İktisadi Kalkınma

Yanıt Açıklaması: Temel İhtiyaçlar Yaklaşımı: Kalkınmayı sadece milli gelir artışlarına atfeden, böylelikle insan ve refah faktörünü göz ardı eden geleneksel kalkınma iktisadı yaklaşımı bir zaman sonra eleştirilmeye başlanmıştır. İktisadi büyümenin yoksulluğun ortadan kaldırılması için yeterli bir koşul olmaması, dünya üzerinde çok sayıda insanın halen yoksulluk içinde yaşaması, az gelişmiş ve gelişmiş ülkeler arasındaki farkın giderek açılması beraberinde yeni arayışları getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: İktisadi kalkınma, az gelişmiş bir ülkede kişi başına düşen reel gelirin arttırılmasıyla birlikte, iktisadi ve sosyo-kültürel yapının da değiştirilmesi, yenileştirilmesidir. İktisadi kalkınma, iktisadi büyümeyi de içerdiğinden daha geniş kapsamlı bir olgudur. İktisadi kalkınma ve büyüme arasındaki temel fark yapısal değişmedir. Bu anlamda, iktisadi kalkınma sadece ekonomik boyutlarla sınırlanmayan, toplumu sosyal, siyasal ve kültürel boyutlarıyla kuşatan karmaşık ve dinamik bir süreçtir. İktisadi büyüme ile kalkınma arasındaki temel farklardan biri de büyümenin niceliksel, kalkınmanın ise daha çok niteliksel unsurları içermesidir.

Yanıt Açıklaması: Cari işlemler dengesi açık verirken, buna tasarruf-yatırım açığı veya bütçe dengesi açığı eşlik ediyorsa, bu duruma İkiz açık denir.

Yanıt Açıklaması: Yapılmış olan bilimsel çalışmaların büyük çoğunluğu vergi oranları arttıkça tasarrufların ve dolayısıyla yatırımların azaldığını ve böylece büyüme oranlarının düştüğünü göstermektedir. Bireyler için kazanç arttıkça gelir vergisinin artması çalışmanın getirdiği zahmeti artırması nedeniyle bir seviyeden sonra daha az çalışmaya dönüşür. Kurumlar için de iş hayatı riskler ve güçlüklerle dolu olduğu için kurumlar vergisinin belirli bir oranın üzerine çıkması girişimcilerin yeni yatırım yapma arzusunu baskılar

Yanıt Açıklaması: İthal ikamesinin uygulandığı bir ekonomide “aşırı değerlenmiş kur politikası” söz konusudur. Aşırı değerlenmiş kur politikası ile yüksek tarifelerin ithalatı kısıtlayıcı etkileri daraltılır ancak spesifik miktar kısıtlamaları ve sınırlamaları ile birlikte kullanıldığında, ithal ikamesi sanayilerin kuruluşu için gerekli olan makine-donanım ithalini kolaylaştırıp; mamül mal ithalini zorlaştıracaktır. Bu politika aynı zamanda ihracatı sınırlandıracak, iç piyasalara yönelik üretimi çekici hâle getirecek, böylece ithal ikameci ve korumacı politikaların etkilerini arttırabilecektir.

