Yönetim ve Organizasyon

Yanıt Açıklaması: Strateji: Stratejiler işletmenin yaşamını devam ettirmek ve rekabet üstünlüğü sağlamak için belirlenmiş sonuçlar ve yollardır. Örgüt yapısı bu yolları içeren yol haritasına uygun kurulmalıdır. Büyüklük: Bir örgütün büyüklüğü örgüt yapısını etkilemektedir. Genellikle çalışan sayısı bakımından büyük ölçekli örgütler küçük örgütlere göre daha çok uzmanlaşmaya, bölümlendirmeye, merkezleşmeye ve kurallar yoluyla düzenlemeleri kullanmaya özen göstermektedir. Teknoloji: Örgütler teknolojiği girdilerini çıktılara dönüştürmek için kullanmaktadır. Kullanılan teknoloji örgüt yapısını etkiler. Çevre: İşletmenin faaliyette bulunduğu dış çevre zaman içinde farklı   fırsatlar ve tehditler yaratabilir. Bazı örgütler durağan ve basit ortamlarda çok az belirsizlik ile karşı karşıya gelirken bazı örgütler dinamik ve karmaşık çevrelerde yüksek değişkenlik ve belirsizlik koşullarında faaliyet gösterirler. Rekabet bu unsurlar arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Ali Bey Yönetim süreçlerinden planlama sürecini işe koşmuştur

Yanıt Açıklaması: Bürokratik denetim, biçimini benimseyen organizasyonlarda biçimsel ve mekanik bir organizasyon yapısı söz konusudur. Bürokratik denetim amacı, çalışanın organizasyon yapısına uygunluğunu belirlemeye yöneliktir. Bu denetim anlayışını benimseyen mekanik organizasyonlarda resmileşme derecesi; katı kuralların, formal denetimlerin ve kuvvetli bir hiyerarşinin varlığını gerektirir. Dolayısıyla soru kökündeki amacı benimseyen denetim şekli bürokratik denetimdir.

Yanıt Açıklaması: Max Weber’in yetki tanımı daha çok üstlük astlık içinde tanımlanmıştır. Yani bir biçimsel gücü özellikle işaret etmektedir. Dolayısıyla biçimsel gücün diğer bir isimlendirmesi olan yasal güç bu ifadeyi en iyi açıklayan güç türüdür.

Yanıt Açıklaması: Örgüt yapısı, sistemli bir şekilde faaliyet gösteren bir iskelet olarak ifade edilebilir. Örgüt yapısı çalışanlar ve kaynaklar arasındaki biçimsel ilişkileri belirler (biçimsel-formel örgüt). Örgüt yapısı; bireyler ve departmanlar arası görev bölümünü, yetki ve sorumluluk ilişkilerini, kaynakların nasıl dağıldığını, bölümler arası koordinasyonun nasıl sağlandığını tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Fayol’a göre yöneticilerin yerine getirmesi gereken idari fonksiyonların sayısı beştir. Fayol söz konusu fonksiyonları planlama, örgütleme, koordinasyon, komuta etme ve denetim olarak sıralamıştır. Fakat günümüzde Fayol’un bu sınıflaması kısmen değişime uğramıştır. Bu değişimlerden ilki komuta etme fonksiyonunun liderlik/yöneltme olarak anılmaya başlamasıdır. Diğer ise aslında diğer bütün fonksiyonların içerisinde varlığını sürdürmeye devam eden koordinasyon fonksiyonunun listeden çıkartılmasıdır. Bu ufak değişimlerin ardından Fayol’un yönetim fonksiyonları günümüzde planlama, örgütleme, liderlik/yöneltme ve denetim olarak sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Farklılaştırma stratejisi: işletmenin mal ve hizmetlerinin, diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha yüksek fiyatlarla müşterilere sunarak yine ortalamanın üzerinde getiri elde etmesine yönelik olan stratejidir.

