Çalışma İlişkileri

Yanıt Açıklaması: Konfederasyon , farklı işkollarındaki sendikaların bir araya gelmesiyle ulusal seviyede kurulan üst örgütlerdir. Bazı ülke uygulamalarında, federasyon ve birliklerin de konfederasyonların kurucusu veya üyesi oldukları görülmektedir. Federasyon , aynı meslekte veya aynı işkolunda kurulup faaliyet gösteren sendikaların, ulusal veya bölgesel düzeyde bir araya gelmeleriyle kurulan sendikal üst örgütlerdir. Bu üst örgütlerin yapılanmaları da, ülkelere göre büyük farklılıklar gösterebilmektedir. Birlik, daha çok belirli bir bölgede veya ilde farklı işkollarındaki sendikaların bir araya gelmesiyle kuruluşu gerçekleştirilen bir üst örgüt modelidir. Kooperatif ve dernekler de farklı kar amacı gütmeyen kurumlardır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’na göre, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yetersizliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler: İşyerinden kaynaklanan geçerli sebepler, işyerinin dışından veya içinden kaynaklanan sebepler olarak iki yönde değerlendirilebilir. İşyeri dışından kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması; enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz; piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde gibi sebeplerle işyerinde işin sürdürülmesinin olanaksız hale gelmesi. İşyeri içi sebepler; yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması; işyerinin daraltılması; yeni teknolojilerin uygulanması; işyerlerinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi; bazı iş türlerinin kaldırılması gibi sebepler olabilir.

Yanıt Açıklaması: Kanuni grev kararı altı iş günü içinde uyuşmazlığın tarafı işçi sendikasınca alınabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunu’na göre “nitelikleri bakımından en çok 30 işgünü süren işlere süreksiz iş denir. Dolayısıyla süreksiz işler üzerine kurulan iş sözleşmelerine süreksiz iş sözleşmesi denilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde sendika üyeliliğinin hangi hallerde son bulacağı da yine yasa koyucu tarafından hüküm altına alınmıştır. Buna göre aşağıdaki hallerde sendika üyeliği son bulmaktadır: • İşçinin işkolunun değişmesi, • Üyelikten çıkarılma, • Üyelikten çekilme, • İşçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yaş- lılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten ayrılması, • Gerçek kişinin ölümü veya gaipliğine karar verilmesi • Tüzel kişilerin feshi veya infisahı

Yanıt Açıklaması: Kanunun 62. maddesinde aşağıda belirtilen işler ve yerlerde grev yapılamayacağı öngörülmüştür: 1. Can ve mal kurtarma işlerinde, 2. Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda, 3. Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde, 4. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde, 5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde, 6. Hastanelerde 2015 yılına kadar yukarıdaki grev ve lokavt yasağı kapsamında bankacılık hizmetleri ve şehir içi toplu taşıma hizmetleri de yer almaktaydı. Bu hizmetlerde grev ve lokavt yasağı bulunmaktaydı. Ancak, Anayasa Mahkemesi, bu hizmetlerin yaşamsal nitelik gösteren temel kamu hizmetleri olmadığı ve bu hizmetlere getirilen yasağın grev ve lokavt hakkına müdahale niteliği taşıdığı sonucuna varmıştır. Dolayısıyla 11.11.2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararıyla, bu hizmetlerdeki grev ve lokavt yasağı iptal edilmiştir. Dolayısıyla II numaralı madde yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’na göre iş sözleşmesi herhangi bir nedenle sona eren işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir.

