İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: ABD, Almanya gibi ülkelerde nüfus hızla artarken bu dönemde İngiltere’deki nüfus artışı çok fazla olmamıştır. Bu nedenle Almanya ve ABD ekonomisi hızla büyürken İngiltere ekonomisi bu ekonomilerin gerisinde kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Düşük gelirli vatandaşları için eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi alanlarda asgari standartları sağlama yükümlülüğünü üzerine alan devlet "Refah Devleti" olarak tanımlanır. Kamunun büyümesinin diğer bir nedeni olan transfer ödemeleri de 19. yüz- yılın sonlarında doğdu fakat İkinci Dünya Savaşı sonrasına kadar yaygınlaşmadı. 1880’lerde Almanya’da işçiler için zorunlu olarak hastalık ve kaza sigortası ile yaşlı ve sakatlar için emeklilik uygulaması başlatıldı. Bu uygulamalar Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra diğer ülkelere yayıldı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra güçlü politik baskıların sonucu olarak pek çok demokratik hükümet, sosyal güvenlik sistemlerini yaygınlaştırdılar. Yirminci yüzyılın ikinci yarısı boyunca Avrupa’da kamu giderlerinin %50-60’ı refah harcamaları niteliğindeydi. Bu nedenle de onlar "Refah Devleti" olarak adlandırıldılar.

Yanıt Açıklaması: Yeniliklerin pek çoğu Avrupa dışında geliştirilmiş fikirlerin transferi yoluyla gerçekleşmişti. Ağır saban Slav orijinliydi. Rüzgar değirmenleri bir İran icadıydı. İplik yapımında kullanılan çıkrık Avrupa’ya gelmeden yüzyıl önce 11. yüzyılda Çinliler tarafından biliniyordu. Pusula kullanmayı Avrupalılar Müslüman Araplardan öğrendiler. Barut da bir Çin icadıydı. Avrupa büyük bir açık fikirlilikle bu yenilikleri benimsedi. Yeni fikirlere açıklık başarının ana kaynaklarından biriydi. Romalıların ve Çinlilerin imparatorlukları dışındakileri barbar olarak nitelemelerine yol açan gururları yabancı fikirlere kapalı kalmalarına neden olmuştu.

Yanıt Açıklaması: Ekonominin bütün sektörleri içinde en az değişme göstereni tarımdı.19. yüzyıl boyunca çiftçilerin büyük çoğunluğu basit araçlar kullanmaya ve geleneksel metotlarla tarım yapmaya devam etmişlerdir. Toprak mülkiyeti ile ilgili gelişmeler açık değildi. Demiryolları ve taşıma alanındaki gelişmeler sonucunda tahıl üretimi ve ekimi büyük gelişme gösterdi. Hayvancılık tiftik gibi önemli bir ihraç ürünü sağlayan, hayvan ürünlerine olan iç talebi karşılayan tarımın önemli bir koluydu.

Yanıt Açıklaması: İktisat tarihinin doğuşu tarihçi okula çok şey borçludur. En önemli temsilcileri Gustave Schmoller, Werner Sombart ve Frederick List olan bu okul Klasik iktisat ekolü’nün görüşlerini birçok açıdan eleştirerek iktisadi tarih araştırmalarının iktisat biliminde temel yöntemlerden biri haline gelmesini sağlamıştır. Doğru yanıt E seçeneğinde verilen “Tarihçi Okul” dur.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devletinin iktisadi zihniyeti, genelde iktisadi alanı kontrol etmek, iaşe sağlamak ve devlete sürekli gelir sağlanması olarak özetlenebilir. Bu bağlamda, loncaların fiyat ve ürün kalitesinin sağlanması gibi fonksiyonları devlet için önemliydi. Büyüme açısından ne gibi bir katkısı olduğu sorusu günümüzde dahi tartışmalı olmakla birlikte, Osmanlı devletinin iktisadi zihniyetinde buna yer yoktur.

Yanıt Açıklaması: Malikanenin topraklar› dört bölümden meydana geliyordu: Yerleşim yeri, tarlalar, çayırlar ve koruluk ile ormanlar.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki tablodanda takip edilebileceği gibi dünya ticaretindeki söz sahibi en önde gelen kıta Avrupadır. 20. yüzyılın başına göre yüzyılın sonunda önemli miktarda gerilemiş olsa bile liderliğini korumaktadır. Akabinde Asya önemli bir gelişme elde ederek Avrupayı henüz liderlik koltuğundan indirmeden uzaksa da gelecekte Avrupayı zorlayacağı açıktır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İlk tarım toplumlarında ekonomik ve sosyal organizasyonun temel birimi 50-300 nüfusu sahip 10-50 aileden oluşan köy topluluğu idi. Avcı ve toplayıcı topluluklara göre hayat standartları biraz daha yükselmişti. Yiyecek arzı daha düzenli ve güvenilirdi. Evler daha rahattı. Nüfus yiyecek imkânlarına paralel şekilde arttığı için gelirler hala geçimlik düzeydeydi. Kıtlık, sel ve zararlı böcek istilası tüm köy topluluğunu felaketle karşı karşıya getiriyordu. Avcı gruplara göre daha yerleşik ve kalabalık bir hayat sürdüren köylüler salgın hastalıklara karşı daha korumasızdı. Ortalama insan ömrü muhtemelen 25 yılı aşmıyordu.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda anlatılan durum yeni- merkantilizm kavramına karşılık gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: III ile verilen bilginin aksine Avrupa, kömür kaynakları bakımından zengin, eski Sovyetler Birliği ülkeleri bir yana bırakılırsa petrol kaynakları bakımından sınırlı bir bölgedir.

