Çalışma İlişkileri

Yanıt Açıklaması: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve parayla ödenen tutardır.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü anlamıyla çalışma ilişkilerinin temellerinin Sanayi Devrimi ile birlikte atıldığını söylemek mümkündür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kanun’un yasaklayıcı hükmüne rağmen hafta tatilinde işçi çalıştırılmış ise bu çalışma fazla çalışma olarak değerlendirilecektir. Bu durumda işçinin hafta tatili ücreti yanında, bir günlük çalışması karşılığında ve bu çalışmanın haftalık çalışma süresini aşan bir fazla çalışma olması nedeniyle ücreti %50 zamlı olacaktır. Böylece hafta tatil ücreti:1+1,5=2,5 yevmiye şeklinde olacaktır. Ahmet Bey için bu ücret 120 x 2,5 = 300TL olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Komisyon (Aracılık- provizyon) Ücreti: Komisyon ücreti işçinin yaptığı veya aracılık ettiği işlemin değeri üzerinden yüzde miktarı ile verilen bir ücret ekidir. İşçi satılan mal veya yapılan işin değeri üzerinden ücret aldığından dolayı, bu ücret şekli akort ücrete benzer.

Yanıt Açıklaması: Bir işverenin kendi işçisini geçici bir süre çalışmak üzere, bir başka işverenin emrine vermesiyle geçici veya ödünç iş ilişkisi oluşur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma koşullarının iyileştirilmesi işverenler açısından çoğu zaman ilave maliyetleri gerektirmektedir. Bunlar; işyerindeki yaralanmaların önlenmesi, fiziksel mekânda bazı düzenlemelerin yapılması, yeni iş güvenliği malzemelerinin alınması ve iş gücünün eğitilmesi gibi harcamaların yapılmasına bağlı olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Temel ücrete (çıplak ücret); işçiye sağlanan ikramiye, prim, sosyal yardımlar ve diğer ek ücret ödemeleri gibi parayla ölçülmesi mümkün menfaatler dahil değildir. Temel ücrete bu yan ödemelerin ilave edilmesi ile ortaya çıkan ücrete ise “giydirilmiş ücret” denilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’na göre tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu durumda denkleştirme uygulamasına gidilecektir. İki aylık denkleştirme süresinin sonunda işçinin haftalık ortalama çalışma süresi normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar uzatılabilir. Denkleştirme süresi içinde kalmak suretiyle bazı haftalarda 45 saatlik normal haftalık çalışma süresi aşılabilecektir. Bu durum fazla çalışma olarak değerlendirilmeyecektir.

Yanıt Açıklaması: Değişim farklı insan gruplarının, toplumsal sınıfların irade ve eylemlerinin karşılıklı çatışmasının sonucunda ortaya çıkar ve genel kabul gören şekliyle; ekonomik, sosyal ve siyasal yaşantıda her çağda olagelmiş sürekli değişikliklerin bütünü şeklinde tanımlanır. Dönüşüm ise, toplumun ya da sistemin felsefe, ideoloji ve kuralları ile önemli bir değişime uğraması, olduğundan başka bir durum alması halidir. Sorunun doğru cevabı İdeolojide değişikliktir. Bu seçenek dönüşümle alakalıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. İstihdamı üretim faktörlerinin üretim sürecinde kullanılmasını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Bu durumda işçiye hafta tatili için bir gündelik, çalıştığı gün için en az yarım gündelik olmak üzere toplam en az 2.5 gündelik ücret ödenmelidir. İşçi günlük yevmiye olarak 100 TL aldığına göre, alması gereken ücret 250 TL’dir

Yanıt Açıklaması: Sözü edilen dönemde ekonomik hayat sanayiye değil, tarım ve hayvancılığa dayanmakta ve köleler iş gücünün en önemli bölümünü oluşturmaktadır. Bu dönemde iş sözleşmeleri ve hukuki olarak yapılan ücret ödemelerinden söz edilemez. Aile reisi mutlak egemenlik sahibidir ve hane hakkında dilediği kararı almakta özgürdür. Üretimde beden gücünün alternatifi bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma koşullarına uyma ve itaat borcu. Bu borç, işçinin işverenin yönetim hakkı karşısında yerine getirmesi gereken bir borçtur. İşçi, işverenin yönetim hakkına dayanarak vermiş olduğu işin yapılması ve işyerinin düzeni ile ilgili talimatlarına uymak zorundadır. Ancak işverenin talimatlarının da işyerinin ihtiyaçları ve o işin âdetine uygun olması gerekmektedir. Bu sınırları aşan talimatları, işçi yerine getirmek zorunda değildir.

Yanıt Açıklaması: U¨cret, işçinin iş ifasının karşılığı olarak işverenin, iş sözleşmesinden doğan asıl edim yükümüdür. U¨cret iş sözleşmesinin kurucu unsurudur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sorunun çözümüne yönelen gelişmeler:düşünsel düzeydeki gelişmeler, işçi sınıfı hareketleri, devlet anlayışındaki gelişmeler ve uluslararası düzeydeki gelişmeler olarak dört ana başlık altında incelenebilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’deişsizlik ölçümlerini yapanTÜİK’ e göre bir kimsenin işsiz sayılabilmesi için şu kıstaslara uyması gerekir: • Kişinin işi olmamalıdır. • Aktif olarak iş aramalıdır. İşsizin istatistiğin yapıldığı son üç ay içinde iş arama kanallarından en az birini kullanarak iş aramış olması gerekir. • En az 15 gün içinde işbaşı yapabilecek durumda olmalıdır. TÜİK ayrıca iş bulmuş, kendi işini kurmuş ancak işe başlamak için eksikliklerini tamamlamayı bekleyenlerden 15 gün içinde işbaşı yapabilecek durumda olanları da işsiz saymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında (…) yapılan iş sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesidir” (md.11). Dolayısıyla belirsiz süreli iş sözleşmeleri, tarafların yaptıkları sözleşmeye bir süre koymamaları durumunda ortaya çıkmaktadır. Belirli süreli iş sözleşmesi ise, bir sergi veya kongre organizasyonunun düzenlenmesi gibi işin belirli süreli olması durumunda veya bir araştırma projesinin veya inşaatın tamamlanması gibi belli bir işin tamamlanması söz konusu olduğunda veya hastalık ya da hamilelik gibi bir olgunun ortaya çıkması ile izinli olan işçinin yerine bu süre için yeni bir işçi alındığında ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ilişkileri disiplinin en fazla ilişki içinde olduğu bilim dalı ekonomidir. Tarihsel olarak ekonomi (iktisat) ve onun bir alt disiplini olan çalışma ekonomisi ile çalışma ilişkilerinin yöntemleri arasında çarpıcı benzerlikler vardır.

Yanıt Açıklaması: Reformcu ya da Demokratik Sosyalizm akım;devrimci değil, evrimci yöntemlerle ve demokratik süreçlere dayalı olarak sosyalizme geçişi öngören ve 20. Yüzyılda ortaya çıkan akımıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nda bütün güç ve yetkinin Sultan’da toplandığı teokratik bir devlet anlayışının bulunması, ülkenin ekonomik, sosyal ve siyasal yaşamında kararların dini esaslar çerçevesinde alınmasını gerektiriyordu. Bu nedenle, çeşitli reformist hareketlere karşın, Osmanlı İmparatorluğu bütün yaşamı boyunca mutlak bir devlet görüntüsünden uzaklaşamamıştır