İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Adam Smith (1721-1790), kişisel çıkarları peşinde koşan bireylerin engellenmemesi durumunda adeta bir “görünmeyen el” yardımıyla tüm toplumun da çıkarları doğrultusunda hakaret edeceklerini söyler. Bu görünmeyen el rekabetçi koşularda işleyen piyasa mekanizmasıdır. Bu düşünceye göre devlet ekonomik yaşama karışmaktan kaçınmalıdır. Çünkü iktisadi yaşantı, kişisel menfaat ilkesine uygun olarak kendiliğinden yürür.

Yanıt Açıklaması: Rodbertus devleti sosyal gelişimin motoru olarak ele almıştır. Özellikle iş gücünün düşük ücretlerine dikkat çekmiş ve ücret düzeylerinde yükseliş sağlamaya yönelik yasaları desteklemiştir. Geçimlik ücret düzeyi teorisini eleştirmiş ve ücretlerin ulusal gelirin dağıtımında yetersiz kalacağını ifade etmiştir. Artan verimliliğe ve sonucunda artan ulusal gelire karşın, iş gücünün toplam gelirden aldığı pay geçimlik düzeyde kalmaktadır. Bu şekilde yapılan üretim, malların efektif talebi dikkate almaksızın üretilmesine ve dolayısıyla üretim fazlasına yol açmakta, sonuçta ise bölüşüm sisteminde sorunlara yol açmaktadır. Gelirin eşit dağıtılmasının bir hata olacağını, sonuçta her bireyin sadece küçük bir pay almasıyla sonuçlanacağını düşünmüştür. Rodbertus potansiyel gelir ve üretim faktörlerinin bir kısmının atıl kalmasından dolayı potansiyel gelire ulaşılamıyor olmasına dikkat çeken ilk iktisatçıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyalizmi, herkesin işinin olduğu ve her çalışana adil bir ücretin ödendiği sistem olarak tanımlayan düşünür Louis Blanc’dır. 19. Yüzyılda yaşamış ünlü bir Fransiz politikacısı ve tarihçisidir. Sosyalizm terimini yazılarında ilk kullanan düşünürlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Karl Marx pek çok yapıta sahip olmakla birlikte en önemli yapıtları “Komünist Manifesto” ve üç ciltlik “Kapital”dir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere.

Yanıt Açıklaması: Polis; Yunan site devletini, şehirlerini ve yönetimini ifade eden bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: Petty'nin çalışmaları Merkantilist dönemin vergilendirme, para, uluslararası ticaret politikası gibi konularına çözümler getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Marx’a göre her toplumda emeğin kullanımı sonucu üretilen mal ve hizmetlerin piyasa değeri, o malların üretilmesinde kullanılan emeğe ödenecek ücretten (sosyal maliyetten) daha büyüktür. Toplam satış hâsılatı ile sosyal maliyet arasındaki bu fark Marx tarafından “artı değer” olarak adlandırılır. Artı değer Marx’a göre emek tarafından yaratılır fakat üretim araçlarının sahipliğine sahip olmadığından dolayı bu artı değer kapitalistler tarafından emekten alınır/çalınır. Bu emeğin sömürüldüğünün göstergesidir. Doğru cavap A

