İktisadi Kalkınma

Yanıt Açıklaması: Dengeli kalkınma görüşüne katkıda bulunan belli başlı iktisatçılar: Rosenstein-Rodan, R. Nurkse, T. Scitovsky, A. Lewis, Myrdal, H. Leibenstein, W. Galenson, Tinbergen, O. Eckstein, B. Balassa, H. Chenery, C.P. Kinleberger olarak sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Sektörel Özellikleri Ekonominin sektörel bazda yapısı incelendiğinde az gelişmiş ülkelerin çok önemli bir özelliği olan ikili yapılarla karşılaşılmaktadır. Bu anlamda hem tarım, sanayi ve hizmetler gibi ekonomik sektörler hem de toplumsal yapı, geleneksel ve modern kesim olarak ikiye ayrılmaktadır. Tarım Sektörünün Özellikleri Sanayi Sektörünün Özellikleri Hizmetler Sektörünün Özellikleri İkili Yapı Özelliği

Yanıt Açıklaması: Kalkınma kavramının bugüne ulaşmasında, zamanla benimsenen yaklaşımların payı büyüktür. Bunlar; Geleneksel Kalkınma İktisadı Yaklaşımı Temel İhtiyaçlar Yaklaşımı Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşım İnsani Kalkınma Yaklaşımı Sürdürülebilir İnsani Kalkınma

Yanıt Açıklaması: Gelişme aşamaları teorisi beş aşamadan oluşur. Bunlar; Birinci aşama: Geleneksel toplum. İkinci aşama: Kalkış aşaması. Üçüncü aşama: Kalkış. Dördüncü aşama: Olgunluk. Beşinci aşama: Kitle tüketim çağı.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşmede ithal ikamesi süreci bir yandan koruma politikasını gerektirirken, diğer yandan da içeride yaygın sanayileşme sonucunu doğurur. Bu durumda ithal ikamesi, koruma ve yaygın sanayileşme politikalarının birlikte yürütülmesi gerekir. Geliştirilmesi istenen veya gelişmekte olan sanayi dallarının korunmasında genel araçlar şunlardır: gümrük vergileri (veya eş etkili vergiler), ithal yasakları, döviz kuru politikaları, sübvansiyonlardır.

Yanıt Açıklaması: Gelişmişliğin ölçümünde kullanılan parasal ölçüt kişi başına gelirdir. Kişi başına düşen elektrik tüketimi ve bilgisayar sayısı ile toplam üretim içinde imalatın payı ise parasal olmayan ölçütlerdendir. Kişi başına düşen bisiklet sayısını esas alan bir yaklaşım bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Alfred Amonn’un 1944 yılında iktisadi büyüme ve kalkınma arasındaki farkı vurgulamıştır. Amonn’a göre ülke ekonomisi zamanla iki yönde değişme gösterir. Bunlar; Gövdesi ile genişler, Bünye ve çatısıyla değişir.

Yanıt Açıklaması: Albert O. Hirschman (1915-2012) dengesiz kalkınma teorisinin öncüsü kabul edilir. Hirschman, az gelişmiş ülkelerde bütün sektörlerde eşanlı (aynı anda) bir kalkınma hamlesini gerçekleştirebilecek düzeyde sermaye birikimi ve piyasa genişliğinin bulunmadığını savunur. Bu gerekçeyle, dengeli kalkınma teorisyenlerini eleştirmektedir.