Yanıt Açıklaması: Aşırı denetime tabii tutmak, sadece ölçülebilir startların denetiminin yapıp niteliksel bileşenlere ve kök nedenlere inmemek, çalışanları denetimle ilgili karar ve planlara dahil etmemek ve sadece sorunlu alanları denetlemek denetim sürecinin etkinliğini kaybetmesine neden olur. İşletme genelinde sadece sorun görülen alanlara denetim yapmak diğer alanları tembelleştirebilir. Çalışanların planlama, karar alma ve kalite kontrol gibi faaliyetlere katılmalarını teşvik etmek ve doğrulama prosedürlerini (standartlar ve bilgi sistemleri) tüm çalışanların desteğiyle geliştirmektir. Ancak bir konuyla ilgili bir denetim o konuyla ilgili süreç ve kişileri kapsamalıdır. Aksi halde çalışanlar aşırı denetim hissedip direnç göstermeye başlayacaktır. Örneğin finansal bir konuda  halk ilişkiler biriminin de denetime  tabii tutulması gereksiz olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Emir komuta zinciri, yetki ilişkileri bağlamında en üst seviyeden en düşük seviyeye kadar kimin kime rapor vereceğini açıklar. Yöneticiler işi örgütlerken emir komuta zincirini göz önünde bulundurmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Yönetsel denetim, işletme hedeflerinin etkililikle gerçekleştirilmesi için kurumsal faaliyetlerin düzenlenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Etkisiz liderlik (1,1): Şekilden de izlenebileceği üzere 1,1 noktası hem insan yönelik hem de üretime yönelik boyutların en alt seviyede olduğu noktadır. Bu yaklaşımdaki liderler astlarının işlerini yapmalarını sağlama konusunda minimum çaba harcarlar. Görev yönetimi (9,1): Bu noktada liderler işlerle daha fazla ilgili olup çalışanlar için fazla endişe etmezler. Çalışanların ihtiyaçlarının karşılanmasına çaba harcanmaz çünkü onlar işlerin yerine getirilmesinde birer araçtır. Ortayolcu liderlik (5,5): Bu liderlik yaklaşımı temelde taviz verme ve uzlaşı üzerine kurulu bir tarz olup lider organizasyonun amaçları ve çalışanların ihtiyaçları arasında bir denge kurmaya çaba harcamaktadır. Kulüp yönetimi (1,9): Kulüp yönetimi tarzını benimseyen liderlerin davranışlarına hâkim olan yaklaşım, düşük görev ve yüksek insan yönelimidir. Lider çalışanların ihtiyaçları üzerine dikkatle eğilir, onlara dostça ve rahat bir ortam sunar. Takım yönetimi (9,9): Bu nokta hem yüksek derecede insan hem de görev odaklılıkla karakterize edilir ve yönetim matrisine göre en etkili liderlik tarzı olarak ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Rekabetçi güçler; potansiyel yeni girişlerin oluşturduğu tehdit, ikame ürünlerin oluşturduğu tehdit, alıcıların pazarlık gücü, tedarikçilerin pazarlık gücü ve mevcut rakipler arasındaki rekabetin şiddetidir. Alıcılar endüstrinin müşterileridir. Alıcılar daha düşük fiyat veya daha yüksek ürün kalitesi talep etmek suretiyle endüstrideki üreticilerin marjlarını zorlayıp, baskı oluşturabiliyorsa alıcıların pazarlık gücü yüksek demektir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Yöneticilik formel bir örgüt yapısı içinde gerçekleşirken, liderlik gerek formel gerekse de informel yapı içinde gerçekleştirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Yönetsel denetim, planlara dayalı, esnek, doğru, dakik (tam vaktinde) ve tarafsız (objektif) olduğunda etkili olabilmektedir. İşletmelerde denetim fonksiyonu, planlama fonksiyonuyla bağlantılı olmalıdır. Bu bağlantı ne kadar belirgin ve kesin olursa, yönetsel denetim faaliyeti de o kadar etkilidir. Yönetsel denetim faaliyetinin değişime uyum sağlaması için esnek olması gerekmektedir. Dakiklik her zaman çabukluk anlamına gelmemektedir. Aksine, gerektiği sıklıkta bilgi sağlayan bir denetim faaliyetini ifade etmektedir. Yönetsel denetim faaliyeti olabildiği kadar tarafsız (objektif) bilgiler sağlamalıdır çünkü tarağı bilgiler sonucu alınan yönetsel kararlar denetim faaliyetinin etkinliğini olumsuz etkilemektedir.

