Küçük İşletme Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Yöneltmenin temel bileşenleri; liderlik, iletişim, motivasyon ve örgüt iklimidir.

Yanıt Açıklaması: İşletme amaçları belirlenirken aşağıdaki özelliklere sahip olması beklenir: Spesifik (amaçlar açık olarak tanımlanmalı, ne, ne zaman, nerede, nasıl sorularınıcevaplamalıdır.) O¨lçülebilir (amaçlarda rakamsal ölçütler olmalıdır.) Erişilebilir (amaçlar çalışanlar için ulaşılabilir boyutta olmalıdır.) Gerçekçi (amaçlar işletme öncelik ve sorunlarını dikkate almalıdır.) Süre (amacın ulaşılması için bir zaman süreci tanımlanmalıdır.) Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerde SWOT analizi yapılmasının başlıca iki yararı bulunmaktadır. Birincisi, SWOT analizi yapılarak işletmenin mevcut durumu tespit edilir. İkinci yararı, SWOT’un bir “gelecek durum” analizi olmasıdır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Denetim fonksiyonunun uygulanmasında uyulması gereken genel ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkeler şunlardır: • Bağımsızlık • Yasallık • Nesnellik • Dürüstlük Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aile işletmesi, sahipliği ve yönetimi bir kişi veya aileye ait olan işletmelerdir. Aile işletmeleri, sahiplik ve kontrolün çoğunluğunun bir ailenin elinde olduğu, iki veya daha fazla aile üyesinin doğrudan işin içinde olduğu işletmelerdir. Bir işletmeye aile işletmesi diyebilmek için, aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir. Nesiller arası geçişin gerçekleşmesi, Hisse sahipliğinin % 50’den fazlasının ailenin elinde olması, Aile üyelerinin % 50’sinden fazlasının günlük yönetim işlerinin içinde olması, İşletmenin kendisini aile işletmesi olarak ifade etmesi, İşletmenin ününün aileyle birlikte gelişmesi, En az iki neslin işletme yönetimiyle ilgilenmesi. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Maslow'a göre ihtiyaçlardan fizyolojik ihtiyaç ve güvenlik ihtiyacı düşük düzeyli ihtiyaç; ait olma ve sevgi ihtiyacı, saygınlık ihtiyacı ve kendini geliştirme ihtiyacı ise yüksek düzeyli ihtiyaçlar olarak adlandırılmaktadır. Düşük düzeyli ihtiyaçların genellikle dışsal faktörler (ücret, ikramiye, kıdem, vb.) ile karşılanması söz konusuyken, yüksek düzeyli ihtiyaçların içsel faktörler (farkına varılma, takdir, başarı, vb.) ile karşılanması mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Öngörülemeyen olayların meydana gelme olasılığı yüzünden denetim fonksiyonunun kusursuz olması mümkün değildir. Denetim fonksiyonunun etkin olması için bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir: • Denetim geleceğe dönük olmalıdır: Gelecekte istenmeyen sürprizlerle karşılaşılmaması temel amaç olmalıdır. • Denetim çok boyutlu olmalıdır: Birden fazla hedefe hizmet eden faaliyetlerin denetiminde tüm performans boyutları dikkate alınmalıdır. Örneğin, üretim bölümünün denetiminde kalite, etkinlik ve varlık yönetimi gibi farklı boyutların denetimi göz önüne alınmalıdır. • Denetim ekonomik olmalıdır: Denetim araçları genellikle yüksek maliyetlidir ve bu yüzden beklenen faydalar maliyetlerden fazla ise uygulanmalıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Örgüt iklimi, bir örgütte (işletmede, işyerinde, birimde), örgüt üyelerinin örgütleri ve iş çevreleri hakkında paylaşmış oldukları algılardır. Örgüt iklimi olumlu olabileceği gibi olumsuz da olabilir. Personelin birbiriyle ilişkilerinin yanı sıra işletmenin terfi ve ücret politikaları, disiplin uygulamaları, kararlara katılım seviyesi, liderlik tarzı, işin özellikleri, işyerindeki fiziksel koşullar gibi faktörlerde örgüt ikliminin olumlu ya da olumsuz olarak algılanmasına katkıda bulunacaktır. Örgütün iklimi çeşitli yollarla değiştirilebilse de genellikle belirli yönleriyle devamlılık gösterir ki bu da örgüte belli bir kişilik kazandırır.