Yanıt Açıklaması: M. Finley'e göre Greko- Romen dünyasında toprak piyasasının, iş gücünün, sermaye birikiminin kısaca ticaret ve teknolojinin gelişmemesinin temel nedenlerinden biri, Yunanlılarda ve Romalılarda statü kavramının bir engel oluşturmasıydı. Eski Çağ'ın seçkinleri kendilerinin ticaret yoluyla servet edinmesinden hoşnut olmuyorlardı. Üstelik statü endişeleri, yurttaşların daha faydalı faaliyetleri dışlamasına ve bu gibi faaliyetleri çevreye bırakmalarına yol açmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Marx’ın düşüncelerine kısmen katılmış, birtakım alanlarda ise Marx’ı şiddetle eleştirmiştir. Bu eleştiriler temelde üç noktaya odaklıdır: Birincisi, Bernstein, Marx’ın tarihsel diyalektik materyalizm görüşüne karşı çıkmıştır. Marx’ın tarihi ele alış biçimi ve çıkarımları ona göre eksiktir. İkinci olarak Marx’ın artık değer kavramı, kapitalist iktisadın gerçeklikleriyle uyumlu değildir. Son olaraksa Bernstein, Marx’ın kapitalist sistemin çöküşü ile ilgili tezine karşı çıkmıştır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fizyokratlar, daha önce de belirtildiği gibi, zenginliğin kaynağının sadece toprak, yani tarım olduğu görüşünü savunuyorlardı. Onlara göre, üretken olan emek toprakla uğraşan çiftçinin emeği olmaktadır. Çünkü çiftçi bir artık-değer yaratmaktadır. Bütün bu nedenlerden dolayı, iyi işleyen bir ekonomide tarıma öncelik verilmelidir. Bunun için de ilk olarak çiftçiler üzerindeki vergi yükünün kaldırılması gerekiyordu. Kuşkusuz, safi hasıla topraktan elde edildiğinden, vergi de topraktan alınmalıydı. Ancak, verginin çiftçiden alınması durumunda çiftçinin yarattığı net hasıla dolayısıyla toplumun zenginliği azalacaktır. Öyleyse, toprak sahipleri elde ettikleri rant üzerinden vergi ödemelidir. Bu görüş, sonraları birçok iktisatçı tarafından savunulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Fransız Merkantilizmi, devletin öncülüğünde sanayileşmeye ağırlık vermesinden dolayı bir diğer adı da "Colbertizm" olan Sanayi Merkantilizmi olarak da isimlendirilmiştir. Fransa'nın diğer Avrupa ülkelerinden farklı olarak değerli maden kaynaklarının bulunmuyordu. Onlar da bu yüzden sanayi üretimine dayalı bir merkantilizmi benimsemişlerdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Merkantilizm’in kökeni merkant kelimesinden gelmekte olup Latince tüccar anlamına gelmektedir. Orta Çağ ile Fizyokrasi arasında özellikle Batı Avrupa’da yaşayan bir iktisadi düşünce akımı’dır. Bu düşünce akımına göre, devletin zenginleşmesini sağlamak ekonomi politikalarının hedefidir. Bu sebeple ülkeye kıymetli maden (altın ve gümüş) girişini arttırmak ve stok yapmak bu düşünce akımının önerileri arasındadır. Yeniçağ ile birlikte feodal sistemin ziraat ve zanaata dayanan ekonomisinin yerini genişleyen ve önem kazanan ticaret almaya başlamıştır. Merkantilist düşünce para, faiz, dış ticaret, devletin iktisadi yaşama müdahaleleri, himayeci ekonomik politika ve büyük pazarlarla ilgili olarak yeni görüşler ortaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması: Altın ve gümüş sevgisi, Sömürgecilik ve Milliyetçilik

Yanıt Açıklaması: İktisadi analiz analitik iktisat olgular arasındaki genel ilişkileri, neden-sonuç ilişkisine dayanarak açıklama işlemidir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Liberal iktisadi düşüncenin temel ilkeleri, bireycilik, özgürlük, piyasa ekonomisi, doğal düzen ve rasyonel bireydir. Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rant.

Yanıt Açıklaması: Liberal iktisadi düşüncenin temel ilkeleri bireycilik, özgürlük, piyasa ekonomisi ve rekabet, doğal düzen, rasyonel birey olarak açıklanabilir.

Yanıt Açıklaması: Saint Simon 1760-1825 yılları arasında yaşamıştır. 19. yüzyılın en önemli düşünürlerinden birisidir. İlk Fransız sosyalistlerinden olan Simon’ın fikirleri Marx başta olmak üzere pozitivizm ve sosyoloji dallarını da içine alan pek çok düşünceyi etkilemiştir. Sosyalizmin babalarından biri olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kautilya Maddi Kazancın Bilimi adlı kitabı ile Floransalı Machiavelli'den yaklaşık 18 yüzyıl önce devlet idaresine ve siyasal iktisada ilişkin eser yazan düşünürdür.