İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku

Yanıt Açıklaması: Oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından başka ülkelerin sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında sigortalı olmayanlar, genel sağlık sigortalısı sayılan kişilerdendir.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre “işçi sendikaları, işkolu esasına göre bir işkolunda ve bu işkolundaki işyerlerinde çalışan en az yedi işçi tarafından kurulur” (STİSK m.3). Madde hükmünden de anlaşılabileceği üzere, ülkemizde işçi sendikaları ancak,• İşkolu esasına göre,• Bir işkolundaki işyerlerinde çalışan işçiler tarafından ve• En az yedi işçinin bir araya gelmesi ile kurulabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nun Uygulama Alanı Dışındaki İşler: - Deniz Taşıma İşleri -Hava Taşıma İşleri -50 veya Daha Az İşçi Çalıştıran Tarım ve Orman İşleri -Aile Ekonomisi Sınırları İçinde Kalan Tarımla İlgili Yapı İşleri -Evde Yapılan El Sanatlarına İlişkin İşler -Ev Hizmetleri -Çıraklar -Sporcular -Rehabilite Edilenler -5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 3. Maddesinin Tarifine Uygun Üç Kişinin Çalıştığı İşyerleri

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin tarafları, bu sözleşmeyle kesin olarak bağlanmadan önce karşılıklı olarak bir deneme süresine ihtiyaç duyabilirler. Böylece işveren işçinin bilgisi, yetenekleri, çalışkanlığı ve kişiliği konusunda bilgi sahibi olacak, işçi de işyerinin ve çalışma koşullarının kendisine uygun düşüp düşmeyeceğini anlayabilecektir. Bu ifade deneme süreli iş sözleşmesi ile ilgilidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uyuşmazlığın tarafları bakımından sınıflandırılması, bireysel iş uyuşmazlıkları ve toplu iş uyuşmazlıkları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İş uyuşmazlığı, tek bir işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinden kaynaklanıyorsa bireysel iş uyuşmazlığı söz konusudur. Geçerli bir sebep yokken, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi kıdem tazminatını eksik ödemesi veya hiç ödememesi, ücretlerden kanuna aykırı kesintiler yapması bireysel iş uyuşmazlıklarına örnektir. Toplu iş uyuşmazlıklarında uyuşmazlık ya işçi sendikası ile işveren arasında ya da işçi sendikası ile işveren sendikası arasında çıkar. Yürürlükte bulunan bir toplu iş sözleşmesinin hükümlerinin taraflarca farklı yorumlanması nedeniyle veya açıkça ihlali nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıklar toplu iş uyuşmazlıklarına örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Kurumun prim ve diğer alacakları, ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak 10 yıllık zamanaşımına tabidir (SSGSSK m.93/2).

Yanıt Açıklaması: Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre, sendika ve konfederasyonların kurulması yalnızca, hazırlanan tüzüğün, kanunda gösterilen diğer belgelerle birlikte sendika ve konfederasyonun merkezinin bulunduğu ilin valiliğine bir dilekçe ile verilmesi koşuluna bağlıdır (STİSK m.7).

Yanıt Açıklaması: Grev oylaması, grevi engelleme yollarından biridir. Grev oylaması, grev kararının işyerinde ilan edilmesinden itibaren, grev kararının ilan edildiği tarihte o işyerinde çalışan işçilerin en az 1/4’ünün 6 işgünü içinde yazılı olarak grev oylaması talebinde bulunması üzerine yapılır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında daha önce yapılmış ve uygulanmakta olan iş sözleşmesine aykırı olan hükümlerin yerini toplu iş sözleşmesi hükümleri alır.

Yanıt Açıklaması: İşçi Sendikası: Sendikalar ve Toplu İş Sözleş­mesi Kanunu’na göre “işçi sendikaları, işkolu esası­na göre bir işkolunda ve bu işkolundaki işyerlerinde çalışan en az yedi işçi tarafından kurulur”.

