İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: 20. Yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan Yeni İktisat Tarihi ekolünün temsilcilerini öncüllerinden ayıran en önemli özellik, onların sayısal (kantitatif) yöntemleri, özellikle de ekonometrik yöntemleri kullanıyor oluşlarıdır. Günümüzde de kliometri ana akım iktisat tarihi olarak değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz medeniyetini teşkil eden Finikeliler ve Yunanlar gibi medeniyetlerin zenginliğinin başlıca kaynağı ticarette ileri olmalarıydı. Bu sayede paranın kullanılmasında, ihtisaslaşmada, taşımacılık ve mali hizmetlerde de gelişmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devletinde merkezi yönetimin en önemli unsurlarından biri olan, hem idarenin hem de adalet sistemin işlemesini sağlayan kurum Divan-ı Hümayun’dur.

Yanıt Açıklaması: Roma’da ortalama hayat süresi 30-35 yıldır. Tarımsal üretim fazla olsa da, köleliğe dayandığı için teknik açıdan Roma tarımı geridir. Ekonomi ve toplumsal yapıyı belirleyen şehirli insanlar ve kurumlardır. Roma, teknolojik gelişmeleri etkin bir biçimde uygulamadığı için sınai teknoloji anlamında hareketsiz kalmıştır. Roma imparatorluğunun büyük bölümünde büyük ticaret hacminin doğmasına imkan vermeyen geçimlik ekonomi egemendir.

Yanıt Açıklaması: Hindistan’daki kast sisteminin en önemli özelliği sosyal hareketliliği sınırlamasıdır. Bu durumda, çok çalışsalar dahi toplumun alt tabakasında yer alan insanların, kast sisteminde yukarıya tırmanmaları çok zordu.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ şehrinin ve onunla birlikte yeni şehirli sınıfın ortaya çıkışı değerler sisteminde, yönetim tiplerinde, kişisel durumlar ve ilişkilerde, üretim ve değişimde, özetle sosyal ve ekonomik hayatın tüm sektörlerinde yol açtığı değişmelerle yeni ve modern Avrupa'nın temelini oluşturdu.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir, çünkü Roma İmparatorluğu'nun ekonomik gelişmeye en önemli katkısı Akdeniz'de uzun bir dönem barış ve düzeni sağlamasıydı. Korsanlığın önlenmesi, ortak bir paranın ve delin varlığı, iyi düzenlenmiş yollar ve ulaşıma elverişli nehirler sayesinde Akdeniz, ticareti ve mal hareketlerini teşvik eden yer haline geldi.

Yanıt Açıklaması: Merkez hazinesi kendisine ait gelirlerin tahsilini sağlamak amacıyla mukataa adı verilen mali birimler oluşturmuştur. Mukataaların gelirleri iltizam yöntemiyle toplanırdı. Tarımsal üretimden alınan temel vergiye verilen ad öşürdür. Kapıkulu ve yeniçeriler Osmanlı'daki belirli asker gruplarına verilen addır. Onların tanımda verildiği gibi görevleri yoktur. İltizam olarak adlandırılan yöntemde gelirlerinin bir bölümünü mültezimlere kaptıran devlet, askerlerin ücretlerini ödemek için yeterli fonları toplayamadığından ötürü devletin zirai vergi gelirleri, ücretleri karşılığında doğrudan doğruya toplayacak sipahi olarak adlandırılan askerlere tahsis edilerek problem çözümleniyordu. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tarımsal teknolojinin ilerletilememesi 17. yüzyılda ortalama zirai verimlilikte durağanlığa ve hatta düşmeye yol açmıştı. Zirai verim düzeyi toprak ve iklim şartlarına bağlı olarak bölgeden bölgeye, yıldan yıla büyük farklılıklar gösteriyordu. Ancak en iyi topraklarda ve uygun iklim şartlarında bile verimlilik düşüktü. Tohumların seçilmemesi, yeterli ölçüde gübre konulmaması, araç ve rotasyon sistemlerinin geliştirilememesi, zararlı böceklerle mücadelenin bilinmemesi verimliliğin düşük olmasının ana nedenleriydi.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir, çünkü sanayi öncesi toplumlarda ekonomik dengelerde köklü değişimlere yol açan en önemli faktör nüfustur.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da yaygınlaşmaları uzun bir zaman alan bu yeniliklerin en önemlileri ağır saban, üçlü tarla rotasyonu ve yeni bir at koşum sistemi ile çivili at nalıydı. Bu yenilikler birbirlerine destek olarak 1100 yıllarından sonra Kuzey Avrupa’da görülen zirai büyümenin temelini oluşturdu.

Yanıt Açıklaması: Avcı ve toplayıcı topluluklarda tüm gelirler emek geliri niteliğinde olduğundan gelir dağılımı oldukça eşitlikçiydi. Tarım toplumlarında ise gelirlerin yarısı toprak kirası ve sermaye geliri şeklinde devredilerek biriktirilebilen servetlerden kaynaklandığı için gelir dağılımında eşitsizlik önemli ölçüde artmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kara Ölüm olarak da bilinen veba salgınından sonra nüfusun ciddi anlamda düşmesiyle ücretlerde bir artış gözlendi. Ayrıca, angarya işgücü de bulunamaz hale geldi. Bu durumdan en olumsuz etkilenen daha fazla ücret ödemek zorunda olan ve angaryalardan eskisi gibi yararlanamayan lordlar oldu.

Yanıt Açıklaması: Nüfus artış oranının yüksekliği Orta Çap Avrupa'sının demografik özelliklerinden biri değildir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Askeri üstünlüğün kaybedilmesiyle birlikte imparatorluk harcamaları önemli ölçüde yükselmesiyle birlikte bu durumun üreticileri (vergilerin artması v.b.) doğrudan etkilemesi ekonomideki gerilemenin başlıca sebebidir.

Yanıt Açıklaması: Yerleşik hayata geçen tarım toplumları, tüketebildiklerinden fazlasını üretebildikleri için toplumsal bir artık değerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Besin üretiminin artmasıyla birlikte, boş zamanlar ortaya çıkmış, bu zaman dilimleri çeşitli zihinsel ve kültürel faaliyetlerle değerlendirilmeye başlanmıştır. Üretim süreci ve üretilen ürünlerin paylaştırılmasıyla ilgili verilecek kararların çokluğu karmaşık bir sosyal ve ekonomik organizasyonu da beraberinde getirmiş, bu süreç sonunda devlet siyasi bir kurum olarak ortaya çıkmıştır. Avcı toplayıcı toplumlarda insanların beraberlerinde götürebilecekleri eşya sayısı çok az olduğu için mülkiyet hakkı gelişmemişken, yerleşik toplumlarda hayvanlar ve bitkiler üzerinde mülkiyet hakkı gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinde, belli bölgelerin vergi gelirleri, belirli bir süreliğine mültezimle ihale edilirdi. Bunun karşılığında mültezimler, miktarı önceden belirlenmiş bir parayı devlete ödemekle yükümlüydüler.

Yanıt Açıklaması: İslam uygarlığının önemli bir zirvesini oluşturan Endülüs 10. yüzyılın başlarında 1 milyonu şehirli olmak üzere 10.3 milyon nüfusa sahipti. Başkent Kordoba yarım milyon nüfusluydu. Endülüs’ün ekonomik temeli o dönemin en gelişmiş teknolojisine sahip olan tarımıydı.