Davranış Bilimlerine Giriş

Yanıt Açıklaması: Kapitalistin dört temel özelliği şunlardır. 1. Özel Mülkiyet 2. Mülkiyet Üzerindeki Tercih Hakkı 3. Devlet Müdahalesinden Bağımsızlık 4.Rekabet Özgürlüğü. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal sınıflar, Meslek gruplarının gelişimi, Kentler, köyler gibi gruplaşmalar, Ekonomik etkinliği yönlendirebilen sendika, işveren örgütleri gibi toplumsal eylemli gruplar ekonomi sosyolojisinin inceleme alanı içine girer.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de hane yapısına göre aile türlerine baktığımızda, kentte, kırda ve Türkiye genelinde çekirdek aile yapısının yaygın olduğu açıktır. TÜİK’in Aile Yapısı Araştırması’ndan alınan verilere göre, Türkiye’de haneler yaklaşık %81 oranında çekirdek ailelerden oluşmaktayken, kentte bu oran %83’e kadar çıkmaktadır. Kırda öğrenci ve işçilerden oluşan hane bulunmazken, tek kişilik haneden oluşan aileler de pek yaygın değildir. Dikkat çekici bir nokta, kent ve kırda tek kişilik hane oranın birbirine yakın olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Weber’e göre Rasyonalite, amaçları başarmak için en etkili biçimde kullanılacak araçları hesaplama meşguliyetidir ve modernizmin vebası olan azgın rasyonelleşmenin çaresi yoktur. Rasyonalizasyonun sadece Batı’da ortaya çıkmasının nedeni ise diğer kültürlerdeki dini öğretiler ve entelektüel yönelimlerdir (Bilton vd., 2008: 482-483). Weber’e göre toplumsal davranış türleri de rasyonelite ile yakından ilişkilidir. Toplumsal davranış türleri dört sınıfta ifade edilebilir (Bozkurt, 2006: 10-11); • Amaçla ilişkili rasyonel davranış: Bireyin belirlediği amaca ulaşmak için dış dünyadaki nesnelerin ve insanların davranışlarını, beklentilerini araç olarak kullanması, koşulları değerlendirmesi. • Değerle ilişkili rasyonel davranış: Bireyin, ahlaki, estetik ya da dini açıdan değer taşıdığını düşündüğü için bir davranışta bulunması. • Duygusal davranış: Anlık duygusal tutumlar ve heyecanlar ile sergilenen davranışlar. • Geleneksel davranış: Bireyin davranışlarını yerleşik alışkanlıklara göre düzenlemesi. Bu bilgilerin ışığında örnek senaryo değerlendirildiğinde doğru cevabın C şıkkı olduğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel gecikme, kültürün bazı unsurlarının daha hızlı değişerek, henüz değişmemiş olan geleneksel unsurlarla çatışması sürecini ifade etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Risk Toplumu Teorisi: Beck’in geliştirmiş olduğu kurama göre, basit modernleşme bilim ve teknolojik gelişmelerin yardımı ile kapitalist rasyonalizasyon ve endüstrileşme süreci- devam ettikçe endüstrileşmiş toplumların temelleri daha da eriyecek, tükenecek, değişecek ve tehdit edilecektir. Beck’in dönüşlü modernleşme kavramı bu görüşe dayanır.

Yanıt Açıklaması: Postmodernist düşünürler, klasik düşünürlerin benimsemiş olduğu, tarihin bir şekli olduğu ve ilerlemeye doğru gittiği düşüncelerinin artık geçersiz olduğuna inanmaktadırlar. Kapsayıcı büyük anlatılar artık mümkün değildir. Yaşamakta olduğumuz dünya, Marx’ın söylediği gibi sosyalist aşamaya ulaşmış bir dünya değildir. Bunun aksine medyanın egemen olduğu ve bizi geçmişimizin dışına çıkaran bir dünya söz konusudur. Postmodernist yaklaşımı benimseyen Habermas, Beck, Castells ve Giddens gibi diğer çağdaş sosyologlar toplumsal dünyanın genel kuramlarının yine de geliştirilebileceğini savunmaktadırlar. Ancak postmodern durum güçlü biçimde varlığını sürdürmektedir. Postmodern dünya çoğulcu ve çeşitlidir. Sayısız film, video, tv programı ve internette imajlar dünya ölçeğinde dolaşmaktadır. Her şey akışkandır. Postmodern dünyanın en önemli yazarlarından olan Baudrillard elektronik medyanın insanların geçmişleri ile olan bağlarını yıkıma uğrattığını ve karmakarışık boş bir dünya yarattığını savunmaktadır. Toplumu ekonomik güçlerin etkilediğine ilişkin Marxist görüş tersine çevrilmiştir, toplumsal yaşamı simgeler ve imajlar etkilemektedir. Örnek olarak Prenses Diana’nın ölümünü veren Baudrillard, bu olayın medya yoluyla bütün dünyaya duyurulduğunu ve böylece dünyanın her tarafında üzüntü yarattığını belirtmiştir. Ona göre bu ölüm gerçek hayatımızdan gerçek bir karakterin ölümünden çok bir dizi filmde meydana gelen bir olay gibidir. Bu bağlamda doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: C¸evre sosyolojisi alanındaki temel yaklaşımlar, İnsan İstisnai Paradigma, Yeni Ekoloji Paradigması, Eko-marksist Perspektif, Rasyonalitenin Rasyonelsizliği Teorisi, Risk Toplumu Teorisi, Derin Ekoloji ve Sürdürülebilir Kalkınma olarak sıralanabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kültür şoku, farklı bir kültüre alışmaya çalışanların yaşadıkları zorluğu ifade etmektedir