Yanıt Açıklaması: İktisadi kalkınma literatüründe tek değil birden fazla sermaye-hasıla katsayısı kavramı vardır. geçmişte kalmış yıllara ait hasıla ve sermayede oluşan değişmelere dayalı olarak hesaplanan katsayıya “tarihsel sermaye-hasıla katsayısı”, üretim faktörlerinde gelecekte oluşacak değişmelerin kestirilmesiyle elde edilen katsayıya “t ahmini sermaye-hasıla katsayısı” adı verilir. Öte yandan ilgili dönemde hasılada ortaya çıkan yıpranmaların ve eskimelerin (amortismanların) düşülmesiyle elde edilen katsayıya “net sermaye-hasıla katsayısı”, düşülmeden elde edilen katsayıya da “gayri safi sermaye-hasıla katsayısı” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Esnek Arz, Boeke'nin Batılı Toplumsal Sistem olarak adlandırdığı sistemin teknolojik özelliklerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: nsani gelişme ve yaşam kalitesi göreli kavramlar olduklarından bunları tanımlamak da oldukça güçtür. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), 1990 yılından itibaren her yıl düzenli olarak yayınlanan İnsani Gelişme Raporlarında ülkelerin gelişmişlik düzeylerini karşılaştırırken insani gelişme endeksi yaklaşımını kullanmaktadır. Çağdaş anlamda insani kalkınma kavramını ifade eden ülkelerin refah ve gelişmişlik düzeylerini sayısal değerlere dönüştürerek ölçüm yapılmasını sağlayan İnsani Gelişme Endeksi (İGE), hem ekonomik hem de sosyal kalkınmayı dikkate alan çok yönlü bir ölçüttür. İGE’nin üç bileşeni bulunmaktadır. Bunlar; eğitim, sağlık ve gelirdir.

Yanıt Açıklaması: Dengeli kalkınma görüşünü benimseyen iktisatçılar öncelikle, ekonomi içinde kıt kaynakların optimal (en uygun) şekilde dağılımının nasıl olacağı sorunuyla ilgilenmişlerdir. Kaynakların dağılımı söz konusu olduğunda “yatırım kriterleri” veya “piyasa mekanizmasının kaynak dağılımındaki etkinliği” gibi sorunlar ön plana çıkmaktadır. Temelde az gelişmiş ekonomileri konu edinen dengeli kalkınma teorileri, neoklasik iktisadi görüşün aksine, bu tip ekonomilerde piyasanın tek başına kaynak dağılımını optimum şekilde sağlayamayacağını, dolayısıyla gelişmeye yeterli olamayacağını savunmaktadırlar. Bu nedenle piyasa mekanizmasına karşı çıkarak, değişik derecelerde piyasaya müdahale edilmesi gerektiğini savunurlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Enflasyon dönemlerinde vergilerin tarhı ve tahsili arasındaki süre uzamakta, satın alma gücünün reel değeri aşınmaktadır. Bu durum literatürde Olivera-Tanzi etkisi olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kalkınma sürecinde verimlilik artar, gelir dağılımı düzelir, yoksulluk azalır, ekonomide tarımdan sanayi ve hizmet sektörüne kayma olur ve üretim ölçeği arttırılır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ikilik; ikili yapının, sadece üretim yöntemlerinde değil; davranışlarda, hayat görüşünde, ticari geleneklerde de kendini gösterdiği yapıdır.

Yanıt Açıklaması: Eski üretim tekniklerinin kullanılması, yapısal değişimin göstergelerinden değildir.

Yanıt Açıklaması: MIST (Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Türkiye) oluşumu içine giren ülkeler dinamik gelişmekte olan ülkeler ya da yükselen piyasa ekonomileri olarak adlandırılmaya başlamıştır

Yanıt Açıklaması: Bu grubu biraz daraltmak için Birleşmiş Milletler 1971 yılında “En Az Gelişmiş Ülkeler” olarak adlandırılan ayrı bir gruplandırma kullanmaya başlamıştır. Bir ülkenin en az gelişmiş ülke olarak sınıflandırılmasında aşağıdaki kriterlere uygunluk aranmaktadır • Düşük gelir: Kişi başına düşen GSYH’nin üç yıllık ortalamasının 992 Dolar’ın altında olması (ortalama 1190’ı aştığında bu gruptan çıkılmakta)

Yanıt Açıklaması: Artan kamu harcamalarının özel kesimin kullanabilir fonlarını azaltması ve faizleri arttırmasına dışlama etkisi denir.

Yanıt Açıklaması: Avusturya ve İspanya gelişmiş, Senegal ve Haiti az gelişmiş, Türkiye ise gelişmekte olan ülkeler arasında sayılabilir.