İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: I. 18 ve 19. yy. öncesi sosyalist düşünce benzeri Eflatun, Thomas More ve Thomas Campanelle gibi düşünürler tarafından ileri sürülmüştür. (Doğru) II. Thomas More’a göre toplumsal sorunların temelinde özel mülkiyet sisteminin varlığı yatmaktadır. (Doğru) III. Sosyalist düşüncede ekonomik karar alma, kaynakların kontrolü ve dağılımı ve çoğu ekonomik kaynağın sahipliği bireylerdir. (Yanlış, Sosyalist düşüncede ekonomik karar alma, kaynakların kontrolü ve dağılımı ve çoğu ekonomik kaynağın sahipliği bireyler değildir. ) Cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Neo-klasik kuram, iktisatta egemen olma konumunu yüzyıldan fazla bir süredir korumaktadır. Marshall’ın, Walras / Pareto / Menger’in geliştirdiği öneriler temelinde sentezlediği “Neo-klasik” iktisat 20. yüzyılın başlarında iktisadın “bağımsız” bir disiplin olarak doğmasına yol açtı. Bu dönemde sosyoloji, toplumlarda üretim, değişim ve bölüşüm ilişkilerini inceleyen iktisadi analiz dışında bağımsız yeni bir disiplin haline geldi.

Yanıt Açıklaması: Monetarizmin temel özelliği, klasik iktisadın “paranın etkisizliği” öngörüsünü kabul etmesi ve Keynes’in uzun dönemi ihmal etmesini ve kamu müdahalelerini içeren politikalarını eleştirmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Portföy Teorisi, bir yatırımcının varlıklarını getirisi farklı alternatif yatırım şekilleri arasında nasıl dağıttığını incelemektedir.

Yanıt Açıklaması: 1870’lerde birbirinden habersiz olarak Alman Carl Menger, İngiliz William Stanley Jevons ve Fransız Léon Walras isimli üç düşünür marjinal fayda kavramını geliştirmiş, bir malın değer veya fiyatının, tüketiciye sağladığı marjinal faydaya bağlı olduğunu ileri sürerek marjinal çözümlemeyi talep teorisine uygulamışlardır. Bu düşünürlerin iktisadi düşüncenin gelişimine olan katkısı genellikle marjinalizm olarak isimlendirilir. Bu üç düşünürün üçü de iktisat düşüncesine özgün ve devrimsel nitelikte katkıda bulunmuşlardır. Klasik iktisadın yaklaşık yüz yıllık etkinliğinden sonra aşağı yukarı aynı zamanda Avrupa’nın değişik ülkelerinde ortaya çıkan bu yeni iktisadi akım iktisadi düşüncede devrim niteliğinde bir değişimi ifade ettiği için daha sonra marjinalist devrim olarak da nitelendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kriz yıllarında Birleşik Devletler’deki birçok iktisatçı daha sonra Keynesyen politikalar olarak adlandırılacak olan politikaları krizden çıkılması için önermeye başladılar. İlgili dönemde tartışılan bu politikalar; federal hükümetin harcamalarını arttırarak bütçe açığı vermesi, bayındırlık işleri programlarının oluşturulması ve merkez bankasının kredi kanalını gevşetmesi gerektiği idi.

Yanıt Açıklaması: Asimetrik enformasyon modeli Bazı kişilerin diğerlerinden daha fazla bilgi sahibi olmasını ifade etmektedir. Buna göre firma sahipleri, firmaları hakkında işçilerinden daha fazla bilgi sahibi olmaktadırlar. Zımni sözleşme teorisi İşverenlerin zımni bir sigortalama sağlayarak işçilerinin risklerini yüklenmeleri durumudur. Resmi ve aleni sözleşmeye girmeyen bazı zımni güvenceleri ifade etmektedir. İçerdekiler-dışardakiler teorisi Mevcut işçilerin işsizlere göre pazarlık üstünlüğünü kullanarak denge ücret seviyenin üstünde bir ücret sağlamalarıdır. Etkin ücret teorisi Yüksek ücretler işçilerin etkinliğini ve verimliliğini artırmaktadır. Ancak Yeni Keynesgiller bu yaklaşımın reel ücret katılığına yol açtığını ileri sürmektedirler. Zira, firma ücretleri denge ücret seviyesine çektiği taktirde verimliliğin düşmesi ve maliyetlerin düşmesi durumu vardır. İşveren ise buna katlanamaz. Bu ücret seviyesine etkin ücret denilmektedir. Koordinasyon Hataları Bazı Yeni Keynesyen iktisatçılara göre iktisadi durgunluğun bir nedeni de koordinasyon sorunlarıdır. Fiyat ve ücret kararlarını alanların, aynı alandaki diğer karar vericilerin kararlarını da öngörmek durumunda olmalarıdır. Başka bir deyişle firmalar ve sendikalar diğerlerinin kararlarını da kollamak durumundadırlar.