Yanıt Açıklaması: Aile işletmelerinin genel özellikleri şunlardır: Aile işletmeleri genel olarak girişimcinin egemenliği ve yönetimi altındadır. Aile işletmelerinde işletmecilik faaliyetleri ile aile faaliyetleri iç içedir. Karar vermede işletmecilik ilke ve kuralları yerine, aile içi dengeler daha fazla gözetilmektedir. Aile işletmelerinde kurucu ve yönetici girişimci, yönetimden kolay kolay çekilmek istemez. Aile işletmeleri büyük ölçüde kurucuya bağımlı olduğu ve biçimsel olmayan bağlar etrafında toplanıldığı için kurumsallaşma yeteri kadar sağlanamamıştır. Aile işletmelerinde güven uzmanlıktan önce gelmektedir. Aile işletmelerinde profesyonel yönetim anlayışını yerleştirmek zor olmakta ve profesyonel düşünme ile duygusallık arasında sıkışma söz konusu olmaktadır. İşletme politikası çoğunlukla aile çıkarları ile uyumludur. Aile üyesinin davranışlarının işletmenin itibarını yansıttığı düşünülmektedir. Aile işletmelerinde yükselme, seçim ve performans değerleme gibi insan kaynakları yönetimi işlevlerini işletmecilik ilke ve kurallarına göre uygulamak oldukça zor olmaktadır. İşlerdeki sorumluluk ve yetki sınırları net bir biçimde belirlenememektedir. Akrabaların işletmede çalıştırılmasından vazgeçilememektedir. Profesyonel yardım almada isteksizlik veya profesyonel yardımdan sonraki başarıyı küçük görme, görmemezlikten gelme eğilimi vardır.

Yanıt Açıklaması: Stratejilerin oluşturulması aşamasında bilgi toplama, değerlendirme, stratejileri belirleme gibi aşamalarda yer alan yöneticiler, çalışanlar, stratejistler veya plancılar uygulama aşamasında da yer almalıdırlar. Çünkü uygulama aşamasına kaynak oluşturdukları için çıkacak sorunları en iyi şekilde halletme yollarını da oluşturmaya yardımcı olurlar. Stratejilerin uygulanması aşamasında şu konulara odaklanılır: • Radikal bir değişim gerekiyorsa yeni bir misyon tanımının yapılması, amaçların yeniden belirlenmesi, • Stratejilere uygun örgütsel yapının kurulması ve her türlü kaynağın ve sistemin harekete geçirilmesi, • Kurulan örgütsel yapıda görev alacak nitelikli insan kaynaklarının seçimi, atanması ve eğitimi, • Stratejilerin uygulanmasını sağlayacak ve stratejileri gerçekleştirebilecek nitelikte yönetim biçimlerinin veya liderlerin tayini, • Uygun örgütsel iklimin oluşturulması.

