İşletmelerde Karar Verme Teknikleri

Yanıt Açıklaması: Öklid uzaklığı iki nokta arasındaki doğrusal uzaklıktır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ELECTRE (ELimination Et Choix Tradusiant la REalité – Eleme ve Gerçeği İfade Eden Seçim) yöntemi, alternatiflerin performanslarına göre birbirleriyle kıyaslanarak seçim yapılması temeline dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Uyum üstünlük matrisi (F) (mxm) boyutludur ve matrisin elemanları uyum eşik değerinin (c) uyum matrisinin elemanlarıyla (ckl ) karşılaştırılmasından elde edilir.

Yanıt Açıklaması: i elemanı ile j elemanı karşılaştırıldığında yukarıdakilerden x gibi bir sayısal değer atandığında j elemanı i elemanı ile karşılaştırıldığında 1/x değerini alır.

Yanıt Açıklaması: Çok kriterli bir karar verme probleminde kriterler, etkinliğin bir ölçümüdür ve değerlendirme için temel teşkil ederler.

Yanıt Açıklaması: TOPSIS yönteminin sahip olduğu avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir: • TOPSIS yönteminin mantığı rasyonel ve anlaşılırdır. • Yönteme ait hesaplamalar basittir. • En iyi ve en kötü alternatiflerin belirlenmesinde eş zamanlı ölçeksel değer sunar. • Her bir alternatif kendi değerini almaktadır. Böylece alternatifler arasındaki farklılıklar ve kriterlerin birbirlerinden ne kadar farklı oldukları konusunda iyi bir görüş elde edilebilir. Bu avantajlarının yanısıra, yöntemin bazı dezavantajları da vardır: • Yöntemin dezavantajlarından biri, probleme yeni bir alternatifin eklenmesi ya da bir alternatifin çıkarılması durumunda alternatiflerin sıralamasının tamamen değişebilmesidir. • Alternatiflerin değerlendirilmesinde bazı alternatifler için sayısal değerler yerine karar vericilerin kişisel yargılarına dayanan sözel değerler girdi olarak kullanılabilirken, çıktıların (ideal çözüme olan yakınlık hesaplamaları) daima sayısal değerler olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır. Kitabımızdaki örneğe dönersek, a ve b alternatiflerinin karşılaştırılmasında ortaya çıkabilecek muhtemel durumlar aşağıdaki gibidir: aPb durumu: aSb ve bSa değil ise, a alternatifi güçlü bir şekilde b’ ye tercih edilmektedir. bPa durumu: bSa ve aSb değil ise, b alternatifi güçlü bir şekilde a’ ya tercih edilmektedir. aIb durumu: aSb ve bSa ise, a ile b farklı değildir. aRb durumu: aSb değil ve bSa değil ise, a ile b karşılaştırılamaz.

Yanıt Açıklaması: Ağırlıklandırılmış süpermatris üzerinde ardışık kuvvet alma işlemlerine; elde edilen kuvvet matrisi bir önceki kuvvet matrisiyle eşit olana kadar devam edilir. Elde edilen son matris limit süpermatris olarak adlandırılır. Limit süpermatris değerleri ağda yer alan elemanların bütünsel öncelik değerlerini gösterir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yöntemde, TOPSIS yönteminde olduğu gibi ideal bir durum yoktur ve mevcut kriterlere göre alternatifler sıralanarak etkinlik durumları birbirleri ile kıyaslanarak ortaya konmaktadır. Böylece alternatiflerin birbirlerine göre sağlamış oldukları üstünlüğe göre tercih sıralaması elde edilir.

Yanıt Açıklaması: Analitik ağ sürecinde ikili karşılaştırmalarında: Eşit derecede önemli tanımının açıklaması: “her iki faktör aynı öneme sahiptir”; Orta derecede önemli tanımının açıklaması: “bir faktör diğerine göre biraz daha önemlidir”; Önemli tanımının açıklaması “Bir faktör diğerine göre kuvvetle daha önemlidir”; Çok önemli tanımının açıklaması: “Bir faktör diğerine göre yüksek derecede kuvvetle daha önemlidir”; Aşırı derecede önemli tanımının açıklaması: “bir faktör diğerine göre çok yüksek derecede önemlidir”. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: AHP, ANP, TOPSIS ve VIKOR teknikleri ÇKKV problemlerinde alternatiflerin sıralanması ve seçimi amacıyla kullanılırken ELECTRE bu amaçlara ek olarak alternatiflerin sınıflandırılması amacıyla da kullanılabilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çok kriterli karar problemlerinde çözüm için en uygun tekniğin hangisi olduğu sorusunun net bir cevabı yoktur. Hangi tekniğin seçilmesi gerektiği konusu karar vericinin tercihine kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: İç bağımlılık bir kümenin elemanlarının aynı küme içindeki elemanlarla ilişkili olması durumudur. İç bağımlılık kriterlerin yer aldığı küme için söz konusu olabileceği gibi seçenekleri içeren küme için de söz konusu olabilir. İç bağımlılığın gösteriminde bir kümeden çıkıp aynı kümeye bağlanan ok kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Karar probleminin çözümünü güçleştiren önemli nedenlerden biri çevresel faktörlerdeki belirsizlik düzeyi iken bir diğeri ise problemin birbiriyle çelişen birden çok kriter içermesidir.