İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku

Yanıt Açıklaması: Çalışma Bakanlığı k

Yanıt Açıklaması: Ücret türleri; zamana göre ücret, akort ücret, götürü ücret, yüzde usulü ücret, prim, ikramiye, komisyon Ücreti, aracılık ücreti, kardan pay almadır. Bonus adıyla düzenlenmiş bir ücret türü yoktur.

Yanıt Açıklaması: Yargıtay İçtihatları

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap a şıkkındadır. Yürütme kaynaklarından olan tüzükler, kanunların uygulanmasını göstermek ve kanunların emrettiği işleri belirtmek üzere Danıştayın incelemesinden geçirilerek Bakanlar Kurulunca çıkarılan hukuk kurallarıdır. Yönetmelikler ise, başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren yasaların ve tüzüklerin uygulamasını sağlamak üzere çıkardıkları hukuk kurallarıdır. İş hukukunu ilgilendiren yargı kararları, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, DYargı kararları diğer resmi kaynaklardan farklı olarak bağlayıcı nitelik taşımazlarken, içtihadı birleştirme kararları bağlayıcı nitelikte kararlardır anıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından verilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kıdem tazminatı mevzuatımıza ilk kez 1936 yılında girmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı yanlıştır. Hukuka uygun olmayan, hukuki sınırları aşan emir ve talimatlar işçiyi bağlamaz; bu talimatlara uymayan işçiye herhangi bir yaptırım uygulanmaz.

Yanıt Açıklaması: Turizm sektöründe dört aylık süre içinde haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Bu sektörde denkleştirmre süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar arttırılabilir. Turizm Sektörü Dışında Denkleştirme süresi 2 aydır, toplu iş sözleşmeleri ile 4 aya kadar arttırılabilir.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı doğrudur. A şıkkı yanlıştır. Zamanaşımı, alacağın doğmasıyla işlemeye başlar ve işçinin çalışması zamanaşımını durdurmaz. C şıkkı yanlıştır. gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. D ve E şıkkı yanlıştır. Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Yanıt Açıklaması: Yargı kararları

Yanıt Açıklaması: Kanun, işçi ücretlerinden bir ayda yapılacak ceza kesintisine işçiyi korumak amacıyla sınırlama getirmiştir. Buna göre işçi ücretlerinden yapılacak ceza kesintileri, bir ayda 2 gündelikten veya parça başına ya da yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin 2 günlük kazancından fazla olamaz (İK m.38/2).

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde Avrupa’dakine benzer bir sanayi çok geç ortaya çıkmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nda ekonomi tarıma dayanmakta ve büyük işçi kitlelerini çalıştıran sanayi kuruluşları bulunmamaktadır. Bu dönemde işçi-işveren ilişkisinden çok örf ve âdet kurallarına göre düzenlenen usta-çırak ilişkisi görülmekte ve “zaviye” olarak adlandırılan meslek kuruluşları dikkat çekmektedir. Bu kuruluşlarla ilgili bütün düzenlemeler “fütüvvetname” denilen kaynakta düzenlenmiştir. Esnaf zaviyelerinin çatıları altında sadece Müslüman esnaf ve zanaatkârlar yer almakta ve alınan kararlar gayri müslim esnaf ve zanaatkârları bağlamamaktaydı. Bu nedenle zaviyelerin güçleri giderek azalmaya başlamıştır. Gerek bu durumun ortaya çıkardığı sakıncaları önlemek ve gerekse de zamanın şartlarına uyma zorunluluğu yavaş yavaş esnaf zaviyelerini üzerlerindeki dini baskıdan kurtarma çabalarına yöneltmiş ve İstanbul’un fethinden sonra Batı Avrupa ülkeleri ile yoğunlaşan ilişkiler sonucunda bu ülkelerde kurulu “korporasyon” düzeni Osmanlı İmparatorluğu’nda “lonca” olarak anılacak örgütler için yeni bir model olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İşçinin işverenden izin almaksızın veya hastalık, kaza, ölüm gibi haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü işine devam etmemesi işverene iş sözleşmesinin derhal fesih hakkı verir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kıdem tazminatı, asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin iş sözleşmesinin kanunda sayılan hallerden biriyle son bulması halinde, işveren tarafından işçiye ya da ölümü halinde mirasçılarına ödenen ve miktarı işçinin çalışma süresi ve ücretine göre saptanan paradır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin sona ermesiyle, işçi ve işveren arasındaki hukuki ilişki hemen sona ermez. İki taraf arasındaki hukuki ilişki bir süre daha devam eder. Gerçekten, özellikle iş hukukunun kendine özgü yapısı, sosyal karakteri ve iş sözleşmesinin hukuki nitelikleri, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin sona ermesine rağmen, iş ilişkisinin sonuçlarının belli bir süre daha devam etmesini gerektirmektedir. Bu anlamda iş sözleşmesinin sona ermesi ile özellikle işverenin bazı yükümlülükleri doğmakta; iş ilişkisi bu yükümlülüklerin yerine getirilmesiyle kesin şekilde sona ermektedir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nda engelli ve eski hükümlülerin istihdam edilebilmelerine yönelik kota yöntemine ilişkin hükme yer verilmiştir. Kanuna göre işverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3 engelli, kamu işyerlerinde ise %4 engelli ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmelerini sona erdiren genel sebepler arasında “ölüm, tarafların uzlaşması ve saptanan (belirli) sürenin dolması” sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: İşyerinin bir devirden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlarından devreden ile devralan birlikte sorumludur. Ancak devredenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl süreyle sınırlıdır (İK m.6/3).

Yanıt Açıklaması: Devlet aldığı bir takım sosyo-politik önlemlerle çalışma hayatını disiplin altına almayı ve dolayısıyla sarsılmaya başlayan toplumsal yapıyı düzenlemeyi amaçlamıştır. Devletin müdahalesinin ilk belirtileri İngiltere’de; daha sonra tüm Avrupa’da görülmüş ve özellikle kadın ve çocuk işçilere yönelik olarak gerçekleşmiştir

Yanıt Açıklaması: Sebepsiz zenginleşme

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin diğer bütün sözleşmeler için geçerli olan ve Türk Borçlar Kanunu’nda belirtilen genel sebeplerle sona ermesine “genel sebeplerle sona erme”; sözleşme taraflarından birinin irade beyanıyla sona ermesine ise “fesih” denir.