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E seçeneklerinde, Tarih boyunca toplumsal yapılara ve koşullara dayalı olarak görülen farklı üretim rejimleri yer almaktadır. B seçeneğinde üretim sürecinin temel etkeni yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi sosyolojisinin inceleme alanına giren konular, Toplumsal sınıflar, Meslek gruplarının gelişimi, Kentler, köyler gibi gruplaşmalar, Ekonomik etkinliği yönlendirebilen sendika, işveren örgütleri gibi toplumsal eylemli gruplar olarak sıralanmaktadır. II. maddedeki Yaşam dönemleri ise Psikolojinin çalışma alanına giren konulardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji, alanı 19.yüzyıl boyunca tutarlı bir disiplin olması için biçimlendiren üç önemli otoritenin, Karl Marx, Emile Durkheim ve Max Weber’in etkisi altında hızlı bir gelişme göstermiştir. Bu düşünürler klasik düşünürler olarak adlandırılırlar çünkü yaklaşık yüz elli yıl önce sundukları analizler sadece sosyolojide değil başka alanlarda da toplumun anlaşılmasına katkı sağlamaya devam etmektedir. Bu bilgilerin ışığında doğru cevabın E şıkkı olduğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Beck’in geliştirmiş olduğu kurama göre, basit modernleşme bilim ve teknolojik gelişmelerin yardımı ile kapitalist rasyonalizasyon ve endüstrileşme süreci- devam ettikçe endüstrileşmiş toplumların temelleri daha da eriyecek, tükenecek, değişecek ve tehdit edilecektir. Beck’in dönüşlü modernleşme kavramı bu görüşe dayanır. ifadesinde risk toplumu teorisinin bakış açısı yer almaktadır.  Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel davranış ve zihinsel süre.ler psikolojinin konularındandır. Psikoloji, güdüleri algı lama, biliş , yaratıcılık, zihinsel bozukluklar ve kişilik gibi olguları inceler, diğer sosyal bilimlerden daha yoğ un biçimde laboratuar deneyleri kullanılır. Psikoloji ve sosyoloji bir alt alanda örtüşür, bu alan, insan davranışlarının çeşitli toplumsal bağlamlardan nasıl etkilendiğini ve biçimlendirildiğini inceleyen sosyal psikolojidir.

Yanıt Açıklaması: Sadece malların değil hizmetlerin üretim ve tüketimini de içerir. Doktorlar, dini liderler veya polislerin faaliyetlerinden elde edilen değer-kazançları da ifade eder.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci Yaklaşım: En önemli temsilcisi Parsons’a göre toplumsal değişmenin incelenebilmesi için öncelikle toplumsal yapı ele alınmalıdır. Değişmenin temeli toplumsal yapı, toplumsal sistemdir. Çeşitli toplumsal işlevler farklılaşma sürecinde yeni yapılara evrilir, toplumsallaşmanın aileden okula, üretimin bireysel işyerinden atölye ve fabrikalara kayması bu duruma ilişkin örnektir.

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E seçeneklerinde emek ve sermayeye ilişkin bilgi yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Feminizm, kadınların toplum içindeki konumunu, kadınların yalnızca kadın olmalarından dolayı yaşadıkları sorunları yani açıkça kadınların ezilmişliğini sorgulayan, tarih boyunca kadınların mücadelelerine temel oluşturup yön veren düşünceler akımı şeklinde ifade edilebilir.

Yanıt Açıklaması: A şıkkı, sosyalizmi oluşturan özelliklerden olup kapitalizmin özelliklerinden değildir.