Çalışma İlişkileri

Yanıt Açıklaması: Borçlar Kanunu kapsamında çalışan işçiler İş Kanunu esasları çerçevesinde kıdem tazminatı hakkından yararlanamazlar.

Yanıt Açıklaması: 2015 yılına kadar grev ve lokavt yasağı kapsamına giren bankacılık ve şehir içi toplu taşıma hizmetleri bu tarihten sonra Anayasa Mahkemesi kararına göre bu yasak kapsamı dışına çıkarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Türk Hukuku’nda grev hakkı ilk defa 1961 Anayasası’nda yer almıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de sanayileşme ve dolayısıyla işçileşme sürecinin geç başlaması ve ekonomik kaygılar la toplu sözleşme özgürlüğünün yasaklanması toplu pazarlık sisteminin diğer Avrupa ülkelerine göre daha geç kurumsallaşmasına neden olmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bunun ile birlikte, uluslararası işçi ve işveren kuruluşları Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığı’nın izniyle Türkiye’de temsilcilik açabilir ve üst kuruluşlara üye olabilir.

Yanıt Açıklaması: 6098 sayılı TBK. md.420’de ibranamenin geçerlilik koşulları düzenlenmiştir. Buna göre; işçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş olması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanununa göre iş sözleşmesi feshedilen işçi fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiasıyla fesih bildiriminin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde İş Mahkemesinde dava açabilir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmenin hızlanması sonucunda çalışma hayatından kaynaklanan ortak bir birçok sorunun ortaya çıkması, uluslararası düzeyde dayanışma ve birlikte hareket etme ihtiyacını arttırmıştır. Bu bakımdan, sendika ve konfederasyonlar uluslararası boyutta da, üyesi oldukları uluslararası kuruluşların toplantılarına temsilci gönderebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Geniş bir grev ve lokavt özgürlüğünün olduğu bu sistemde taraflar toplu iş uyuşmazlığının çözümünde tamamen serbest bırakılmıştır. Bu sistemde işçi ve işveren tarafları uyuşmazlığı çözme yönteminde tamamen özgür olup, barışçı çözüm yollarına başvurmadan doğrudan mücadeleci çözüm yollarına (grev ve lokavt) başvurabilirler. Ancak bu sistemde tarafların kendi kendilerine uzlaşma yolları bulmaları ve barışçı yollara başvurmaları olanağı da vardır. Özgürlükçü sistem bazı Avrupa ülkelerinde uygulanmakla birlikte, sosyal kamu düzenini bozduğu ve taraflar dışında topluma yarar sağlamadığı gerekçesiyle kanunla olmasa da mahkeme kararları ile bazı sınırlamalar getirilmektedir

Yanıt Açıklaması: İşletme toplu iş sözleşmesi, bir gerçek veya tüzel kişiye ya da bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolundaki birden çok işyerini kapsayan sözleşmedir.

Yanıt Açıklaması: Kıdem tazminatı fonuna ilişkin henüz herhangi bir yasal düzenleme çıkmadığı için, kıdem tazminatı ile ilgili olarak halen eski kanun olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi yürürlükte bulunmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Genel anlamda lokavt, toplu iş uyuşmazlıklarında işverenlerin işçi tarafına isteklerini kabul ettirebilmek için işçileri topluca işten uzaklaştırmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: 6356 sayılı Kanun, eski kanundan farksız bir biçimde sendikaların organizasyon yapısının ne şekilde biçimlenmesi gerektiğini belirlemiştir. Buna göre sendikaların, şubelerin ve üst kuruluşların, yani konfederasyonların zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulu dur. Bu zorunlu organların mutlaka kurulup faaliyet göstermeleri gerekmektedir. İcra kurulu ve başkanlar kurulu sendikaların zorunlu organları arasında yer almaz. Dolayısıyla III ve V numaralı maddeler yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve IV numaralı maddeleri kapsayan B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de bir işçi sendikasının kurulması söz konusu ise, sadece işkolu esasına göre bir işkolunda ve Türkiye çapında faaliyette bulunmak amacıyla filen çalışan işçiler tarafından kurulması, işveren sendikasının kurulması söz konusu ise, o işkolundaki işverenler tarafından kurulması gerekmektedir. Ancak istisnai bir hüküm kamu işveren sendikaları için geçerlidir. Öyle ki bu sendikaların aynı işkolundaki kamu işverenleri tarafından kurulması ve faaliyet göstermeleri şartı aranmamaktadır. Sendikaların işkolu esasına göre kurulma zorunluluğunun bulunmasına karşın, sendikaların, yedinci ünitede görüleceği üzere, işkolu seviyesinde toplu iş sözleş- mesi bağıtlama yetkisine haiz olmamaları tam bir tezat oluşturduğunun da belirtilmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Ayrıca grev sonucu imzalanmış bir toplu iş sözleşmesinde greve katılmamış veya katılmaktan vazgeçmiş olan işçiler de toplu iş sözleşmesinden yararlanamamaktadır (md.39/8). Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Grup toplu iş sözleşmesi, işçi sendikası ile işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerlerini ve işletmelerini kapsayan toplu iş sözleşmesidir.

Yanıt Açıklaması: Yetki belgesinin alındığı tarihten itibaren onbeş gün içinde taraflardan biri karşı tarafı toplu görüşmeye çağırarak toplu görüşmeye başlayabilir.

Yanıt Açıklaması: Teşmil, yürürlükte olan bir toplu iş sözleş- mesinin uygulama alanının, o işkolunda veya belirli işletme ya da işyerlerinde çalışan ve o sözleşmenin tarafı olmayan işçi ve işverenleri içine alacak şekilde, çalışma düzenin uyumlu hale getirmek amacıyla, yasaların yetkili kıldığı organ tarafından alınan bir karara bağılı olarak genişletilmesidir

Yanıt Açıklaması: Eski yasa döneminde, 2007 yılında kadar işçi sendikası ve konfederasyonların genel kurul dışındaki organlarına seçilebilmek için, işçinin on yıl bilfiil çalışmış olma şartı aranmaktaydı (Demircioğlu/Centel, 2015, 249).

Yanıt Açıklaması: Bildirimli fesih, kural olarak belirsiz süreli sürekli iş sözleşmelerinin feshinde sözkonusu olabilmektedir. İstisnaen belirli süresi on yıldan fazla olan belirli süreli iş sözleşmelerinde de taraflardan her biri on yıl geçtikten sonra 6 aylık fesih bildirimine uymak suretiyle fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilir.