaman, nerede, nasıl sorularını cevaplamalıdır.) • Ölçülebilir (amaçlarda rakamsal ölçütler olmalıdır.) • Erişilebilir (amaçlar çalışanlar için ulaşılabilir boyutta olmalıdır.) • Gerçekçi (amaçlar işletme öncelik ve sorunlarını dikkate almalıdır.) • Süre (amacın ulaşılması için bir zaman süreci tanımlanmalıdır.) Doğru yanıt C'dir.