Yanıt Açıklaması: Liberal iktisadi düşünce, 18. yüzyıl sonun da Fransa’da ve İngiltere’de merkantilizme tepki olarak ve yeni doğan sanayi kapitalizminin savunuculuğunu yaparak ortaya çıktı. Hem Fransa’da hem İngiltere’de yeni gelişen girişimci sınıf, her türlü ticari sınırlamalara, merkantilist dönemde yaratılan tekellere, devlet otoritesine, ayrıcalıklara, soyluların toprak mülkiyetinden doğan gücüne karşıydı. Girişimci sınıf çıkarı için, bireyciliğe dayalı, ekonomik ve siyasal alandaki özgürlükleri güvence altına alan, piyasa ekonomisin doğal işleyişine dayalı, devletin ekonomiye müdahalesinin minimum olduğu bir dünya görüşünü benimsiyordu. Bu dünya görüşünü haklı gösterecek yeni bir felsefenin temelleri ise, klasik liberal iktisatçılar olarak da adlandırabileceğimiz fizyokratlar, klasikler ve neo-klasikler tarafından atılmıştır. Liberal iktisadi düşüncenin kurumlaşmasında en büyük pay şüphesiz klasik iktisatçılara aittir.

Yanıt Açıklaması: John Maynard Keynes “İstiham, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” isimli kitabını 1936 yılında yayınlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Neo klasik iktisatçılar yöntem olarak marjinal analizi kullanmaktadırlar. Dolayısıyla marjinalizm ve neoklasik iktisat eş anlamlı olarak kullanılabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu doğrultuda Keynesyen analiz tek bir mal veya hizmetin fiyatındaki artıştan ziyade, ekonomideki bütün mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki ortalama artışı yansıtan enflasyon; tek bir işçinin emek arzından ziyade ekonomideki tüm çalışanları kapsayan toplam istihdam; iş bulamayan herkesi içine alan işsizlik oranı gibi makro kavramları çalışma konusu haline getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Greko- Romen dünyasında toprak piyasasının, iş gücünün, sermaye birikiminin kısaca ticaret ve teknolojinin gelişmemesinin temel nedenlerinden biri, Yunanlılarda ve Romalılarda statü kavramının bir engel oluşturmasıydı. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristo site devletini oluşturan ögeleri Politika adlı kitabında belirtir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomide başkalarının durumunu kötüleştirmeden hiçkimsenin durumunun iyileştirilemeyeceğini ileri süren kuramın sahibi Vilfredo Poareto'dur.

Yanıt Açıklaması: Veblen' göre yukarıda yer alanların hepsi doğrudur. Ayrıca Veblen, klasik teorinin yalıtılmış, amaçsız, dışarıdan gelen etkilere tepki veren pasif bir birey yaklaşımına karşı çıkmaktadır. Veblen’e göre iktisat teorisi; tarihsel, iktisadi, siyasal ve sosyal olayların içgüdüsel-alışkanlıklara bağlı insan davranışları tarafından biçimlenen grup özellikleri tarafından belirlenir ve en iyi bunlarla betimlenebilir. Ona göre deterministik olmayan Darwinci bir sosyal evrim kuramı, sosyal ve iktisadi olgularla ilgilenirken değişimi anlamak için en uygun araçları sunmaktadır

Yanıt Açıklaması: Keynes, eksik istihdam durumunda ancak toplam harcamaların devlet tarafından uyarılmasıyla çıkılabileceğini savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Jevons’un Politik İktisat Teorisi adlı eserinin ikinci bölümünün başlığı “Haz ve Elem Teorisi”dir. Burada Jevons, Jeremy Bentham’ın faydacı görüşlerini detaylı biçimde anlatarak, onun yaklaşımını tümüyle benimsediğini ve haz ve elemin ekonomi matematiğinin nihai nesneleri olduğundan şüphe duymadığını, hazzı maksimize etmenin ekonominin konusunu oluşturduğunu bu yüzden dikkatleri fiziksel objelerden, haz ve eleme kaydırmanın uygun olacağını belirtir.

Yanıt Açıklaması: Rasyonel Beklentiler Hipotezi’nin temelini beklentilerin ekonomik model içerisine dahil edilmesi oluşturur. Bu metot beklentileri şekillendirmek için sahip olunan en elverişli yöntemdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kurumcu literatürde işlem kavramını iktisadi çözümlemenin temel birimi olarak ileri süren ilk düşünür Commons’dır. Ancak bugünkü işlem maliyeti iktisadının kullandığı işlem maliyetleri kavramının kökeni Commons’a ait değildir.

Yanıt Açıklaması: Keynesgil teorinin parayı ve fiyatlar genel seviyesindeki değişiklikleri ihmal eden analizine yönelik doğan tepkisel akım Monetarizmdir.