Yanıt Açıklaması: 3

Yanıt Açıklaması: Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılmaktadır ve ilgili tespit kararı Bakanlık tarafından Resmi Gazete’de yayımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir işçinin günde yedibuçuk saatten daha az çalıştırılması gereken işler iş “a) su altında basınçlı hava işinde çalışmayı gerektiren işler (iniş, çıkış ve geçiş dahil); b) civa işleri; c)Kurşun işleri d) Karbon sülfür işleri; e)Ensektisitler”  şeklinde alt bentleri ile ayrıntılı olarak Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik’ te düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Özelikle 1919 yılında kurulmuş olan ve 1932 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyetinin Milletler Cemiyetine üye olması ile birlikte doğrudan üyesi olduğu ILO’nun, sendika özgürlüğü ile ilgili olarak kabul etmiş olduğu sözleşme ve tavsiye kararları ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü bu belgelerde sendika özgürlüğü kavramını daha somut bir biçimde tanımlamış durumdadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ceza hukuku tarafından suç olarak kabul edilen hallerde, işçi ve işveren arasında iş ilişkisinin kurulduğu kabul edilemez. Çalışma izni olmayan işçi ile yapılan sözleşme bu nedenle yapılmamış sayılır. Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunun 62. maddesinde aşağıda belirtilen işler ve yerlerde grev yapılamayacağı öngörülmüştür: 1. Can ve mal kurtarma işlerinde, 2. Cenaze işlerinde ve mezarlıklarda, 3. Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğal gazdan başlayan petrokimya işlerinde, 4. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde, 5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde, 6. Hastanelerde.

Yanıt Açıklaması: Karma sistemde taraflar, toplu iş uyuşmazlığını çözümlerken iş mücadelesi yollarına (grev ve lokavta) başvurmada esas itibariyle serbesttirler. Bununla birlikte, taraflar grev ve lokavtın olumsuz etkilerini gidermek amacıyla kanunlarda getirilen sınırlamalara uymak zorundadırlar. Ayrıca bu sistemde taraflar barışçı yolları denemeye çağrılmakta, ancak kanundaki bu yollara başvurulmasına karşın uyuşmazlığın giderilmemesi halinde grev ve lokavta gidebilmektedirler. Ancak öngörülen barışçı çözüm yollarına başvurmak zorunlu olmakla birlikte, buralarda alınan kararlar tavsiye niteliğindedir ve uymak mecburiyeti yoktur

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesi işçinin ölümü ile sona erer (6098 TBK. md. 440). Mirasçıların ya da işverenin ayrıca sözleşmenin fesih bildiriminde bulunmasına gerek yoktur. İşçi iş sözleşmesi ile kendi kişiliğini taahhüt altına soktuğundan, sözleşmeden doğan borçları mirasçılara geçmez. Buna karşılık işçinin kanundan ve sözleşmeden doğan ücret, kıdem tazminatı ve diğer alacakları mirasçılara geçer.

Yanıt Açıklaması: 6356 sayılı Kanun hak uyuşmazlıklarının çözümünde grev yolunu tümüyle kapatmıştır. Bu tür uyuşmazlıkların çözümünde iş mahkemeleri yetkili kılınmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra sona erer. Yukarıda belirtilen bildirim süresine uymadan iş ilişkisinin derhal son bulması durumunda usulsüz bildirimli fesihten söz edilecektir. Usulsüz fesihte iş sözleşmesi derhal değil kanunda öngörülen sürelerin sonunda ortadan kalkar. Bu durumda usulsüz bildirimli fesihte bulunan taraf karşı tarafa bildirim sürelerine ilişkin ücret tutarı kadar olan ihbar tazminatını ödemek zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamında sıkça kullanılan “çıplak ücret”, “temel ücret”, “kök ücret”, “giydirilmemiş ücret” gibi kavramlarla kastedilen İş Kanunu’nda tanımı yapılan ücrettir.

Yanıt Açıklaması: Bildirimli fesih hakkının işveren tarafından kötüye kullanıldığı hallerde, işveren işçiye bildirim sürelerine ilişkin ücretin üç katı tutarı kadar kötü niyet tazminatı ödemek zorundadır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Grev ve lokavtın erteleme süresinin uyuşmazlıkla sonuçlanması halinde sürenin bitiminden itibaren taraflardan biri altı işgünü içinde Yüksek Hakem Kuruluna başvurabilir (md.63).