Yanıt Açıklaması: Örgüt kültürünün öğelerini su şekilde sıralayabiliriz: Örgüt tarihi : Bir örgütün kültürü o kültürün tarihi ele alınmaksızın anlaşılmaz. Çünkü örgüt kültürü örgüt tarihinin ürünüdür. Değerler sistemi : Örgüt üyeleri için neyin iyi-kötü olduğu, neyin istenip istenmeyeceği ve neyin yapılıp yapılmaması gerektiğini tanımlar. Örgüt üyelerinin ortak bir tutuma yönelmesi için normatif inançlarla oluşturulmuş ve paylaşılan ortak bir değer sistemine ihtiyaç vardır. Davranıs tarzları ve örgütsel kurallar : Her örgütte davranış tarzları ve kurallar vardır. Kurallar örgütte günlük hayatın sürdürülebilmesi için hayati öneme sahiptir. Kahramanlar: Örgütler kendi kahramanlarını yaratırlar. Apple için Steve Jobs, Microsoft için Bill Gates, Sabancı grubu için Sakıp Sabancı, Koç grubu için Vehbi Koç, vb. Hikâyeler ve efsaneler: Hikâyeler, örgütsel değerler ve inançları yerleştirmek amacıyla örgütün tarihinden alınan yaşanmış olayların sözlü olarak aktarılmasıdır. Hikâyeler ağızdan ağıza dolaşırken gerçeklikten uzaklaşacak şekilde değişikliğe uğramışsa artık efsane hâline gelmiş demektir. Törenler: Örgüt kültürünün bir kutlama aracıdır ve örgüt içindeki kültürel değerleri pekiştirmeyi amaçlar. Örneğin ödül törenleri, atanma ve emeklilik törenleri örgüt kültürünün açığa çıktığı törenlerdir. Semboller: Grup için özel ve farklı anlam taşıyan söz biçimi ya da eylemler, renk veya logo olabilir. Mimari özellikler: İşletme binasının mimarisini, tarzı ve iç tasarımı gerek çalışanların gerekse müşterilerin davranışlarını etkiler. Kullanılan dil: Örgüt içinde kullanılan dil örgütü tanıtıcı ipuçları verir. Örgüt kültürünü şekillendiren değer ve normların ifade edilmesi dil aracılığıyla olur. Sosyal ve fiziki çevre : Sosyal ve fiziki çevreyi oluşturan unsurlardan birisi maddi nesnelerdir. Bunlar işletmenin ürünleri olabileceği gibi yıllık raporlar, belgeler, demirbaşlar ve kullanılan araç ve gereçler de olabilir. Büro alanının nasıl kullanıldığı, mobilyalar, giyim kuralları, binaların mimarisi gibi ögeler fiziki çevreyi oluşturur. Maddi nesneler : Örgüt kültürünü oluşturan maddi nesnelerden en önemlisi görev cümlesi ve işletme logolarıdır. Görev cümlesi ise örgüte uzun dönemde nereye gideceği ve kimlere hizmet sunacağı konusundaki vizyonunu belirler. Temel varsayımlar : Örgütte uygulanmakta olan teoriler ve felsefelerdir. Temel varsayımlar, insan doğa ilişkileri gibi nitelikte olabilir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık endüstrisinde faaliyette bulunan bir şirketin yenilenebilir enerji endüstrisinde faaliyette bulunmaya karar verdiğini örnek olarak düşünmek gerekirse, bir şirketin yeni işlere doğru hareket stratejisi, çeşitlendirme olarak adlandırılır. Şirket yöneticileri değer yaratmak amacıyla, dikey entegrasyon stratejisi ile çeşitlendirme fırsatlarını değerlendirmek isteyebilirler. Dikey entegrasyon, şirketlerin ya mevcut ürün ve hizmetleri için ihtiyaç duydukları girdileri üretme ya da bu ürün ve hizmetleri müşterilerine dağıtma ve satma faaliyetlerine girişmeleri anlamına gelir. Büyük işletmeler son yıllarda ham maddeler, malzemeler, üretim ve dağıtım konusunda daha fazla kontrol elde etmek amacıyla dikey entegrasyona gitmektedir.

Yanıt Açıklaması: Amaçları seçmek ve onlara ulaşma yollarını belirlemek planlama fonksiyonu içinde düşünülebilir.

Yanıt Açıklaması: Yönetsel denetim sürecinde ilk adım standartları belirlemektir. Bir denetim standardı, bir hedefin gerçekleşen performansla karşılaştırılmasını sağlar.