Çalışma İlişkileri

Yanıt Açıklaması: Türk Borçlar Kanunu ’na göre aksine bir adet olmadıkça işçiye ücreti her ayın sonunda ödenir.

Yanıt Açıklaması: Ücretin ödendiğinin ispat yükü işverene aittir. Dolayısıyla ücretin ödenmesine ilişkin yargıya intikal eden uyuşmazlıklarda uygulamada “ücret bordrosu” olarak bilinen ücret hesap pusulası önem taşımaktadır. İş Kanunu’na göre iş- veren işyerinde veya işçinin banka hesabına yaptığı her türlü ödeme için işçiye bir pusula vermek zorundadır. Ücret hesabını gösterir pusulanın imzalı olması veya işyerinin özel işaretini taşıması şarttır.

Yanıt Açıklaması: Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir

Yanıt Açıklaması: 1980 sonrasında ise hazırlanan yeni Anayasa’da, Sendikalar Kanununda ve Toplu Pazarlık, Grev ve Lokavt Kanununda yapılan düzenlemelerle sendikaların organize olmaları ve faaliyetleri zorlaştırılmıştır. Bunun açık bir sonucu ücretlerin gerilemesi olmuştur.1970’li yıllarda imalat sanayinde ücretlerin yaratılan katma değer içindeki payı %30,7 iken, 1980’li yıllarda %22,1’e, 1990’lı yıllarda%19,6’ya ve içinde bulunduğumuz yıllarda %15,7’ye gerilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimiyle İngiltere, özellikle 1760 tarihinden sonra iki alanda büyük atılımlar yapmıştır. Bu alanlardan biri dokuma  sanayi, öteki de demir-çelik sanayiidir.

Yanıt Açıklaması: Telafi çalışması, işçinin bazı nedenlerle çalışmaması halinde, kaybedilen çalışma süresinin belirli bir zaman dilimi içinde normal çalışma süresi üstünde çalışarak ve fazla çalışma ücreti ödenmesine gerek kalmaksızın yapılan çalışmadır.

Yanıt Açıklaması: 50 yaşın üstünde çalışanlar yılda 20 günden az izin kullanamayacağı için en az 20 gün izin kullanması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: İşgücünün geleneksel olarak mavi yakalıbeyaz yakalı ayrımı günümüzde çalışma yaşamında ve işgücü profilindeki değişikliklere bağlı olarak farklılaşmıştır. Eğitimli ve nitelikli daha çok ileri teknoloji kullanılan işlerde çalışanlar ‘altın yakalılar' olarak nitelendirilirler.

Yanıt Açıklaması: Firmanın işgücünü kiraladığı ve karşılığında ücretini ödediği yer “emek piyasası” dır. Firmanın üretim için kaç işçi çalıştıracağı, hangi ücreti ödeyeceği, çalışmanın hangi koşullarda yapılacağı emek piyasasında belirlenen hususlardır.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonomide insanların ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetlerin üretimini gerçekleştiren birim “firma” dır.

Yanıt Açıklaması: İşgücünün nüfus ile ilgili yapısının değişmesi çalışma ilişkilerini de etkiler. Örneğin, kadınların işgücü içindeki paylarının yükselmesinin sendikalar üzerinde iki şekilde etkisi olabilir. İlk olarak kadın işgücünün sendikalaşma eğilimi düşük olduğu için sendikaların üye sayıları ve pazarlık güçleri azalabilir. İkinci olarak kadın işgücünün sendikalara üye oldukları ve sendika yönetiminde söz sahipleri oldukları durumda ise sendikaların toplu pazarlıklardaki öncelikleri değişir. Önceden ücret pazarlığı üzerine odaklanan sendikalar böylesi bir değişiklik durumunda daha çok kadın işgücünü ilgilendiren cinsiyetler arası ücret farklılıklarının giderilmesi, çalışan kadın işçilere çocuk bakımı (kreş) hizmetlerinin sağlanması, doğum izinleri ve cinsel taciz gibi konulara öncelik vermeye başlayabilirler.

