Tarım Ekonomisi ve Tarımsal Politikalar

Yanıt Açıklaması: 1986 yılında yapılan Uruguay görüşmelerine kadar tarımsal ürünlerin ticareti görüşmelere dâhil edilmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Pozitif dışsallıklar, bir mal veya hizmetin alıcı ve satıcıları dışındaki üçüncü kişilerin de söz konusu iktisadi faaliyetten fayda elde etmesidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye 1946 yılında tek partili rejimden çok partili rejime geçmiş ve 1950 seçimlerinde Demokrat Parti iktidara gelmiş ve Menderes Hükümeti, liberal bir ekonomi politikasını uygulamaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünyada tarımsal performans 1960’lı yıllardan itibaren oransal olarak azalma eğilimindedir. 1969-1999 döneminde tarımsal üretim yıllık olarak %2,2 artmıştır. Bu oran 1979-1999 döneminde %2,1 olarak gerçekleşmiştir. 1999-2015 arasında yıllık tarımsal üretim artışı %1,6’ya gerilemiştir. 2015-2030 yılları arasında tarımsal üretimde yıllık artış oranı %1,3 olarak tahmin edilmektedir. Dünyada ortalama nüfus artışı ise 1979-1999 döneminde %1,6 iken, 1989-1999 arasında %1,5’e, 1999-2015 arasında ise %1,2’ye gerilemiştir. 2015-2030 arası büyüme tahmini ise %0,9’dur. Dünya GSYİH büyüme oranları ise 1997-2015 döneminde yıllık %3,5 olarak gerçekleşmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Lewis’in teorisinin temelinde, iş gücünün, marjinal verimliliğinin düşük olduğu tarım sektöründen, verimliliğinin göreceli olarak daha yüksek olduğu endüstri sektörüne kayması ile millî gelirin artırılabileceği düşüncesi yatmaktadır. Yukarıdaki varsayımlar ise Lewis modeline aittir.

Yanıt Açıklaması: Sektörlerin iktisadi yapı içerisindeki göreceli paylarının değişme eğilimi ve yönü Alan Fisher, Colin Clark ve Jean Fourastié başta olmak üzere pek çok iktisatçı tarafından incelenmiş ve “Üç Sektör Teorisi” ile iktisat bilimine kazandırılmıştır. Üç sektör teorisine göre; Birinci sektör tüm tarımsal faaliyetleri (ormancılık ve balıkçılık dâhil), İkinci sektör endüstriyel faaliyetleri (imalat, elektrik, inşaat gibi), Üçüncü sektör bütün hizmetleri (ticaret, banka hizmetleri, sigorta, ulaştırma vs.) kapsamaktadır (Dinler, 2008: 10). Bu teoriye göre iktisadi analizlerin hemen hemen tamamı için gelişmenin seyri tarım, imalat, sanayi ve hizmetler şeklinde (Savaş, 1986: 17) sıralanmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de tarım desteklemeleri şu şekillerde yapılmaktadır (Aysu, 2002:42): • Fiyat yoluyla yapılan destekler ve yatırım teşvikleri, • Ucuz ve yeterli girdi temini yoluyla yapılan destekler, • U¨retimin belirli kademelerinde yapılan avans ödemeleri şeklinde destekler, • İhracatta teşvik, ithalatta koruma, • Tarımsal kredi faizinin düşük tutulması, • Toprak, mera, hayvan ıslahı çalışmaları, süt teşvik primi, pamuk primi, • Doğal afet ödemeleri, sulama yatırımları, • Kooperatiflerin örgütlenmesi ve diğer kamu yatırım harcamaları.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik kriz, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tarım ürünleri fiyatlarının, özellikle buğday fiyatlarının, üretimi durma noktasına getirecek ölçüde düşmesine neden olmuştur. Doğru cevap  E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşmesini sürdüren ülkemizde 2005 yılında ortalama büyüme hızı %4-5 civarında olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde organik tarım faaliyetleri 1986 yılında Avrupa’daki gelişmelerden farklı şekilde ithalatçı firmaların istekleri doğrultusunda, ihracata yönelik olarak başlamıştır. Organik tarım ilk kez, Türkiye’nin geleneksel ihraç ürünlerinden kuru incir ve kuru üzüm ile Ege bölgesinde gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti tarım sektöründe destekleyen gelişmelerin tarihsel sıralaması aşağıdaki gibidir; I. Üreticiye değer fiya­tının altında ödeme yapılması yasaklanmıştır. II. Ziraat ve Sanayi Meclisi kurulmuştur. III. Ziraat Meclisi kurulmuştur. IV. Demir yollarının devreye girmesiyle tarımsal üretim canlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Rekolte, tarım kesiminde bir üretim döneminde üretilen ürün miktarıdır

Yanıt Açıklaması: Lewis Modeli W. Arthur Lewis, 1954 yılında yayımladığı “Sınırsız İş gücü Arzıyla İktisadi Kalkınma (Economic Development with Unlimited Supplies of Labor)” isimli eseriyle tarım sektörü ile diğer sektörler arasındaki ilişkileri açıklayan temel modellerden birini iktisat bilimine kazandırmıştır. Lewis’in teorisinin temelinde, iş gücünün, marjinal verimliliğinin düşük olduğu tarım sektöründen, verimliliğinin göreceli olarak daha yüksek olduğu endüstri sektörüne kayması ile millî gelirin artırılabileceği düşüncesi yatmaktadır (Savaşan, 2005: 243). Lewis modelinin temel varsayımları şunlardır: • Dual (İkili) Ekonomik Yapı: Ülke ekonomisi sanayi ve tarım olmak üzere iki temel sektörden oluşmaktadır. Sanayi sektörü modern teknolojileri kullanmaktadır. Tarım sektörü ise sanayi sektörüne kıyasla oldukça geri düzeydedir. Gelişmesi büyük ölçüde kırsal alandaki kaynaklara bağlıdır ve modern teknolojiler henüz tam anlamıyla kullanılmamaktadır. • Tarımsal Üretimin Kısırlığı: Sanayi sektörünün kullandığı sermaye yeniden üretilebilir niteliktedir. Ayrıca sermayenin devir hızı da yüksektir. Dolayısıyla sermaye sahiplerinin belirli dönemde elde edecekleri kazançta görece yüksektir. Toprak ise sabittir ve sürekli arttırılamamaktadır. Bu nedenle de tarımsal üretimin sınai üretimdeki gibi sürekli artırılması imkânı bulunmamaktadır. • Marjinal Verimi Sıfır, Sonsuz Esnek Tarımsal İş Gücü Arzı: Kırsal alanda yaşayan nüfus fazladır. Bu nedenle de emek arzı sonsuz esnektir. Tarım sektöründe reel ücretler sabittir ve iş gücünün marjinal verimliliği sıfıra yakındır. Dolayısıyla da belirli miktardaki iş gücünün tarım sektöründen sanayi sektörüne kaydırılması toplam üretimi azaltmamaktadır. • Sanayide Verimin Yüksekliği: Sanayi sektöründe istihdam edilenlerin gerçekleştirdiği kişi başına üretim, tarım sektörü çalışanlarına kıyasla görece yüksektir. • Ücret Yapısının Farklılığı: Sanayi sektöründe ücretler, marjinal verimlilikle doğru orantılıdır. Yani marjinal verimlilik ne kadar yüksekse alınan ücret de o kadar fazladır. Tarım sektöründe ise böyle bir durum söz konusu değildir. Çünkü tarımda iş gücünün marjinal verimi sıfır veya sıfıra yakındır.

Yanıt Açıklaması: Arjantin'de Dünya GSYİH'sinin paylaşımı sürekli artmıştır. Brezilya'da Dünya tarımsal GSYİH'sinin paylaşımı sürekli artmıştır. Türkiyenin 2007'deki Dünya GSYİH'sinin paylaşımına en yakın ülke Arjantindir. 2008'de Dünya tarımsal GSYİH'sinin paylaşımında en düşük pay Hollanda'nındır. Çin'in Dünya tarımsal GSYİH'sinin paylaşım payı en yüksek seviyededir.

Yanıt Açıklaması: 1990’lı yıllarda tarımsal desteklemenin ekonomi ve kamu finansmanı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla alınan tedbirlerden bir bölümü kısa bir süre uygulanmış ancak daha sonra bu tedbirlerde geri dönüş ortaya çıkmıştır. Söz konusu uygulamalara örnek olarak 1997 yılında tütün kotasının kaldırılması, 1995 yılı sonunda gübre sübvansiyon oranının yükseltilmesi, 1997 yılından itibaren dünya fiyatlarından uzaklaşılması vb. verilebilir.

Yanıt Açıklaması: “Tarımsal ürün fiyatları üretimin bol olduğu yıllarda düşük seviyelerde buna karşın üretim darlığının yaşandığı yıllarda ise yüksek seviyelerde seyretmektedir.”

Yanıt Açıklaması: Baklagillerin beslenme değeri dikkate alındığında genel olarak aşağıdaki özellikleri gösterdikleri söylenebilir: Yüksek oranda protein içerirler. Yüksek oranda mutlak gerekli lizin aminoasidi içerirler. Mutlak gerekli metionin ve sistin aminoasidi bakımından yoksunlardır. Tahıl taneleri için mükemmel bir tamamlayıcı protein kaynağıdır. Kolesterol seviyeleri oldukça düşüktür. Bazı anti besinsel maddeler içerdikleri için sindirimleri zordur

Yanıt Açıklaması: Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) başlangıçta ekonomik iş birliği yapmak için bir araya gelmiş ve Avrupa Ortak Pazarı olarak calışmış olmasına karşın 1 Kasım 1993 yılında imzalanan Maastricht Antlaşması ile Avrupa Birliği adını almıştır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği’nin Türkiye’den yaptığı en büyük ithalat kalemi 1.1 milyar euroile meyvelerden oluşmaktadır. Meyveleri sebze, meyve ve fındık ürünleri ile yenilen sebze ve bitkiler takip etmektedir. Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye sattığı ürünlerin başında tütün ve tütün muadili ürünler gelirken bu grubu yağlı tohum ve yağ veren meyveler ile meşrubat, alkollü içkiler ve sirke grubu takip etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir.