Havacılık İşletmelerinde Muhasebe Uygulamaları

Yanıt Açıklaması: Hava araçlarının kiralanmasında finansal kiralamanın ve faaliyet kiralamasının farklı uygulama biçimleri görülebilmektedir. Finansal kiralamanın bir alt uygulaması olan kaldıraçlı finansal kiralamalar Japonya ve Amerika’da özellikle 1990’lı yıllarda yoğun olarak kullanılmaktaydı. Kaldıraçlı kiralama, kiralama şirketinin kiraya vereceği varlığı satın alırken ihtiyaç duyduğu finansmanın büyük bir kısmını kredi kurumlarından sağladığı bir finansman biçimidir.

Yanıt Açıklaması: Para değeri ile ölçülemeyen göstergeler finansal olmayan performans göstergeleri arasında değerlendirilmektedir. Müşteri memnuniyeti para değeri ile ölçülemeyen bir göstergedir.

Yanıt Açıklaması: • Hangi hizmetlerin sunulmasına önem verilmelidir? (ikram, eğlence, koltuk, kabin sınıfı, bagaj, ramp, kargo, posta vb.) • Hedeflenen kâr düzeyine ulaşmak için ihtiyaç duyulan satış fiyatı kaç liradır? (Sabit fiyat, değer temelli fiyat, düşük fiyat, dinamik fiyat vb. / Hattaki rekabet,  hattı kullanan yolcu profili, rota ve operasyonel masraflar) Zarardan kaçınmak için gereken hasılat değeri ne kadardır? (biletleme fiyatı > maliyetler) • Sabit maliyetler yeni yatırımlarla arttırılmalı mı, yoksa aynı mı kalmalıdır? (Satın al - kirala, kısa/uzun mesafeli uçuş, rekabet, teknolojik takip vb.) • Zorunlu olmayan harcamalar için ne kadar bütçe ayrılmalıdır? (küçük riskler bazen büyük maliyetlere yol açabilir) • İşletmenin sabit maliyetlerinin kabul edilir risk düzeyinde olup olmadığı nasıl belirlenmelidir? (Güvenlik oranı, kayıtsızlık noktası vb.)

Yanıt Açıklaması: Maliyet yönetiminde etkinliğin sağlanabilmesi her şeyden önce maliyet analizlerinde kullanılacak maliyet veri tabanını destekleyen sağlam bir muhasebe sistemi alt yapısının işletmede kurulmuş olması ön koşuluna bağlıdır. Maliyetlerin sağlıklı olarak saptanamadığı, ölçülemediği, kayıt altına alınamadığı ve tam raporlanamadığı bir ortamda maliyet yönetiminde etkinlikten söz etmek mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: MHK analizinin temelinde, karar alıcıların karşılaşabilecekleri bazı özel durumlar karşısında yöneticilere alternatif kararlar sunmaya yönelik yanıtlar aranmaktadır. Bunlar; Hangi hizmetlerin sunulmasına önem verilmelidir? Zarardan kaçınmak için gereken hasılat değeri ne kadardır? Zorunlu olmayan harcamalar için ne kadar bütçe ayrılmalıdır? "İşletmenin risk iştahı ne kadar olmalıdır?" sorusu bunlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Öz kaynaklar, işletme sahiplerinin işletmeye tahsis ettiği sermaye ve kardan işletmede bırakılan bölümleri içeren gruptur. Geri ödemesi olmadığı için bir anlamda sonsuz vade olarak da düşünülebilir. Dopru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Genellikle komite üyeleri arasında; bir CEO (genel müdür) veya bütçe daire başkanı ya da bir veya birden fazla başkan yardımcısı, stratejik işletme birimlerinin temsilcileri ve mali işler müdürü yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Saatlik pratik kapasite: Havaalanında bir saatte en fazla 4 dakikalık gecikme öngörülerek gerçekleşen uçak hareketi sayısıdır.

Yanıt Açıklaması: Maliyet Farklı amaçlar farklı maliyetleri yaratır. Bu durum, yöneticilerin amaçları temelinde aynı şeyin maliyetini değişik şekillerde üretilmesine neden olur. Birçok aynanın olduğu bir odaya girdiğinizde her aynanın sizi farklı göstermesine benzetilebilir. Muhasebede buna maliyet davranışı adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel performans yöntemlerinde; • Finansal performans göstergelerine ağırlık verilir. Kalite, esneklik, müşteri memnuniyeti gibi göstergeler hakkında veri sağlamada yetersiz kalır. • Stratejik odaklanma eksiktir. • Sermaye yatırımının kârlılığı gibi kısa vadeli sonuçlara önem verilir. • Makine ve iş gücü verimliliği gibi üretim ağırlıklı performans göstergelerine ağırlık verilir. • Yöneticiler, belli standartlardan sapmama konusunda yönlendirilir. • Müşterilerin işletmeden ne bekledikleri ve rakip işletmelerin performansları hakkında veri sağlamada yetersiz kalır.

