İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Yeni klasik iktisat, Monetarist politikalara dayalı olarak doğmuş ancak 1970’li yıllarda bu yaklaşımdan ayrılmış ve farklı bir teori haline dönüşmüştür. Yeni klasik yaklaşım, uyumcu beklentiler hipotezine karşı geliştirdiği rasyonel beklentiler hipotezi ve merkez bankalarının ekonomiye müdahalesine karşı geliştirdiği politika etkisizliği hipotezi ile makro iktisadi düşüncede devrim yaratmıştır. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Keynes’in temel varsayımları, Klasik ve Neo Klasik İktisat’ın varsayımlarından büyük farklılık göstermemektedir. Keynes farklı olarak, ekonomiyi arz yönünden değil talep (toplam harcamalar) yönünden ele alır.

Yanıt Açıklaması: Paranın miktar teorisinin önemli yeniliklerinden biri bireylerin enflasyon ile ilgili beklentileri dikkate almasıdır. Enflasyon ile ilgili beklentiler  dikkate alınınca faiz oranı “nominal faiz oranı ve reel faiz oranı olarak ikiye ayrılır. Bu nedenle Friedman öncelikle Nominal ve Reel Para Miktarı arasında ayrım yapmaktadır; nominal para miktarı (M) fiyat düzeyi ile deflate edildiğinde reel para miktarı (MR) elde edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Böhm-Bawerk'e göre sermaye malalarının oluşması, tüketim mallarından gecikmeli olarak gerçekleşir. Bunun için de tüketimin kısılması, tasarrufların artması gerekir. Ona göre bunu sağlayan araç faizdir. İnsanlar tüketimlerini kısarak, faiz geliri elde etmeyi ve böylelikle gelecekte tüketim yapmayı tercih edebilirler. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yıkıcı (kıskançlığa dayalı) menfaati koruyan kurumlar; yağmacı ve açgözlücü güdüleri yansıtır ve bu yüzden geri götürücüdürler. Bir iş davranış ilkesi olarak bunu satılabilirlik terimi ile ifade etmek mümkündür. Bu görüş Thortein Bunde Veblen’ne aittir.

Yanıt Açıklaması: Gelir ve tüketim arasındaki farkın eşitliğine tasarruf denir.

Yanıt Açıklaması: 1929 Bunalımı sonucu eksik istihdama yönelik açıklamaları ile Keynesgil iktisat ün kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisat temelde bir denge iktisadıdır. Walras, Pareto ve Edgeworth genel denge modeli üzerine çalışmışlardır. Ama, hem daha kolay anlaşılabilir hem de daha yaygın uygulama alanı olan Marshall’ın geliştirdiği kısmi denge modelidir. Birinci ve ikinci kuşağın geliştirdiği hem genel hem de kısmi denge modelleri, zaman unsurunu dikkate almayan, ekonomiyi belirli bir anda fotoğraflamayı amaçlayan statik denge modelleridir. Zaman faktörünü de içine alacak şekilde kurgulanan dinamik denge modelleri daha sonraki kuşaklar tarafından geliştirilecektir.

Yanıt Açıklaması: Tümdengelim, soyut mantıksal tutarlılığı olan bir model oluşturarak, oluşturulan model üzerinden olay ve olguları açıklamaya çalışmaktır.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisadın bugünkü ders kitaplarına girecek biçimde formüle edilmesinde en büyük katkısı olan kişi şüphesiz Marshall'dır.

Yanıt Açıklaması: 1991 yılında iktisatta Nobel ödülünü alan Ronald Coase’un, 1937 yılında kaleme aldığı Firmanın Doğası isimli makalesine dayanmaktadır. Coase bu makalesinde, üretim faktörlerinin serbestçe alınıp satıldığı iyi işleyen bir piyasa organizasyonu olmasına rağmen neden üretici birim olarak firmanın ortaya çıktığını, yani neden üretimin doğrudan piyasada değil de firma özelinde yapıldığını işlem maliyetleri çerçevesinde açıklamaktadır. Bu makalede Coase’un ileri sürdüğü temel tez, firmanın varoluş nedeni, piyasaya göre işlem maliyetlerini azaltmasıdır. Dolayısıyla işlem maliyetlerini azaltan firma başarı şansını kazanmaktadır.Coase daha sonra,1960 yılında kaleme aldığı Sosyal Maliyet Sorunu isimli makalesinde ise, sıfır işlem maliyeti olduğu varsayımı altında dışsallık ve mülkiyet hakları sorununun nasıl çözülebileceğini göstermeye çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik birimlerin öngörülmeyen durumlar için ellerinde para tutma isteği ihtiyat amaçlıdır.