Yanıt Açıklaması: 2821 sayılı Sendikalar Kanunu gibi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre de işçi ve işverenlerin kurabileceği tek sendikal üst kuruluş konfederasyondur. Konfederasyon, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun tanımlar başlığını taşıyan 2. Maddesinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre konfederasyon, “Değişik işkollarında en az beş sendikanın bir araya gelerek oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip” kuruluşlardır.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesi karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmedir. Tek taraflı borç yüklenmesi söz konusu değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Feodal beylerin güçlenmesiyle ortaya çıkan 'Feodal Düzen' 10 yy dan 15 yın sonuna kadar sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: İşsizlik sigortası, ülkemizde en geç uygulanmaya başlayan sigorta koludur. İşsizliğin kişiler üzerinde yarattığı olumsuz sonuçların azaltılmasına yönelik olarak 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu 25.08.1999 tarihinde (RG, T.08.09.1999, S.23810) kabul edilmekle birlikte Kanunun yürürlüğe girme tarihi 01.06.2000 tarihine bırakılmıştır. İşsizlik sigortası, 5510 sayılı Kanun kapsamında değil bağımsız bir kanun olarak düzenlenmiştir. İşsizlik sigortasının primleri sigortalı, işveren ve devlet payı olarak Kanunda düzenlenmiştir. Buna göre işsizlik sigortası primi, sigortalının 5510 sayılı Kanunun 80. ve 82. maddelerinde belirtilen prime esas aylık brüt kazançlarından %1 sigortalı, %2 işveren ve %1 devlet payı olarak alınacaktır. İsteğe bağlı sigortalılardan ise %1 sigortalı ve %2 işveren payı alınır (İSK m.49/1).

Yanıt Açıklaması: Toplu iş sözleşmesine taraf olan sendikanın tüzel kişiliğinin sona ermesi, faaliyetinin durdurulması, işçi sendikasının yetkiyi kaybetmesi ve toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde işverenin veya işyerinin girdiği işkolunun değişmesi toplu iş sözleşmesini sona erdirmez. Süresi bitinceye kadar toplu iş sözleşmesinin uygulanmasına devam edilir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlikte reform çerçevesinde 16.05.2006 tarihinde kabul edilen ve 20.05.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5502 sayılı “Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu” ile kurulan Sosyal Güvenlik Kurumu, çalışma ilişkisinin niteliğine bağlı olarak farklı sosyal güvenlik kurumlarına bağlı olan sigortalıları bünyesine almıştır. Bu Kanunla Sosyal Sigortalar Kurumu, T.C. Emekli Sandığı ve BağKur’un tüzel kişilikleri sona erdirilmiş ve Sosyal Güvenlik Kurumu altında toplanılmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlikte reform çerçevesinde 16.05.2006 tarihinde kabul edilen ve 20.05.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5502 sayılı “Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu” ile kurulan Sosyal Güvenlik Kurumu, çalışma ilişkisinin niteliğine bağlı olarak farklı sosyal güvenlik kurumlarına bağlı olan sigortalıları bünyesine almıştır. Bu Kanunla Sosyal Sigortalar Kurumu, T.C. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’un tüzel kişilikleri sona erdirilmiş ve Sosyal Güvenlik Kurumu altında toplanılmışlardır. Farklı sosyal güvenlik kanunlarına tabi olanları tek bir kanunun içinde düzenlemeyi amaçlayan 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” 31.05.2006 tarihinde kabul edilmiştir. Kanun işçi, memur ve bağımsız çalışanların sosyal sigorta haklarını düzenlemekte ve genel sağlık sigortası hükümlerini içermektedir. Kanunun yürürlük tarihi 01.01.2007 olarak belirlenmekle birlikte bazı maddeleri Anayasa Mahkemesi (T.15.12.2006, E.2006/111, K.2006/112) tarafından iptal edilmiş ve bazı maddelerinin de yürürlüğü durdurulmuştur. Kanun, 2008 yılında kademeli olarak yürürlüğe girmiş ve 01.10.2008 tarihinde genel olarak yürürlüğe girmiştir. 5510 sayılı Kanunda da zaman zaman değişiklikler yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Konfederasyon kavramının unsurları; • Farklı işkollarında faaliyet gösteren en az beş sendikanın bir araya gelmesi, • Tüzel kişi olması, • Kuruluş olması,

Yanıt Açıklaması: Can ve mal kurtarma işlerinde; cenaze işlerinde ve mezarlıklarda; şehir şebeke suyu, elektrik, doğalgaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğalgazdan başlayan petrokimya işlerinde; bankacılık hizmetlerinde; Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde; kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinde ve hastanelerde grev ve lokavt yapılamaz (m.62/1). Buna göre telefon hizmeti grev ve lokavtın yasaklandığı hizmetlerden biri değildir.