Yanıt Açıklaması: Fabrikada bir yatırım sermayesidir fakat kişisel girişimcilikle kurulabilir oysa sosyal sabit sermayenin büyük bölümü limanlar, yollar, köprüler, kanallar, demiryolları gibi taşıma tesislerine yatırılmış sermayeden oluşur. Sosyal sabit sermaye yatırımları kişisel teşebbüsün normal olarak finanse edebileceğinden çok daha fazla sermaye harcamasını gerektirir.

Yanıt Açıklaması: On dokuzuncu yüzyılda sosyal piramidin tepesindeki toprak sahibi yönetici sınıf içinde asiller ve yüksek din adamları yanında soylu olmayan kişiler de bulunuyordu. Sosyal piramidin ikinci tabakasında büyük tüccarların, yüksek devlet memurları ile avukat ve noter gibi meslek sahiplerinin yer aldığı üst orta sınıf bulunuyordu. Daha aşağıdaki alt orta sınıfa esnaf ve sanatkar, perakendeci tüccar ve bağımsız küçük çiftçiler giriyordu. Piramidin en altını ise kiracı çiftçilerle hizmetkarlar ve tarım işçileri oluşturuyordu.

Yanıt Açıklaması: Sanayi öncesi toplulukların kişi başına gelirlerinde ortaya çıkan değişmeleri belirleyen temel faktör nüfusun artış oranıdır. T. Malthus tarafından ortaya konan modele göre sanayi öncesi toplumlarda doğum oranı kişi başına gelirin artan, ölüm oranı ise düşen bir fonksiyonudur. İki oranın birbirine eşit olduğu bir kişi başına gelir seviyesinde nüfusun sabit kaldığı bir denge kurulur. Yeni bir üretim tekniği veya yeni bir kaynağın keşfi ya da yeni bir pazarın açılması gibi herhangi bir nedenle üretim artarsa, kısa dönemde gelirler yükselir. Fakat artan gelir ölüm oranlarını düşürür, doğum oranları ölüm oranlarını aşar ve nüfus artar. Artan nüfusun toprak ve doğal kaynaklar üzerinde yarattığı baskı nedeniyle azalan verimler kuralının işlemesi sonucu kişi başına gelirler düşer.

Yanıt Açıklaması: Paris Barışı sonucunda Almanya savaş öncesi ekili alanlarının %15’ ini, demir rezervlerinin dörtte üçünü, kömür yataklarının dörtte birini yitirmiştir. Afrika ve Pasifik’ teki Alman sömürgeleri müttefiklerince işgal edilmiştir. Almanya savaş tazminatı ödemeye mahkum edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Buharlı taşıma 1820’lerin sonlarında geldi ve 20 yıl içinde çok sayıda buharlı gemi hattı Akdeniz, Ege ve Karadeniz limanlarını birbirine, ülkeyi de Güney ve Batı Avrupa ile Rusya ve Güney Akdeniz limanlarına bağladı. 1850’lere kadar buharlı gemiler esas olarak yolcu, posta ve diğer değerli malların taşımasında kullanıldı, fakat daha sonra hacimli malların da temel taşıma aracı oldu. Dış ticaret tamamen deniz yoluylaydı. Yelkenliden buharlı gemilere geçiş yabancı taşımacılığın büyük gelişme göstermesine yol açtı.

Yanıt Açıklaması: Sanayinin gösterdiği hızlı gelişmeye rağmen 19. yüzyılda ABD bir tarım ülkesi olma özelliğini sürdürdü. Şehirli nüfusun sayısı Birinci Dünya Savaşı sonrasına kadar kırsal nüfusun altında idi. Bunun kısmi bir nedeni, sanayi faaliyetlerinin büyük ölçüde kırsal bölgelerde cereyan etmesiydi. Demir sanayii 1860’larda bile kırsal bölgelerde yaygındı. Ucuz ve etkin su enerjisinden yararlanan diğer sanayilerde de durum aynıydı. Buharlı makineler giderek su gücünün yerini almakla birlikte, kırsal sanayinin çöküşü ancak elektrik kullanımının yaygınlaşmasından sonra oldu.

Yanıt Açıklaması: 1856 yılında Avrupa piyasalarından borçlanmaya başlayan Osmanlı Devleti 1876 yılında iflasını açıklamak zorunda kalmıştı. Bunun üzerine Avrupa devletleri borçların ödenebilmesi için Düyun-u Umumiye İdaresi'ni kurdular. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tohum ekme makinesi 1700’de yapıldı.James Watt, 1760’da buharlı makineyi geliştirdi. İlk harman makineleri 1780’lerde yapıldı.