İktisadi Düşünceler Tarihi

Yanıt Açıklaması: Quesnay’in “tarımın ekonomik büyümenin motoru” olduğu düşüncesi, Fizyokrat fikirlerin ortaya çıkmasında anahtar bir rol oynamıştır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa da fiyat yükselişlerini gözleyen Fransız hukukçusu Bodin miktar teorisinin ilk formülasyonunu oluşturmuştur. Fiyat hareketlerinin ayrıntılı bir analizini yapmış ve fiyatların yükselişini Avrupa’ya getirilen değerli madenlere bağlamıştır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir mal üretildiği zaman yalnız bir arz yapılmış olmaz, aynı anda ve aynı miktarda bir talep de yaratılmış olur, Mahreçler Yasasının ifadesidir. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisat 1776 ve 1843 yılları arasında yaşanan iktisadi gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya hâkim olan iktisadi düşünce akımıdır. Açıkçası bu dönemler 1776 da klasik iktisadın temel kurucusu olan Adam Smith’in önemli eseri olan “Ulusların Zenginliği” ile başlamış ve 1843 John Stuart Mill tarafından yayınlanan “Siyasal İktisadın İlkeleri” eseri ile son bulmuştur. Klasik okul, Fizyokratlardaki gibi “laisser faire, laissez passer” yani ‘bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler’ ideolojisini devam ettirmişlerdir. Ekonomik hayatın düzenlenmesinde devlete ihtiyaç olmadığı, piyasa mekanizmasının fiyat mekanizması yardımıyla kusursuz işleyerek bu düzeni sağlayabileceğini öne sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Her malın arz fiyatı üretim maliyetinden fazla değil; üretim maliyetine eşit olmalıdır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi İngiltere'de başlayıp oradan tüm Avrupa'ya yayılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İbni Haldun’a göre, üretimin esas faktörü emektir. Ona göre, kâr ve kazançlar insan emeğinin kıymetinden başka bir şey değildir. Düşünüre göre, bir malın değeri, onu meydana getirmek için harcanan emeğin değeridir.

Yanıt Açıklaması: Üretken emek.

Yanıt Açıklaması: Makinelerde buharın kullanımı, kömür ve demir sektörünü etkileyerek “birinci sanayi devrimi”ne damgasını vurmuştur. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Thomas Campanelle (1568-1638), toplumsal sorunların kaynağını özel mülkiyette görür ve mülkiyetin ortak olması gerektiğini savunur. Kadın ve çocukların ortak olduğu bir ortak mülkiyet ve zenginlik paylaşımını öngörür.

Yanıt Açıklaması: Gümrük uygulamaları, ithalat yasaklamaları, ihracat primleri, devletin ekonomik teşekküller kurması v.b. ekonomik tedbirler ve kurumlar yine merkantilistlerin ekonomi politikasına diğer katkılarıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Proudhon, kronolojik olarak kendini anarşist ilan eden ilk sosyal devrimcidir. Sorunlara aradığız çözümlerde kesin ve kısa yolları tercih etmeyişi onu zamanının diğer düşünürlerinden ayırır. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fourier, iyi bir toplumun, kooperatifler şeklinde organize olmuş ve herkese minimum gelirin garanti edildiği toplum olduğunu öngörmüştür. Simon’ın aksine ona göre düzenli, ahlaklı ve adil bir topluma ulaşmanın önünde engeller vardır. Yine Simon’dan farklı olarak merkezi planlanan bir sistem yerine yerelleştirilmiş bir sistemin daha akılcı olduğuna, sanayileşme hareketi yerine tarıma geri dönüşün doğru olacağına, yöneticilerin vereceği komutlardan ziyade bireylerin inisiyatif kullanmasının gerekli olduğuna inanmıştır. Ona göre akıl, sorunların çözümünde yeterlidir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa iktisadi düşüncesinde ve ulusal ekonomi politikasında 15.-18. yüzyıllar aralığında kalan dönemi kapsayan merkantilist düşüncenin dayandığı temel ilkeler: altın ve gümüş sevgisi, sömürgecilik, milliyetçiliktir. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İlk Çağ Doğu toplumlarında iktisadi düşüncenin iki kaynağı vardır. Bunlardan ilki, kutsal kitapların ahlaki norm ve dogmalarına ilişkindir. İkincisi ise, devlet yönetimine ilişkin birtakım kurallar ve değerlendirmeler içinde yer alan iktisadi ve bilhassa mali konularla ilgilidir. Eski Hint’in kutsal metinlerinden Vedalar’da faiz, tefecilik spekülasyon üzerinde durulmuş ve bu konularda yasak içeren düzenlemeler yapılmıştır. Çinli düşünürlerin toplumun disiplinine çok önem vermeleri Çin toplumunda devlete itaat geleneğinin derin bir şekilde kökleşmesini ve yerleşmesini sağlamıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tevrat’ta, ticari değişim, para, işbölümü ve özel mülkiyete ilişkin birtakım hükümler vardır. Ancak bu hükümlerin, sistematik bir bütünlük arz etmediği gibi modern iktisadi düşünceyi biçimlendirdiği de söylenemez. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fizyokrasi’nin esasını, gerek toplumsal alanlarda gerekse ekonomi alanında, “doğal düzen” oluşturmaktadır. Toplumun işleyişi de tıpkı fiziksel olaylarda olduğu gibi doğal düzen içinde gerçekleşmektedir. Bu nedenle de devlet, yani kral, bu işleyişi bozmamak için toplumsal ve ekonomik alanlara müdahale etmemeli; sadece bu düzeninin işleyişinin devamı için gerekli düzenlemeleri yapmalıdır. Doğal düzen özel mülkiyet ve ekonomik serbestiye dayanır.

Yanıt Açıklaması: Materyalist bakış açısından dolayı.

Yanıt Açıklaması: Üretim faktörlerinden emek ve toprağı daha verimli hâle getiren sermaye iki türlü tanımlanabilir. Bunlar, değişir sermaye ve sabit sermayedir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Platon yöneticiler için, eğitim dahil birtakım önlemler koymuştur. Bu önlemlerden birisi yöneticilerin iktisadi faaliyetlerde bulunmamasıdır. Bunun için bu sınıf özel mülkiyet sahibi olmayacak, her türlü mülkiyet duygusundan arındırılacaktır. Yöneticiler basit bir yaşam sürdüreceklerdir. Küçük evlerde oturacaklardır. Platon'a göre zenginlik ve yoksulluk zararlıdır. Yönetici sınıf servet uğraşısı içinde olmayacak ve diğer sınıfların aleyhine zenginleşmeyecektir.