İktisadi Kalkınma

Yanıt Açıklaması: 1973-1980 dönemi, ikinci küreselleşme evresinin ortaya çıkmasını sağlayan önemli gelişmelerin yaşandığı dönemdir. Bu dönemde Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)’in petrol fiyatlarında büyük oranda artış yapmış, bu nedenle petrol ihracatçısı ülkelerin ellerinde büyük dolar rezervleri birikmesini sağlamıştır. Bu birikimler içe dönük sanayileşme stratejileri uygulayan ülkelerin artan finansman gereksinimini karşılamak amacıyla gelişmiş ülkelerdeki finans kuruluşları aracılığıyla gelişmekte olan ülkelere yönlendirilmiş ve ikinci küreselleşme evresini başlatmıştır.

Yanıt Açıklaması: Teknolojinin uluslararası yayılmasını oluşturan aşamalar: Edinme/Benimseme, Özümseme/Uyarlama, İyileştirme/Geliştirme ve Yaratma/Yayma olarak sayılmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eski makine fiyatının yüksekliği  bir ülkenin modern makineleri benimseme hızının bağlı olduğu ekonomik faktörler arasında yer almaz. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beşeri sermaye insana yapılan yatırım olarak ifade edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal yenilik sistemini oluşturan kuruluşlar temel olarak altı grup içerisinde değerlendirilmektedir. Bunlar bilim sistemi, araştırma kuruluşları, özel işletmeler ve kamu kurumları ile bunların oluşturduğu ağ biçiminde yapılanmalar, politika geliştiren, uygulayan ve değerlendiren kuruluşlar, destek ve köprü kuruluşları ve finansman kuruluşlarıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli teknoloji tanımlarında; • yararlı ürünler üretmeye ve yeni ürünler tasarlamaya yarayan bilgiler bütünü, • belirli bir teknik alanda, bilimsel ilkelere dayanan tutarlı bilgi ve uygulamalar, • bilimin pratik hayatın ihtiyaçlarının karşılanmasına ya da insanın çevresini denetleme, şekillendirme ve değiştirme çabalarına yönelik uygulamalar, • sanayinin çeşitli dallarında kullanılan işleme yöntemlerinin ele alındığı görülebilir

Yanıt Açıklaması: İktisadi kalkınma ile birlikte dış açık aşağıdaki nedenler dolayısıyla genişler: Yatırımların artması: Gelişmekte olan ülkeler kalkınmalarını gerçekleştirebilmek için makine ve donanım gibi yatırım mallarını büyük ölçüde ithal etmek zorundadırlar. Artan yatırımların doğurduğu ithalat harcamalarının, ihracat gelirleriyle karşılanamaması ise dış ticaret açığını doğurmaktadır. İthalat artışı: İktisadi kalkınmayla birlikte gelir düzeyinin yükselmesi, ülkelerin ithalat eğilimini de arttırmaktadır. Artan gelir, tüketim talebini hem arttırmakta hem de çeşitlendirmektedir. Özellikle gösteriş etkisiyle tüketim talebinin genişlemesi yatırım malları ithalatına eklenerek, dış açığın büyümesine neden olur. İhracatın olumsuz etkisi: İktisadi kalkınmayla birlikte gelirin artması, yurt içi talebin artmasını sağlar. Bu durum, talebin büyük bir bölümünün ülkenin ihraç ettiği mallara yönelmesine ve dolayısıyla bunların yurt içinde tüketilmesine yol açarak ihracatı azaltır. Ayrıca ülkenin ihracatı arttıkça, ithalatı da artar. Çünkü ihracat artışı, gelir artışına yol açarak ithalat talebini arttırır. Bu da dış ticaret açığının büyümesi sonucunu doğurur

Yanıt Açıklaması: Gelir dağılımı analizinde kullanılan bu eğriye Lorenz eğrisi denmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Demografik Geçiş Teorisi Demografik geçiş teorisi iktisadi kalkınmadan yola çıkarak nüfustaki gelişmenin açıklanmaya çalışıldığı bir yaklaşımdır. 1929 yılında Amerikalı nüfus bilimci Warren Thompson’un, son iki yüzyıl süresince sana­yileşmiş ülkelerdeki doğum ve ölüm oranlarındaki değişmeleri yorumlamasına dayanır. Demografik geçiş teorisi, ülkelerin yüksek doğum hızlarından ve yüksek ölüm hızlarından düşük doğum hızları ve düşük ölüm hızlarına, endüstrileşme öncesinden endüstrileşmiş topluma geçişlerini açıklamak için kullanılan bir modeldir. Demografik geçiş teorisinin orijinalinde dört aşama yer almaktadır. Bu aşamalar: Birinci aşama: Yüksek doğum ve yüksek ölüm oranları İkinci aşama: Ölüm oranlarında düşüş Üçüncü aşama: Doğum oranlarında düşüş Dördüncü aşama: Düşük doğum ve düşük ölüm oranları