Yanıt Açıklaması: Yönetici yöneltme işlevini yerine getirirken astlarının ihtiyaçlarına, karakterlerine, duygularına, inançlarına ve çevreden edindikleri izlenimlere etkide bulunup, onların işletmenin çıkarları doğrultusunda hareket etmelerini sağlamaya çalışır. İşletmede işlerin görülmesi ve yürütülmesi için çalışanlara etkili liderlik yapmak, onları motive etmek ve etkin iletişim sağlayarak işlerini en iyi şekilde yapmaya yönlendirmek, yöneltme işlevinin faaliyet alanı içine girer. Bunun yanında yöneltme fonksiyonunun etkin olabilmesinde emir verme biçimi de büyük önem taşır. C¸ünkü üstün asta bir şeyi yapması ya da yapmaması hakkında bilgi vermesi emir sayılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: * Ülgen ve Mirze’ye (2005) göre strateji, rakiplerin faaliyetlerini inceleyen, uzun dönemli, nihai sonuca odaklı, amaçlara varmak için belirlenmiş dinamik kararlar topluluğudur. * Stratejiyi bir yenilenme süreci olarak ele alan Dinçer’e (2007: 21) göre strateji, işletmeye yön vermek ve rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla, işletme ve çevresini sürekli analiz ederek uyum sağlamaya hizmet edecek amaçların belirlenmesi, faaliyetlerin planlanması ve gerekli araç ve kaynakların yeniden düzenlenmesi sürecidir. *  Stratejiyi rekabet açısından değerlendiren Porter’a (2007) göre strateji, pazardaki rekabetin düzeyine ve pazar fırsatlarına göre rakiplere üstünlük sağlayacak bir konum belirleyip, karar ve faaliyetleri konuma göre ayarlamaktır. * General Motors’un başarılı yöneticisi Welch’e (2005) göre strateji, nasıl rekabet edileceğine yönelik kesin ve açık kararlar almaktır. Strateji sayılar arasında boğulmak ve detaylarla boğuşmak değil, yaşamın kendisi olan dinamik bir oyundur. Yapılan tüm tanımlamalardan da anlaşılacağı üzere strateji, uzun bir dönemi kapsayan, tüketici taleplerine hızlı karşılık vermeyi amaçlayan, rakip hareketlerine karşı esnek yapıyla rekabet üstünlüğü kazandırmayı hedefleyen, çevreyi sürekli olarak analiz eden ve nihai sonuca odaklı olarak işleyen bir süreçtir. Strateji geleceğe yöneliktir ve en önemlisi, değişimi gerçekleştirir. Değişimi yaratıp ona hükmetmek, geleceği şekillendirmek ve geleceği yönetmek, fırsat ve tehditleri önceden saptayabilmek stratejinin temel dayanaklarıdır. Stratejinin pek çok alanda kolayca uygulanması ve benimsenmesinin başlıca nedenleri stratejinin, her zaman için daha ileriye gitme olgusunu içinde barındırması ve geleceğe yönelik olmasıdır. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Oğluyla çalışan bir anne hem patron hem anne, oğul ise hem çalışan hem evlattır. Aile sistemi ve işletme sisteminin kendi içinde tutarlı birer yapısı oluşmaktadır. Ancak bir sistemdeki rol diğer sisteme taşınırken, gerekli uyarlamalar yapılmazsa çatışma çıkmaktadır. Aile işletmesinde hissedarlık ve yöneticilik rollerinin çakışması da sorun oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Emirde telkin havası daha ağır basmalıdır. Etkili bir emirde zorlamadan ziyade telkin havasının olması, astların emri daha olumlu bir havada yerine getirmelerine katkı sağlayacaktır. İşlerin rutin dışı ve karmaşık, astların da bilgi ve becerilerinin yüksek olduğu koşullarda emrin telkin şeklinde verilmesi daha olumlu sonuçlar doğuracaktır. Bu açıklama doğrultusunda doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Organik yapıdaki bir örgütün taşıdığı karakteristik özellikler şunlardır: • Basık yapılar • Geniş kontrol alanı • İki yönlü dikey iletişimin yanı sıra yatay iletişim • Karşılıklı uyum

