Turkish Language 1

Yanıt Açıklaması: Toplumda belli bir sosyal sınıfa mensup olanların , daha çok toplum dışı olarak algılanan ve damgalanmış grupların , toplumun diğer kesimlerinden ayrılmak veya gizlenmek içgüdüsüyle kendilerine sözcük ve deyimlerle oluşturdukları konuşma sistemidir

Yanıt Açıklaması: Tıraş olana, yıkanana sıhhatler olsun denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dil bilimciler genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından betimleyici dil bilgisini, dili öğretenler ise öğretim için dilin farklı düzeylerdeki işleyişiyle ilgili kuralları ön plana çıkarmak zorunda olduklarından kuralcı dil bilgisini tercih ederler. Nitekim okul dil bilgisi kitapları bir dilin yapı ve işleyiş sistemini tanıtmak üzere ilk, orta, yüksek vb. farklı öğrenim düzeylerine göre ve kuralcı dil bilgisi yaklaşımıyla hazırlanır. Betimleyici yaklaşım ise doğruyu veya yanlışı bulmaya değil, dilin kendisine özgü nitelikleri anlamaya odaklıdır. Betimleyici yöntem, doğanın bir parçası olan dilin bütün görünümlerinin, bütün dil bilgisel düzeylerde eşit yeterliklere sahip olduklarını, herhangi bir yörenin ağzı ile ölçünlü dil arasında hiyerarşik bir ilişki bulunmadığını, yani ağızların ölçünlü dile tâbi olmadığını hareket noktası olarak alır. Örneğin, betimleyici yöntem, İstanbul Türkçesinin toplumsal bir uzlaşı ile ağızlar üstü bir ağız, ortak bir ağız olarak kullanılmanın dışında yerel ve toplumsal ağızlara dil bilimsel üstünlüğünün bulunmadığını, her ağzın bütün dil bilgisel düzeylerde ‘kural’ sözcüğüyle nitelenen ölçünlere sahip bulunduğunu göz önünde tutar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Demir kapı takısız isim tamlamasıdır. Her ne kadar kapıdan demir kelimesiyle neyden yapıldığı belirtiliyor gibi görünse de, ilgili tamlama takısız isim tamlamasıdır. Eğer Demirden Kapı şeklinde ifade edilseydi sıfat tamlaması olurdu.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde yaşayan ve Arap Alfabesini Türkçenin ses sistemini karşılamakta yetersiz kaldığını dile getirerek başka aydınlarla beraber yazı reformundan bahseden ilk kişi Katip Çelebidir.

Yanıt Açıklaması: Amaç 1

Yanıt Açıklaması: Türkçenin, binlerce yıl önce Moğolca ile tek bir dil olduğu varsayılan döneme ‘Ana Altayca Dönemi’ adı verilir. Türkçe İlk Türkçe adı verilen süreçte, yani Büyük Hun İmparatorluğu döneminde bağımsız bir dil hâline gelmiş, Avrupa Hun İmparatorluğu döneminde ise Ana Türkçe adı verilen süreç başlamıştır. Yazılı ilk olgunlaşmış Türkçe belgelerin bulunduğu Göktürk ve Uygur dönemlerine de ‘Eski Türkçe Dönemi’ adı verilir.

Yanıt Açıklaması: bî-, na- gibi ön ekler Türkçeye Fars dilinden geçmiş yapılardır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Ad Çekim Ekleri: Ad ya da ad soylu sözcüklere ad çekim eklerinin, yani durum, iyelik, çoğul, soru ve aitlik eklerinin eklenmesine ad çekimi adı verilir. Örneğin ev sözcüğü söz diziminde ev-e (durum eki), ev-im (iyelik eki), ev-ler (çoğul eki), ev mi? (soru eki), ev-deki (aitlik) gibi farklı ekler alarak çekime girer . Ev-leri-n-i sözcüğünde de her hangi bir yapım eki bulunmayıp çekim eklerinden de sırasıyla 3. çoğul iyelik eki ve belirtme durum eki bulunmaktadır. Doğru cevap A’ dır.

