İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku

Yanıt Açıklaması: İş hukukunda işçiyi koruma düşüncesi gereği, geçersizlik halinde iş sözleşmesinin geçersizliğinin ileri sürüldüğü ana kadar geçerli bir sözleşme olduğu başka bir deyişle, geçersizlik halinde iş sözleşmelerinin başlangıçtan itibaren değil, geleceğe yönelik olarak geçersiz olacağı kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: U¨retim aile üyeleri tarafından, bunların yeterli olmadığı durumlarda ise kölelerce sağlanmaktaydı. 10. yüzyıla kadar devam eden bu döneme “Aile Ekonomisi ve Kölelik Düzeni” olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Denkleştirme süresi, 2 aydır. Ancak, toplu iş sözleşmeleri ile 4 aya kadar arttırılabilir. Burada önemli olan denkleştirme süresi olarak belirlenen dönemde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresinin normal haftalık çalışma süresini aşmamasıdır.

Yanıt Açıklaması: İşçinin sağlık sebeplerine dayanarak iş sözleşmesini derhal fesihle sona erdirebilmesi için iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması gerekir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Tarım ve orman işi olmakla birlikte, tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işler, tarım işletmelerinde yapılan yapı işleri, halkın faydalanmasına açık veya işyerinin eklentisi durumunda olan park ve bahçe işleri, maddedeki özel düzenleme dolayısıyla İş Kanunu’nun kapsamı içine alınmıştır (İK m.4/2-c, d, e).

Yanıt Açıklaması: Geçici işçi sağlama sözleşmesi ikinci fıkranın (a) bendinde sayılan hallerin devamı süresince , (b) ve (c) bentlerinde sayılan hallerde süre sınırı olmaksızın, diğer bentlerde sayılan hallerde ise en fazla dört ay süreyle kurulabilir. Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları hali ise g bendinde yer aldığı için en fazla 4 ay süreyle kurulabilecektir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi Öncesi Dönemde, kişilerin iradelerinden kaynaklanmayan zorunlu çalıştırma sözkonusuydu. Üretim aile üyeleri tarafından, bunların yeterli olmadığı durumlarda ise kölelerce sağlanmaktaydı. 10. yüzyıla kadar devam eden bu dönem “Aile Ekonomisi ve Kölelik Düzeni” olarak adlandırılmaktadır. Aile üyelerinin ve kölelerin çalışma ilişkileri ise, aile başkanı tarafından düzenlenmekteydi.

Yanıt Açıklaması: 1961 tarihli Anayasa, ilk kez sosyal ve ekonomik haklar ve ödevlere yer vererek; çalışma hakkını, sendika öz- gürlüğünü, toplu sözleşme ve grev hakkı ile sosyal güvenlik hakkını tanıyan bir anayasadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu hükümlerinin uygulanabilmesi için, o iş sözleşmesine dayanarak aralarında iş ilişkisi kurulan işçi ve işveren arasında “bağımlılık ilişkisi”bulunmalıdır. İşverenin işlerinin kö- tüye gitmesi sebebiyle işçilerine ücret ödememesi durumunda ücret borcunun olmadığı söylenemez. Gerçekten de eğer çalışan çalıştırana bağımlı olarak faaliyet göstermiyorsa bir iş sözleşmesinden ve de işçi kavramından söz etmek mümkün değildir Kişisel/hukuki bağımlılığın doğal bir sonucu olarak iş sözleşmesi işçiyi işverenin otoritesi altı- na sokar, işveren işin görülmesi için emir verir ve işe nezaret ederek sonuçları kontrol eder. İşçi de bunlara uymak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nun 63. maddesine göre haftalık çalışma süresi en çok 45 saattir. Kanunda düzenlenmiş olan haftalık çalışma süresine ilişkin hüküm nisbi emredici bir hükümdür. Yani işyerinde haftalık çalışma süresi her zaman 45 saatin altında belirlenebilir.

Yanıt Açıklaması: 2

Yanıt Açıklaması: Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.

Yanıt Açıklaması: A yanlıştır. İş sözleşmesi yapıldığı zaman Türk Borçlar Kanunu’nda öngörülen ve sözleşmenin hüküm ifade etmesi için aranan geçerlilik koşullarına sahip olması gerekir. B yanlıştır. Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür”. C yanlıştır. “Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, sözleşmenin tamamı kesin olarak hükümsüz olur. D şıkkı doğrudur. E. şıkkı yanlıştır. Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen müesseseye göre bu durumu anlayan taraf iş sözleşmesini bir yıl içinde fesih edebilir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin özellikleri; I. Özel Hukuk Sözleşmesi Olması II. İşçinin Şahsına Bağlı Olması III. İş Sözleşmesinin Her İki Tarafa da Borç Yüklemesi IV. Devamlı Bir Sözleşme Olması

Yanıt Açıklaması: A şıkkı doğrudur. B şıkkı yanlıştır. Parça sayısı, uzunluk, ağırlık ve büyüklük gibi birimler esas alınarak işçinin alacağının belirlendiği ücret türüne akort ücret denir. C şıkkı yanlıştır. Götürü ücret, yapılan işin sonucuna göre hesaplanan bir ücret türüdür. D şıkkı yanlıştır. İşçinin bireysel olarak veya grup içinde büyük bir çaba göstererek yapmış olduğu işi ödüllendirmek amacıyla ödenen ek ücrete prim denir. E şıkkı yanlıştır. İkramiye, işveren tarafından işçinin yaptığı işten duyulan memnuniyeti göstermek veya yeni yıl, evlenme ve doğum gibi bazı özel nedenlerle verilen ek bir ödemedir.

Yanıt Açıklaması: İş güvencesi kapsamı dışında kalan işçilerin belirsiz süreli iş sözleşmelerinin süreli feshinde işverenler bakımından geçerli bir sebep gösterme zorunluluğu bulunmadığı gibi, bunların işe iadeleri de söz konusu değildir. Bu işçiler süreli fesih yolu ile işten çıkarıldıklarında ya bunlara kıdemlerine göre bildirim süresi tanınacak ya bildirim sürelerine ait ücretleri peşin olarak ödenecek veya bildirim süresine uymayan taraf bu süreye ait ücret tutarında tazminat (ihbar tazminatı) ödemek zorunda kalacaktır.

Yanıt Açıklaması: Mevsimlik iş sözleşmeleri, yılın belirli bir dö­neminde sürdürülüp diğer dönemlerinde sürdürül­meyen mevsimlik işler üzerine kurulan sözleşme­lerdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Geçici iş ilişkisi, özel istihdam bürosu aracılığıy- la ya da holding bünyesi içnde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde görevlendir- me yapılmak suretiyle kurulabilir. Geçici işçi çalş- tıran işveren, belirtilen sürenin sonunda aynı iş için altı ay geçmedikçe yeniden işçi çalıştıramaz. Geçici işçi çalıştıran işveren, iş sözleşmesi feshe- dilen işçisini fesih tarihinden itibaren altı ay geç- meden geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştıramaz. Geçici işçi, geçici işçi çalıştıran işverenden özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edil- mek üzere avans veya borç alamaz.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası sözleşmeler iş hukukunun İç Hukuk Kaynaklarından değil, Uluslararası Kaynaklarındandır.