Turkish Language 2

Yanıt Açıklaması: Sözlü kompozisyonun değişebilirliğine, esnekliğine karşın yazılı kompozisyon daha değişmez ve durağandır. Bu yönüyle daha kuralcı ve daha düzenli, üzerinde düşünülüp oluşturulan bir anlatımdır, diyebiliriz. Okur, yazılı bir metni tekrar tekrar okuyabilir; ancak yazar, okurun tepkisini hemen göremez. Buna karşılık sözlü kompozisyonda etkileşim söz konusu olduğu için konuşan, dinleyenlerin tepkilerini anında alabilir ve kendini daha doğru ifade etme yollarını çeşitlendirebilir.

Yanıt Açıklaması: Ondan itibaren birleşik rakamlar yazıyla verildiğinde bunlar ayrı ayrı yazılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Zaman zaman uyuma girseler de alıntı ve birleşik sözcüklerde ünlü uyumları aranmaz: F. çep rast > çapraz, F. hurdevat > hırdavat, A. mithare > matara, kahve altı > kahvaltı, bu ile > böyle, ne asıl > nasıl vb. Son hecesinde art damak ünlüsü bulunan, ancak ön damak ünsüzüyle biten sözcüklerde, eklerin ünlü uyumuna girmediği görülür: kabul+ü > kabulü, alkol+lü > alkollü, saat+i+m > saatim, idrak+e > idrake, kontrol+süz > kontrolsüz vb. Yansıma isimlerden isim yapan +tX eki ile dönüşlü fiillerden isim türeten -tX eki benzeşme kuralına uymaz: kıpır+tı > kıpırtı, gürül+tü > gürültü, görün-tü > görüntü, tiksin-ti > tiksinti, alın-tı > alıntı, dökün-tü > döküntü vd. Ünlü uyumlarına girmeyen isim ve fiilimsilerden zarflar türeten +ken (< iken) ile aitlik eki +ki, ünsüz uyumuna da girmez: azken (az iken), geliyorken (geliyor iken), dünkü, evvelki vb. doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: insanları, bir konu üzerinde düşündürmeyi, tartışmayı, bu yolla gerçeklere ulaştırmayı amaçlayan yazı türlerine düşünce yazıları denir.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı düşünce, yazarın iletmek istediği temel düşünceyi destekleyen yan düşüncelerdir. Ana düşünce tek iken yardımcı düşünce birden çoktur.  Yardımcı düşünceler, ana düşünceyi desteklediği oranda değerlidir. Verilen üç seçenek de doğrudur.

Yanıt Açıklaması: "Mangal da köz bırakmadı yine!" cümlesinde "de/da" eki hal eki olduğundan birleşik yazılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Gelişme, konunun türlü yönlerden açılıp genişlediği, zenginleşip olgunlaştığı bölümdür. Yardımcı düşünceler bu bölümde ele alınır. Konuyu açık ve anlaşılır bir biçimde çeşitli yönleriyle ortaya koyacak yardımcı düşünceler, okuyucuyu ana düşünceye adım adım ulaştıracak birer basamak niteliğindedir. Bu bakımdan her kompozisyonda gelişme bölümünün uzunluğu değişir. Yardımcı düşüncelerin sayıca fazla olduğu konularda gelişme bölümü de buna göre uzun olur. Yardımcı düşüncelerin ayrı ayrı paragraflarda işlenmesi uygun bir yöntemdir. Konuyla ilgili örnek verilecekse yeri gelişme bölümüdür.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir konuyu yeni ve kişisel görüşlerle ele alarak etkili bir anlatımla sunan düzyazılara deneme denir. Deneme, okuyucuyu düşündürmeyi amaç edinmesi nedeniyle makale ve fıkra gibi düşünsel boyutları olan bir yazı türüdür. Ancak belirli bir düşünceyi benimsetmeye çalışmaması nedeniyle fıkradan; belgelere, tanıklara yer verme zorunluluğu olmaması açısından da makaleden; belirli bir sonuç ve yargıya varmama yönüyle de eleştiriden ayrı bir özellik taşır. Öte yandan deneme yazılarında, anı ya da günlük türünde rastlanan bir içtenlik ve gelişigüzellik havası vardır. Her konuda yazılabilmesi, deneme türünün en belirgin özelliği olarak görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Kompozisyonun iki türü vardır: Yazılı kompozisyon ve sözlü kompozisyon. Yazılı kompozisyon yazılı anlatım içinde bir bütünlük gerektirirken sözlü kompozisyon konuşma içinde bütünlüğü gerektirir.

Yanıt Açıklaması: Bilinmediği düşünülen veya başka dillerdeki karşılığı verilmek istenen bir kelimenin yabancı dildeki veya Türkçedeki karşılığı ayraç içinde verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Biçim açısından kullanılan kağıdın kompozisyon yazmaya uygunluğu açısından yaklaşık olarak üstten 6 cm, alttan 2 cm, soldan 3 cm, sağdan 1 cm boşluk bırakılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Deneme anlatımında öznellik egemendir. İroniden sıkça yararlanılırken özgün söyleyişlere yer verilir. Senli benli ve içtenlikli bir dil kullanılır. Anlatılanlar iç konuşma tekniğiyle verilir.

Yanıt Açıklaması: Klasik deneme; yazarın konuyu hoşça vakit geçirtme amacıyla kaleme aldığı izlenimi yaratan içten bir söyleyişin hâkim olduğu deneme türüdür. Yazar, iç dünyasını içtenlikle gözler önüne sererken özdeyişlerden, şiirden, deneyimlerden bol bol yararlanır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzdeki noktalama işaretlerinin ilk olarak kullanıldığı “Şair Evlenmesi” adlı eseri 1859 yılında Şinasi yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: Okul öncesinde ilk gelişen dil becerisi dinlemedir. Daha sonar dinleme ile birlikte konuşma becerisi gelişir.

Yanıt Açıklaması: Dilimizde istisna olarak de- ve ye- fiillerinin ünlüleri, bazı eklerle kullanıldığında daralır. Bu durum yazıda gösterilir: de-yor > diyor, ye-y-ecek > yiyecek,de-y-esi > diyesi, ye-y-elim > yiyelim, ye-y-ip > yiyip, ye-y-ince > yiyince vb. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Özel isme gelen iyelik, hal ve bildirme eklerinden önce araya kesme işareti konur. Bu yüzden, (a) ve (b) şıkları yanlıştır. Özel isimlere +lAr çokluk eki ile +lI, +lIk, +sIz, +lA-, +lAş- (Adanalı, Müslümanlık, Türkleşmek vb.) gibi yapım ekleri getirildiğinde kesme işareti kullanılmaz. Bu yüzden, (c) ve (d) şıkları da yanlıştır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Bir cümlede virgüllerle ayrılan kelimeler veya kelime öbekleri kendi içinde gruplanabiliyorsa bunlar da birbirinden noktalı virgülle ayrılır. Sosyal hayattaki çeşitli olaylar; doğal değişmeler, insanoğlunun durumu, meslek, umut, halk hayatı gibi konular; insanlık davranış, karakter, eğitim ve öğretim gibi çeşitli konular bütünüyle atasözlerinin kapsamı içindedir.

Yanıt Açıklaması: Sözcüklerin gerçek ve mecaz anlamlarıyla kullanımlarına dikkat edilmesi, anlatım bozukluklarından ve cümle düşüklüklerinden kaçınılması başarılı bir kompozisyonun yazılması için gereklidir. Bir ders uygulaması olarak kompozisyonun el yazısıyla yazılması daha doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Satır sonuna sığmayan kelimeleri bölerken kısa çizgi kullanılır. Cevap C şıkkıdır.