Yanıt Açıklaması: İşçi, bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: “Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik (No: 28709)” çıkarılmıştır. Yönetmeliğe göre bir işçinin günde ancak yedi buçuk saat çalıştırılabileceği işler; a) Kurşun ve arsenik işleri (I. öncül Doğrudur) ; b) Cam sanayi işleri; c) Civa sanayi işleri; d) Çimento sanayi işleri (II. öncül Doğrudur) ; e) Havagazı ve kok fabrikalarıyla termik santrallerdeki işler; f) Çinko sanayi işleri; g) Bakır sanayi işleri; h) Alüminyum sanayi işleri; ı) Demir ve çelik sanayi işleri; i) Döküm sanayi işleri; j) Karpit sanayi işleri; k) kireç ve kokun ark fırınında eritilmesi işleri; m) Asit sanayi işleri; n) Akümülatör sanayi işleri; o) Kaynak işleri; s) Yer altı işleri; u) Gürültülü işler (III. öncül Doğrudur) (Yönetmelikmd.4) biçiminde sıralanabilir. Buna göre Doğru Cevap E seçeneği olur.

Yanıt Açıklaması: İşveren, işçiye zorunlu ihtiyacının orataya çıkması halinde ve hakkaniyet gereği ödeyebilecek durumda ise, hizmetiyle orantılı olarak avans vermekle yükümlüdür.

Yanıt Açıklaması: Bilimler arasındaki ilişkileri göstermek için genellikle iç içe geçmiş daireler gösterilir. Bu daireler her bilim dalının birden çok başka bilim dalları ile ortak noktaları olduğunu ifade etmektedir. Dairelerin ortak kısımlarının kimi yerlerde oldukça küçük, kimi yerlerde oldukça büyük olması bir bilim dalının başka bilim alanları ile bazen az, bazen ise oldukça fazla ortak alanları olduğunu gösterir.

Yanıt Açıklaması: Aktif nüfus 15 ve daha yukarı yaşta bulunan, herhangi bir kurumun bakım, denetim ve gözetimi altında bulunmayan ve sivil kimselerin oluşturduğu gruptur. Türkiye İstatistik Kurumu aktif nüfus için üst yaş sınırı belirlemiştir. Bazı ülkelerde  aktif nüfusu için 59, 64, 74 gibi üst sınırların çizilebilmektedir. Üst sınır belirlenirken emeklilik, yaşlılık ve ülkenin çalışma alışkanlıkları gibi unsurlar rol oynayabilmektedir.Aktif nüfus iş gücü olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayrılmaktadır. Fakat çalışma çağı için belirlenen alt ve üst sınır aralıkları ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmektedir. Bu durum her ülke için aynı değildir. Türkiye'de aktif nüfus kavramının içine kurumsal olmayan sivil nüfusun 15 ve yukarısı dahil edilmektedir. 2000 yılından önce de 12 olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde işletmelerin büyümesi ve iş hacimlerinin genişlemesi sonucunda işverenlerin tek başlarına işi yönetmesi, iş kanunundan ve sözleşmelerden doğan yükümlülükleri yerine getirmesi çoğu zaman zorlaşmakta, hatta imkânsız hale gelmektedir. Ayrıca işverenin tüzel kişi olması durumunda yönetim organının devamlı olarak işin başında  bulunup işi bizzat yönetmesi ve izlemesi mümkün olmamakta ve işletmelerde uzmanlaşmaya doğru gidilmesinin sonucunda da işyerlerinde işverene yardımcı olacak işveren vekillerini çalıştırma gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kardan pay alma diğer adıyla temettü ikramiyesi, işletmenin karının bir bölümüne işçinin katılması olanağını sağlayan bir ek ücret biçimidir. Kardan pay alma temel ücret olarak tespit edilemez, temel ücreti tamamlayan ek bir ücret olmak durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Piyasa (pazar) kelime anlamı ile bir malın veya faktörün alıcılarının ve satıcılarının alım-satım konusunda birbirleri ile ilişki kurmalarını sağlayan her imkândır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Soruda çalışma ilişkilerini etkileyen faktörlerden biri olan politik ve hukuksal şartlardan bahsedilmektedir.