Yanıt Açıklaması: Matematik ödevi, belirtisiz isim tamlamasına bir örnektir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan üniversite reformu (1933) ile Türkçenin bilim dili olarak gelişmesi uğrunda önemli kararlar uygulama alanına sokulmuştur.Bunlardan en önemlisi ise yabancı uyruklu öğretim üyeleri Türkiye’de çalışmaya devam edeceklerse üç yıl içerisinde Türkçeyi öğrenmek zorundadırlar. Bu soru bağlamında E şıkkı Doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Sözcükler, ilk ortaya çıktıklarında somut bir durum ya da kavramı karşılayan tek anlama sahip olur. Zaman ilerledikçe ve insanlar tarafından kullanıldıkça sözcüklerde anlam genişlemeleri olur. Anlam genişlemesiyle ortaya çıkan bu farklı anlamlar, bugünkü sözlüklerde maddeler hâlinde sıralanır. Bir sözcüğün çok anlamlı olması, o sözcüğün kullanılma sıklığıyla doğrudan ilgilidir. Bu anlam farklılıklarını bilerek dili kullanmak da o dille sanat eseri ortaya koymanın basamaklarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Edat Öbeği Bir ad/ad soylu sözcük ve onu izleyen çekim edatının bir araya gelmesi ile oluşan sözcük öbeğidir. Örnek: İpince, dal gibi bir çocuktu. Yaşamak için çok güzel bir yer diye düşündü. Bütün gün arabayla şehri gezdi. Her şeyi bilmesine rağmen hiç sesini çıkarmadı. Edatlar tek başlarına bir anlam ifade etmezler; yalnızca cümlede anlam kazanırlar. Cümlede anlamlı değil, görevli ögelerdir. Cümleden çıkarılmaları, cümlede bir daralma ve eksikliğe yol açar. Edatlar daima ad ile beraber kullanılmak durumundadır. Edat öbeği, edatın türüne göre zaman, yön, durum, benzetme, neden, şart, miktar vs. bildirir. Cümlede çoğunlukla zarf veya edat tümleci olur, ayrıca ek-eylem alarak yüklem olabilir.

Yanıt Açıklaması: Yakutça Rusya'da kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ölçünleştirme (standartlaştırma): Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Türk kültürünün söz varlığına yansıyan boyutu pek çok kavram alanında kendisini gösterir. En açık örneklerinden biri, ilişki sözlerinin Türkçedeki çeşitliliği ve zenginliğidir (Aksan, 2008). Hayatın her anında yaşanan olaylar için Türkçede ayrı ayrı ilişki sözleri bulunmaktadır: Tıraş olana, yıkanana sıhhatler olsun, bir işle uğraşana kolay gelsin, evlenenlere bir yastıkta kocayın, çocuğu olana Allah analı babalı büyütsün, Allah dört gözden ayırmasın, çocuğa ad konulduğunda adıyla yaşasın, yolcusunu uğurlayana Allah kavuştursun, beklediği kişi geldiğinde veya uzun süredir beklenen bir iş gerçekleştiğinde gözün aydın, bir bardak su verene su gibi aziz ol, su verenlerin bol olsun denilmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İslam öncesinde Çince, Sanskritçe, Soğdca, Toharca vb. dillerden etkilenen Türkçenin söz varlığının, İslam uygarlığı çevresinde ise Arapçadan, Farsçadan etkilenmeye başladığı gözlenir.

Yanıt Açıklaması: A seçeneğinde Aynı yükleme bağlanmış birden fazla kişi veya varlık özne olabilir. Bunlar birbirlerinden virgül veya bağlaçla ayrılır ve tek bir öge (özne) olarak kabul edilir. B seçeneğinde Özne, yükleme açıklayıcısı ile birlikte de bağlanabilir. C seçeneğinde Özneden sonra gelen kimi zaman özneyi pekiştirmek, anlatıma güç katmak için “de,” bağlacı, “mi” soru eki ya da dönüşlülük zamiri ile birlikte kullanılabilir. D seçeneğinde Geçişli iken edilgen çatıya sokulan eylemlerle kurulan cümlelerde nesne bulunmaz. Cümlenin asıl nesnesi olan öge, özne görünüşündedir; ama cümlenin asıl öznesi değil sözde öznesidir. Sözde özne, cümlede işi yapan öge değil yapılan işten etkilenendir. E seçeneğinde cümlenin yüklemi “Kurtuluş savaşına katılmış bir gaziydi.” sıfat tamlaması olan bir sözcük öbeğidir. Cümlenin öznesi ise “benim dedem”dir. Özne iyelik eki almış bir sözcük öbeğidir. Doğru yanıt D

Yanıt Açıklaması: Betim, hanım akman, kızcağız kelimeleri addan ad yapma eki almışken, beze kelimesi addan eylem yapma eki almıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C şıkkıdır