Yanıt Açıklaması: Vadesi bir yıldan az olan devlet iç borçlanma senetlerine ‘hazine bonosu’, vadesi bir yıldan fazla olan devlet iç borçlanma senetlerine ise ‘devlet tahvili’ adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sınırsız emek arzıyla kalkınma teorisi geleneksel ve modern kesimlerin bir arada bulunduğu bir ekonomide kalkınmanın nasıl başlayacağını açıklamaktadır. İki sektör teorisi olarak bilinen bu teoriye göre ekonomide tarım ve sanayi olmak üzere iki sektör vardır. İşgücünün verimliliğinin sıfır ya da çok düşük olduğu tarım sektöründen sanayi sektörüne doğru aktarılması ve bunun yanı sıra sanayi sektöründe elde edilen kârların tekrar yatırımlara aktarılmasıyla kalkınma süreci hızlanacaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi kuruluşlarının belirli bölgelerde toplanıp bölgesel farklılaşmaya yani kutuplaşmaya neden olmasının altında yatan unsurları şu şekilde sıralamak mümkündür: • Hammaddeye yakınlık • Satış ya da tüketim merkezlerine yakınlık • Ulaşım olanaklarına (örneğin limana) yakınlık • Vasıflı işgücüne yakınlık • Altyapının var olması Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: BRICS ülkeleri Brezilya, Çin, Hindistan, Rusya ve Güney Afrika’dan oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dengeli kalkınma yaklaşımlarının aksine dengesiz kalkınmada planlı kalkınma ve kamu etkileri minimuma indirilmektedir. Dengesiz kalkınmada, dengeli kalkınmanın aksine “piyasa”nın önderliği ve etkinliği genel olarak kabul edilmektedir. Dengesiz kalkına stratejisinde lokomotif sektörler ve bölgeler seçilerek bunlara kaynak aktarılması ve kalkınmanın buradan başlayarak diğer sektör ve bölgeleri de etkilemesi amaçlanır.

Yanıt Açıklaması: Dengesiz kalkınma ile görüşler, dengeli kalkınmayla ilgili görüşlerin alternatifi niteliğindedir. Dengeli kalkınmanın aksine dengesiz kalkınmada planlı kalkınma ve kamu etkileri minimuma indirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Finansal baskının kaldırılması reel faizlerdeki artış ile birlikte tasarrufları ve yatırımları teşvik ederek kalkınma surecini hızlandıracağını savunan hipotez  McKinnon ve Shaw’a aittir.

Yanıt Açıklaması: Az gelişmişliğin uluslararası gelişme farklılıklarına göre ölçülmesinde kullanılan ölçütler parasal ölçütler ve parasal olmayan ölçütler olmak üzere ikiye ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Geliştirilmesi istenen veya gelişmekte olan sanayi dallarının korunmasında genel araçlar şunlardır: gümrük vergileri (veya eş etkili vergiler), ithal yasakları, sübvansiyonlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Az gelişmiş ülkelerin gelişmiş ülkelerin izlemiş olduğu yolu aynen izleyerek gelişebileceklerini öne süren teori İkilik (Düalizm) Teorisidir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası piyasalarda sürekli olarak kalite ve fiyat rekabetiyle karşılaşan girişimciler yeni teknolojileri izlemek zorunda kalacaklardır. Ölçek ekonomilerine göre yatırıma yöneleceklerdir. Bunun temel nedeni, ihracat pazarlarına kolayca girebilmeleri ve ölçek ekonomilerinden yararlanabilmeleri ancak büyük ölçekli yatırımlarla olanaklı olabilecektir.

Yanıt Açıklaması: Tarım sektörü; sanayileşme öncesi dönemde GSYH’de sektör payı en yüksek olan sektördür. Sanayi sektörü; sanayi dönemde GSYH’de sektör payı en yüksek olan sektördür. Hizmet sektörü; sanayileşme sonrası dönemde GSYH’de sektör payı en yüksek olan sektördür.

Yanıt Açıklaması: Bahsedilen kavram doğal ithal ikamesidir. Devletin müdahalesiyle gerçekleştirilen süreç ise uyarılmış ithal ikamesidir.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonomide büyüme hızının formülü g=s/k'dır.Burada g büyüme oranını, s tasarruf oranını ve sermaye-hasıla katsayısını ifade etmektedir. Soruda tasarruf oranı sorulduğu için formülü s=g.k olarak ifade edebiliriz. Değerleri yerine koyduğumuzda; s=0,05*5= 0,25 olmaktadır. Yani ekonominin %5 büyüyebilmesi için milli gelirin %25'i tasarrufa ayrılmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Rostow Türkiye’nin 1937 yılında kalkış aşamasına geçtiğini ifade etmektedir. Bununla birlikte Rostow 1930-40 döneminde gerçekleştirilen sanayileşme faaliyetlerine karşın (bu dönem sanayide planlı yıllara denk gelmektedir) Türkiye ekonomisinin asıl gelişmesinin tarımsal üretim ve gelirin artmış olduğu 1955 yılı olduğunu da belirtmiştir.