Yanıt Açıklaması: 1960'lı yılların sonlarına doğru, az gelişmişliğin içsel faktörler yerine dışsal faktörlerle sorgulandığı uluslararası bağımlılık modelleri giderek artan bir destek bulmaya başlamıştır. Bağımlılık okulu mensuplarının en önemli ortak noktaları, az gelişmişliğin az gelişmiş ülkeler dışından (dışsal faktörler) kaynaklandığını kabul etmeleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Göçe neden olan faktörler ekonomik anlamda itici ve çekici faktörler olarak açıklanabilir. İtici faktörler arasında, göç veren ülkedeki çalışma olanaklarının yetersizliği, işsizlik sorunun yaygın olması, kişi başına düşen gelir düzeyinin düşük olması, mesleki araştırma ve çalışma yapma olanaklarının ve araçların yetersizliği ve bu alanlardaki ilgisizlik, yetenekten çok kıdeme önem veren katı idari sistem, siyasal haklara yapılan baskılar, siyasal belirsizlikler, iş ve aile ortamındaki huzursuzluklar sayılabilir. Çekici faktörler ise yüksek ücretler, istikrarlı çalışma ortamı, demokratik hak ve özgürlüklerin ileri düzeyde sağlanması olarak ifade edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gelir dağılımındaki eşitsizliğin başlıca nedenleri şunlardır: (1) Beşeri sermaye, (2) Teknolojik değişme, (3) Küreselleşme, (4) Ayrımcılık, (5) Servet eşitsizliği, (6) Enflasyon ve (7) Piyasa yapısı.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Bir ülkeden diğerine transfer edilen sermayenin, o ülkede yatırıma dönüşmesidir. Bu tür yatırımlar, bir firmanın yabancı ülkede yatırımda bulunması, mevcut bir yerli firmayı satınalması ya da ortak olması şeklinde gerçekleşebilir. Özellikleri için bakınız; sayfa 195-96

Yanıt Açıklaması: Demografik geçiş teorisinin orijinalinde dört aşama yer almaktadır. Bu aşamalar: Birinci aşama: Yüksek doğum ve yüksek ölüm oranları İkinci aşama: Ölüm oranlarında düşüş Üçüncü aşama: Doğum oranlarında düşüş Dördüncü aşama: Düşük doğum ve düşük ölüm oranları

Yanıt Açıklaması: Kısır döngü teorisinin varsayımlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: İlki, belli bir noktadan hareket edilip tekrar o noktaya gelinerek döngü kapanmaktadır. İkincisi, bir faktör sadece kendinden sonra gelen faktörü etkilemektedir. Üçüncüsü, bir faktör sadece tek bir faktör tarafından etkilenmektedir. Sonuncusu, etkiler karşılıklı değil, tek yönlüdür.

Yanıt Açıklaması: Düşük düzeyli denge tuzağından çıkılabilmesi için gelir nüfustan daha hızlı artmalıdır. Ancak bu durumda kişi başına düşen gelir yükselecektir.

Yanıt Açıklaması: Bürokrasi konusundaki egemen anlayış, Weber’in tanımı etrafında toplanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun payı yüksektir. Yüksek doğum oranı ve doğurganlık oranı nedeniyle nüfus artış hızının yüksek olduğu gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde ise 15 yaş altı nüfusun payı yüksektir.

Yanıt Açıklaması: Eğitim, Açık Bilgi Kaynakları ve  İşgücünün Dolaşımı dolaylı transfer yöntemleri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Beşeri Sermaye Üretime katılan bireyin sahip olduğu ve genel anlamda insanın niteliğini vurgulayan bilgi, beceri, deneyim ve dinamizm gibi pozitif değerler beşeri sermaye olarak tanımlanmaktadır. Beşeri sermaye genel olarak, şimdiki ve gelecekteki gereklere uygun olarak daha iyi eğitilmiş, beceri kazandırılmış insan kaynağıdır. Beşeri sermaye kavramı, yalnızca eğitim ve yetiştirmeyle değil, aynı zamanda, işgücünün verimlilik ve kalitesini arttırarak gelecekteki gelir düzeyini yükselten herhangi bir etkinlikle de ilişkilendirilebilir. Daha iyi eğitilmiş ve beceri kazandırılmış, dengeli ve sağlıklı beslenebilen, kültürlü insan kaynağı, başka bir deyişle daha verimli çalışabilen insan sermayesi, artan işgücü verimliliği demektir. Beşeri sermaye bireylerin eğitim, yetiştirme veya diğer etkinlikler aracılığı ile kendilerine yatırım yapmaları ve böylelikle yaşam boyu kazançlarını arttırarak gelirlerini yükseltmelerini ifade eder. Bu anlamda beşeri sermayeyi insana yapılan bir yatırım unsuru olarak ifade etmek de mümkündür.