İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: Avrupa’ya taşman kıymetli madenler, mal ve hizmetlere talep yarattı. Bir çarpan etkisiyle de büyüyen bu talep, 16. yüzyıl boyunca Avrupa’da görülen nüfus artışı ile aynı zamana rastlamıştı. Arzın elastik olduğu ölçüde talepteki bu yükselme üretimdeki artışla karşılandı. Ancak özellikle tarım sektörünün üretiminde darboğazlar belirince, üretim genişlemesi yerini fiyatlarda hızlı bir yükselmeye bıraktı. Bu nedenle 1500-1620 yılları arası iktisat tarihçileri tarafından biraz da mübalağa ile Fiyat ihtilali Çağı olarak adlandırıldı. Bu 120 yıllık sürede çeşitli Avrupa ülkelerinde fiyatlar genel seviyesi %300-400 dolaylarında artış gösterdi.

Yanıt Açıklaması: İktisat tarihinin bir bilim alanı olarak ortaya çıkışı ile ilgili çok farklı tarihler ileri sürülmüştür. Önerilen tarihlerden birisi Adam Smith’in meşhur Milletlerin Zenginliği adlı kitabının yayın tarihi olan 1776’dır. İktisat tarihinin başlangıç yılı olarak önerilen bir diğer tarih de ABD’de Harvard Üniversitesinde Sir William J. Ashley için özel olarak ve dünyada ilk kez bir iktisat tarihi kürsüsünün kurulduğu 1892’dir. İktisat tarihinin doğuşu Tarihçi Okula çok şey borçludur. En önemli temsilcileri Gustave Schmoller, Werner Sombart ve Frederick List olan bu okul Klasik İktisat Ekolünün görüşlerini birçok açıdan eleştirerek iktisadi tarih araştırmalarının iktisat biliminde temel yöntemlerden biri haline gelmesini sağlamıştır. Oysa Niccolo Machiavelli 16. yüzyılda yaşamış siyaset biliminin kurucusu kabul edilen bir isimdir.

Yanıt Açıklaması: 1000 yıllarından itibaren Avrupa ekonomik bir kalkışa geçti. Avrupa’nın ekonomik gelişmemişlikten kurtularak dengeyi ne zaman lehine çevirdiğini belirlemek güçtür. Ancak 16. yüzyılın başında durum 500 yıl öncesinin tersine dönmüştü. 1500’lerde artık ortalama bir Batı Avrupalı, dünyanın diğer bölümlerinden çok daha yüksek bir kişi başına gelire sahipti. Avrupa ekonomik açıdan dönemin en gelişmiş bölgesi olmuştu. 1500’lerde dünyaya hakim duruma geçen Avrupa, rakibi olan Asya toplumlarından daha büyük bir ekonomik kapasiteye kavuşmuştu.

Yanıt Açıklaması: II. maddedeki " Endülüs'te kağıt, deri ve çelik sanayileri de pek gelişme imkanı bulama " bilgisi doğru değildir çünkü aksine Endülüs'te kağıt,deri ve çelik sanayileri önemli ölçüde gelişmişti. Diğer maddelerde verilen bilgiler ise doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ortaçağda gerek ticari canlılık, gerekse bilimsel faaliyetlere gösterilen ilgi anlamında, iktisat tarihçilerine göre İslam ve Çin medeniyetlerinin Avrupa’nın ilerisindeydi.

Yanıt Açıklaması: Putting-out sisteminde, tüccar ham maddeyi temin ediyor ve esnafa veriyor ve ona üretimi karşılığında bir para ödüyordu. Modern sanayinin öncülü olarak kabul gören bu sistemde, işbölümü önemli yer tutmaktaydı.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kanada kişi başına düşen 26146 dolarlık gelirle diğer bölgelerden daha yüksek bir gelire sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Asya toplumları, bazı Avrupalı tarihçiler ve toplum bilimciler tarafından toprakta özel mülkiyetin bulunmadığı, rasyonel pazar organizasyonundan ve bürokratik yönetim şekillerinden yoksun, değişme dinamiği olmayan, tarih dışı toplumlar olarak nitelendirilmiştir. Ayrıca Doğu devletlerinde tarım için vazgeçilmez olan sulama sistemlerini kontrol eden yöneticilerin toplumu tam bir baskı altına alarak kişisel teşebbüsün ve temsili kurumların gelişmesine izin vermedikleri ileri sürülmüştür. “Doğu despotluğu” olarak ifade edilen ve sosyo-ekonomik gelişmeyi engellemekle suçlanan bu yönetim modeli, modern zamanlarla birlikte Avrupa’nın Asya toplumları üzerinde kurmaya çalıştığı hegemonyanın önemli bir meşrûiyet gerekçesi olarak geniş ölçüde kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İlk matbaa 9. yüzyılda Çin’de icat edildi. Ancak Çin’de matbaa yaygın bir şekilde kullanılsa da potansiyel imkanlarından tam olarak yararlanılamadı.