Yanıt Açıklaması: Kaldıraçlı finansal kiralamanın bir türü Japon Kaldıraçlı Kiralama’dır (Japanese Leveraged Lease). Bu tip kiralamada, özel amaçlı bir bir işletme kurulmakta ve uçağı edinmektedir. İşletmenin uçağı edinmesinde en az %20’lik sermaye payı Japon yatırımcılar tarafından sağlanmakta, kalan kısım ise bankalar tarafından finanse edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: “Hissedar ve müşterilerimizi memnun edebilmek için iyileştirilmesi gereken içsel süreçler nelerdir ve hangi işlemlerde mükemmelliğe ulaşmamız gerekir?” sorusuna cevap arana Dengeli Skor Kartı (DSK) boyutu "içsel süreçler"dir. Doğru cevap E seçeniğidir.

Yanıt Açıklaması: MHK analizi beş unsurun birbiriyle etkileşimine odaklanarak; işletmenin maliyetleri, satış hacmi ve kârı arasındaki ilişkinin anlaşılması konusunda yönetime yardımcı olmaktadır. Beş unsur şöyle sıralanabilir: 1. Hizmetlerin satış fiyatı 2. Faaliyet düzeyi (sunulan hizmet miktarı / sayısı) 3. Birim değişken maliyet 4. Toplam sabit maliyetler 5. Satış karması.

Yanıt Açıklaması: Kabin içi ikramlar uçuş sırasında gerçekleşir, diğer hizmetler ise uçuş öncesinde gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: O¨z kaynaklar, işletme sahiplerinin işletmeye tahsis ettiği sermaye ve kardan işletmede bırakılan bölümleri içeren gruptur. Geri ödemesi olmadığı için bir anlamda sonsuz vade olarak da düşünülebilir.

Yanıt Açıklaması: Vergi Usul Kanunu’na eklenen “Finansal Kiralama İşlemlerinde Değerleme” başlıklı mükerrer 290. maddede finansal kiralama işlemlerinde, finansal kiralamaya konu olan iktisadi kıymet(varlık) ile sözleşmeden doğan hak, borç ve alacakların değerleme esaslarına yer verilmektedir. Buna göre; • Kiracı, kiralama konusu varlığın rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanıyla değerler. • Kiralayan açısından alacak tutarı, kiralama süresi boyunca yapılacak kira ödemelerinin toplam tutarı, kiralama konusu varlık ise bu varlığın net defter değerinden kira ödemelerinin bugünkü değerinin düşülmesi sonucunda bulunan değer ile değerlenir. Bu tutarın sıfır veya negatif olma durumunda ise varlık iz bedeliyle değerlenir ve aradaki fark varlığın elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar gibi işleme tabi tutulur. • Kiralayan tarafından aktifleştirilen alacak tutarı ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark, gelecek dönemlere ait faiz geliri olarak muhasebeleştirilir. • Kiracı tarafından aktifleştirilen varlık, yeniden değerleme ve amortismana tabi tutulur. • Kiracı tarafından yapılan kira ödemeleri borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılır.

Yanıt Açıklaması: Ardıl göstergeler gerçekleşmiş ve bitmiş bir durumu gösteren sonuç göstergeleri olup, örgütün faaliyet sonuçlarını yansıtmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Stratejik performans yönetiminde bulunması gereken özellikler; • Performans yönetim sistemi işletmenin stratejisini yansıtmalı ve stratejik amaçlarla uyum içinde olmalıdır. • Finansal göstergelerin yanı sıra işletmenin stratejisine uygun olarak finansal olmayan performans göstergelerini de içermelidir. • Yapılan performans ölçümleri kapsamlı olmalı ve işletmenin başarısında etkili olan tüm faktörleri ölçebilmelidir. • Performans sistemi geri bildirim sağlamalıdır. • Sistem, tüm örgüt unsurlarınca sahiplenilmeli ve desteklenmelidir. • Konulan performans hedefleri ulaşılabilir olmalıdır. • Yapılan ölçümler adil olmalıdır. • Sistem genel olarak basit, açık ve anlaşılır olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Verilerin amaçlanan bilgiye dönüştürülebilmesi için bir takım işlemlere tabi tutulması gerekmektedir. Ancak bu şekilde veriler, kendilerinden faydalanılabilecek bilgilere dönüştürülebilmektedir. Verileri bilgiye dönüştüren sisteme, diğer bir ifadeyle, bilgi üreten sisteme bilgi sistemi adı verilmektedir. Bilgi sistemi ile ilgili ayrıntılı açıklamalara girmeden önce “sistem” kavramının açıklanmasında fayda bulunmaktadır. Şöyle ki; sistem, bir amaç doğrultusunda faaliyet gösteren, elemanlardan oluşan ve bu elemanlar arasında etkileşim bulunan, girdi-süreçleme-çıktı akışına sahip olan ve sınırları bulunan bir yapı olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sunulan hizmetlerin maliyeti bütçesi, ilgili dönemde sunulması planlanan hizmetlerin tahmini toplam maliyetlerinin raporlandığı bir bütçedir. Bu bütçe, ACMI maliyetleri ile direkt faaliyet maliyetlerinin toplamından oluşmaktadır. ACMI maliyetleri; direkt işçilik maliyetleri, uçak maliyetleri, teknik bakım maliyetleri, uçak motoru maliyetleri, kontrol maliyetleri ile sigorta maliyetlerinin toplamıdır. Direkt faaliyet maliyetleri ise işletmenin temel faaliyeti olan tarifeli, tarifesiz ve diğer uçuşlara ilişkin hizmetleri sunabilmesi için katlanılan; iniş, yakıt, ikram, yer hizmetleri, güvenlik, üstgeçit vb maliyetlerin toplamıdır.