Yanıt Açıklaması: Örgüt değerlerine dayalı denetim yönteminde, çalışanların kararları ve davranışları örgütsel değer ve inançlarla düzenlenmektedir. Bu tür denetim yöntemini benimseyen işletmeler, eleman alırken işe başvuranları sadece becerilerine göre değil tutum ve değerlerine göre de dikkatli bir şekilde değerlendirmelidir. Yöneticiler ve çalışanlar, ne yapmaları gerekip ne yapmamaları gerektiğini deneyimli çalışanları gözlemleyerek ve çalışanların işletme hakkındaki deneyimlerini dinleyerek öğrenirler. Çalışanlar örgüt değerlerini ve normlarını içselleştirir; bu değer ve normların kararları ve eylemleri için rehber edinir. İnsanların yaşadıkları toplumun kültürünü benimsemesine benzer şekilde, çalışanlar da çalıştıkları örgütün kültürünü benimserler. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yönetici ve lider arasındaki farklar şu şekilde sıralandırılabilir: Yöneticilik bir meslek uygulamasıdır; liderlik ise insanları etkileyebilme ve harekete geçirme işidir. Yöneticilik biçimsel bir organizasyon yapısı içinde gerçekleşir; liderlik için biçimsel bir yapının varlığı gerekmez. Yöneticilik, tanımlanmış hedeflere ulaştıracak işlerin en etkin şekilde yapılması ile ilgilidir; liderlik ise hedeflerin ve yapılacak işlerin belirlenmesi ile ilgilidir. Yöneticinin insanları etkileme aracı bulunduğu mevkiye verilmiş olan yetki ve yaptırım hakkıdır; liderin insanları etkilemekte kullandığı araç kişisel özellikleri, davranışları, insanlara sunduğu vizyon, güven ve ilhamdır. Yöneticinin görev tanımı vardır; liderin görev tanımı yoktur. Yöneticilik, eğitim, ölçme, hesaplama, istatistik, yönetmelik, prosedürlere dayanan “bilimsel” yönü ağır basan bir iş; liderlik ise insanları kendi istekleri ile davranışa sevk edebilme, insanlara ileriye bakarak ulaşmaya değer saydıkları hedefler verebilme yani “sanat” yanı ağır basan bir iştir. Yöneticilik tanımlanan hedeflere ulaşma, liderlik değişim ve dönüşüm yapabilme işidir. Yöneticilik işletmenin “içyapı ve dinamiklerine, liderlik ise işletmenin dış yapı ve dinamiklerin bakabilme işidir. Yönetici “işleri doğru yapan”, “lider ise doğru işleri yapan kişidir

Yanıt Açıklaması: Operasyonel denetim, örgütün mal ve hizmet üretmek için kullandığı belirli faaliyet ve yöntemlerin değerlendirilip düzenlendiği denetim türüdür. İşletmedeki faaliyetlerin denetimi operasyonel denetimin kapsamında olup özellikle teknik konuları içermektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yapılan tüm tanımlamalardan da anlaşılacağı üzere strateji, uzun bir dönemi kapsayan, tüketici taleplerine hızlı karşılık vermeyi amaçlayan, rakip hareketlerine karşı esnek yapıyla rekabet üstünlüğü kazandırmayı hedefleyen, çevreyi sürekli olarak analiz eden ve nihai sonuca odaklı olarak işleyen bir süreçtir.

Yanıt Açıklaması: Stratejik yönetimin en önemli konularından birisi, işletmenin iç ve dış çevresinin analizinin (SWOT analizinin) yapılmasıdır. SWOT analizi, bir işletmenin iç çevresinde güçlü ve zayıf unsurların ve dış çevresinde fırsat ve tehditlerin analizlerinin yapılmasına ve değerlendirilmesine imkân sağlayan bir analiz tekniğidir. SWOT, aşağıdaki İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır: S (Strength): İşletmenin güçlü/üstün olduğu yönleridir. W (Weakness):İşletmenin güçsüz/zayıf olduğu yönleridir. O (Opportunity): İşletmenin sahip olduğu fırsatları ifade eder. T (Threat): İşletmenin karşı karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeleri ifade eder.