Yanıt Açıklaması: Roma ekonomisinin iki önemli temeli tarım ve ticaretti. Tarımsal fazlanın vergilendirilmesiyle elde edilen kaynaklar orduyu, bürokrasiyi ve şehirli nüfusu besliyordu. İmparatorluk nüfusunun büyük bir bölümü tarımla uğraşıyordu. Tahıllar yaygın üretimi yapılan ürünlerdi. İmparatorlukta deniz yoluyla yürütülen uzak mesafeli ticaret, mahalli ihtisaslaşmaya imkân veriyordu. Teknik açıdan Roma tarımı geriydi. Kölelik, yeniliği önleyici bir faktör olarak bu geriliğin önemli bir nedeniydi.

Yanıt Açıklaması: 1000’li yıllardan 1820’lere kadar iktisadi gelişme çok yavaştı. Bu bağlamda, 1000’li yıllarda yaşayan bir insan ile 1700’lü yıllarda yaşayan bir insanın refahı arasında çok fark yoktu. Sanayi Devrimi ile birlikte iktisadi büyüme olmadığı kadar hızlanmış ve dünya ekonomisi artan nüfusları besleyebilir hale gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tarım sektörüyle ilgili önemli bir kurum taşra yönetiminin ve kırsal ekonominin temelini oluşturan tımar sistemiydi. Orta Çağ ekonomisi temelleri üzerinde kurulu bir toplumda büyük bir imparatorluk ordusunun ihtiyaçlarını karşılama gereğinin bir sonucu olarak ortaya çıkan bu sistem, imparatorluğun mahalli yönetim şeklinin, mali, sosyal ve zirai politikalarının şekillenmesinde büyük ölçüde etkili oldu. Mültezim, iltizam yoluyla vergi gelirlerini satın alan kişidir. Merkez hazinesi kendisine ait gelirlerin tahsilini sağlamak amacıyla mukataa adı verilen mali birimler oluşturmuştu. Mukataaların gelirleri iltizam yöntemiyle toplanırdı. Osmanlı şehirlerinde esnaf loncaları ekonomik ve sosyal hayatın önemli bir unsuruydu. Lonca üyeleri, şehir nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturuyordu. Her ayrı esnaf grubu farklı bir lonca oluştururdu. Loncaların başında ahlaki ve dini otoriteyi temsil eden bir şeyh bulunurdu. Ekonomik açıdan lonca düzeni arz ve talep yasalarının işlemesindeki problemleri çözmeyi amaçlıyordu. Ekonomiyi düzenleyen bir başka önemli kurum da ihtisaptı. İhtisap düzenlemelerinin çoğu ticarette hileyi ve aşırı karı önlemeyi, piyasada adil fiyatların tespit olunmasını, malın ağırlığının ve kalitesinin kontrol edilmesini amaçlıyordu. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu yeni şehirlere, sakinlerinin sahip olacağı hürriyetleri belirten imtiyaznameler bağışlandı. Kendi kendilerine gelişen şehirler feodal lordlardan anlaşma ya da satın alma yoluyla aynı nitelikte imtiyaznameler elde ettiler. İmtiyaznamelerin şehir halkına bağlandığına özel hürriyetler farklılıklar gösterebiliyordu.

Yanıt Açıklaması: Çin ekonomisi 15. yüzyıla kadar Avrupa’dan daha yüksek bir kişi başına gelir düzeyine sahip dünyanın en gelişmiş ve en büyük ekonomisiydi. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İktisat tarihinin temel görevi, ekonomilerin performanslarında ve yapılarında uzun dönemde meydana gelen önemli değişmeleri açıklamaktır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa medeniyetinin Amerika’ya tanıttığı diğer özellikler ateşli silahlar ve alkol ile çiçek, tifüs ve grip gibi salgın hastalıklardı. Avrupalıların beraberlerinde getirdikleri mikroplar bölgeyi ele geçirmede kullandıkları en güçlü silahlardı. Bu hastalıklar yerli halk arasında süratle yayılarak yaygın ölümlere yol açtı. Orta Amerika’daki Aztek ve Maya toplumlarının yerli halkı 16. yüzyılın sonunda birkaç milyona düştü. Bir bütün olarak kıtanın nüfusu 16. yüzyılın başı ile sonu arasında 20 milyondan 11 milyona indi.

Yanıt Açıklaması: Yeniçağ olarak adlandırılan dönemde dünya nüfusunda gözle görülür artışlar olmuştur. Dünyanın en kalabalık kıtası bugün olduğu gibi Asya idi ve en az nüfus Amerika’daydı. Ancak 16. Yüzyıldaki nüfus artışı bütün kıtalar için geçerli değildi.