Yanıt Açıklaması: Stagflasyon ekonominin eksik istihdam ve potansiyel üretim seviyesinin altında olmasına karşılık, genel fiyat seviyesinin yükseldiği durumdur. Özetle ekonominin, aynı anda hem işsizlik hem de enflasyon içinde bulunması durumunu ifade eder. Moneteristlere göre, ekonomi politikası otoritelerinin işsizliği, doğal işsizlik oranın altına çekmek için toplam talebi uyarmaları yönündeki politikalar stagflasyona neden olmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Chicago üniversitesi mensubu iktisatçılarından Milton Friedman ve yakın çevresindeki iktisatçıların alternatif görüşleri, 1970’lerde ortaya çıkan stagflasyon krizinin Keynesci politikalarla çözümlenememesi durumunda yükselişe geçerek iktisattaki Monetarizm / Keynesyen iktisat tartışmalarını doğurmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1870’lerde birbirinden habersiz olarak Alman Carl Menger, İngiliz William Stanley Jevons ve Fransız Léon Walras isimli üç düşünür marjinal fayda kavramını geliştirmiş, Walras, diğer marjinalistlerin de belirttiği gibi, fiyatı belirleyenin, malların marjinal faydaları olduğuna vurgu yapar. Cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisattan neoklasik iktisada geçişi sağlayan faktörlerden en önemlisi, ekonomik karar süreçlerinin toplam değerlerle değil marjinal değerlerle açıklanmasını öngören marjinal analizdir. Bu yeni akımın temel ilgi noktası, ekonominin temel iki aktörü olan tüketici ve üreticilerin karar verme mekanizmalarının ve bunun sonucu olarak ekonominin işleyişinin nasıl açıklanabileceğidir. 1890 yılında da Alfred Marshall bu yeni analitik kavramın kullanıldığı tam bir teori formüle etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik Faiz ve Değer Teorisi Marjinalistler ve Marshall tüketim malları piyasasında denge koşulları üzerine eğilmişlerdi. Sermaye, yatırım ve faiz ilişkisine ilişkin yaklaşımları olmakla birlikte daha çok göreli fiyatları konu edinmiş, fiyatlar genel düzeyindeki değişimler, dolayısıyla enflasyon veya deflasyon veya faiz oranlarındaki değişim ana ilgi konusu değildi. Bu yöndeki önemli çalışmalar ikinci kuşak içinde yer alan Böhm-Bawerk, Wicksell ve Fisher tarafından yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fisher, paranın miktar kuramı ya da Fisher denklemi olarak bilinen MV = PQ eşitliğini  formüle etmiştir. Burada M dolaşımdaki para miktarını, V paranın dolanım hızını, P fiyatlar genel düzeyini ve Q ise üretim miktarını ifade etmektedir. Fisher'e göre paranın dolanım hızı ve üretim değişmeyeceği için, para arzı artışı aynı oranda enflasyon artışı yaratır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Wicksell fiyatların faiz oranı tarafından belirlendiğini savunur. Bunu kanıtlamak için doğal faiz oranı ve piyasa faiz oranı ayırımına gider. Doğal faiz oranı parasal değişkenlerden etkilenmeyen faiz oranıdır. Eğer doğal faiz oranı piyasa faiz oranının üstündeyse sermaye malı talebi artar ve enflasyon oluşur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Friedman'ın ekonomik liberalizmi ABD'de ve İngiltere'de politika üzerinde son derece etkili olmuştur?