Hava Hukuku

Yanıt Açıklaması: 1970’li yıllarda petrol krizi ve ekonomik durgunluk da hava taşımacılığını önemli ölçüde etkilemiştir. Bu gelişmeler üzerine İngiltere, 1975 yılında Bermuda Anlaşması’na daha kısıtlayıcı uygulamalara dönüştürmek üzere son vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Sorumluluğa ilişkin davaların iki yıllık süre içinde açılması gerekir. İki yıllık süre içinde dava açılmaması halinde tazminat hakkı ortadan kalkacağından taşıyıcının sorumluluğu sona erecektir. İki yıllık süre hava aracının varma yerine ulaşmasından veya ulaşması gereken tarihten veya taşımanın durduğu tarihten itibaren başlar.

Yanıt Açıklaması: RKHK’nun 5.maddesine göre muafiyetin verilebilmesi için aranan şartlar şunlardır: Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması. Tüketicinin bundan yarar sağlaması.İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması. Rekabetin belirtilen amaçların elde edilmesi için zorunlu olanlardan fazla sınırlanmaması.

Yanıt Açıklaması: Lahey Sözleşmesi’nde uyuşmazlıkların çözümü için öngörülen yöntemler; müzakere, tahkim ve Uluslararası Adalet Divanına başvurmaktır.

Yanıt Açıklaması: Havaalanı: Hava araçlarının tamamen veya kısmen, inişi, kalkışı ve yer hareketi için kullanılması öngörülen, içerisindeki bina, teçhizat ve tesisat da dâhil olmak üzere karada veya suda belirlenmiş alan.

Yanıt Açıklaması: Tazminatlar km’ye göre üç gruba ayrılmaktadır. Tazminat miktarları, 1500 km’ye kadar olan uçuşlar için 250 €, 1500 km’den 3500 km’ye kadar olan uçuşlar için 400 €, 3500 km’nin üzerindeki uçuşlar için 600 € olarak belirlenmiştir

Yanıt Açıklaması: Uçak kaptanı, uçak içindeki bir şahsın, suç teşkil etsin veya etmesin, uçağın veya içindeki çalışanların veya malların güvenliğini tehlikeye düşürebilecek veya düşüren, uçak içindeki düzen ve disiplini bozan fiilleri işlediği veya tamamladığı veya işlemek veya tamamlamak üzere olduğu yolunda haklı bir kanaate sahip olması ha^linde, bu şahsa karşı, zorlama tedbirleri dahil olmak üzere, aşağıdaki maksatlar için gerekli, makul tedbirleri alabilir: a) Uçağın veya malların güvenliğini sağlamak b) Uçak içindeki şahısların veya malların güvenliğini sağlamak c) Anılan şahsın yetkili makamlara teslim edilmesini veya işbu bölüm hükümler uyarınca uçaktan indirilmesini sağlamak Uçağın kaptanı, almak hakkına sahip bulunduğu zorlama tedbirlerini tatbik etmemek şartıyla, yolcuların yardımını isteyebilir veya onlara bu yolda izin verebilir. Bu izin olmadan da mürettebattan herhangi bir üye veya yolculardan herhangi biri, uçağın veya içindeki şahısların veya malların güvenliğini temin için derha^l alınması gerektiğine haklı nedenlerle her türlü makul önleyici tedbiri alabilir.

Yanıt Açıklaması: Uçağın seyrüsefer kontrolünü elinde bulunduran kişinin onayının olmadığı hâllerde bir başka kişi hava aracını kullanıyorsa, Sözleşme’ deki kurallara ve sınırlamalara tabi olacak şekilde kontrolü elinde bulundurması gereken ile diğer şahıs müştereken ve müteselsilen sorumlu olur.

Yanıt Açıklaması: Genel Riskler Sözleşmesi’nde ise “uçuş sırası” 1/(c) maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, “biniş” yahut “yükleme” işlemleri tamamlandıktan ve uçağın tüm dış kapılarının kapandığı andan “iniş” yahut “boşaltma” için uçağın dış kapılarının açıldığı ana kadar geçen süreyi kapsar.

Yanıt Açıklaması: 8 Şubat 1919 tarihinde ilk Fransız Hava Yolu şirketi Lignes Aerennes Farman kurulmuş ve Paris ile Londra arasında düzensiz uçuşlara başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hava aracının kaptan pilotu bağlamaya yetkili olduğu bir kişiyi bağlamak üzere, diğer mürettebat üyelerine yardım etmelerini emredebilir veya yetkilendirebilir. Yolculardan veya hava aracı güvenlik memurlarından yardım etmelerini isteyebilir veya yetkilendirebilir ancak yardım etmelerini emredemez. Herhangi bir mürettebat üyesi veya yolcu inandırıcı sebeplere sahipse, hava aracının, kişilerin veya hava aracındaki malların emniyetini korumak için acil bir biçimde gerekli olan eylemleri böyle bir yetkilendirmeye ihtiyaç duymaksızın yapabilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye'nin yabancı ülkelerle akdettiği bazı ikili hava ulaştırma anlaşmalarında ise birden fazla hava yolu şirketinin sefer yapmasına izin verilmesine rağmen birçoğunda kapasite frekans ve uçak tipi kısıtlaması bulunması ve bu kapasitenin hâlen THY tarafından kullanılıyor olması nedeni ile özel hava yolu şirketlerinin piyasaya girmesi mümkün olamamıştır. Bu yasal pazar erişim kısıtlamaları, Türk Hava Yolları’nın yararına, bu anlaşmaların kapsadığı yurtdışı noktalara uçması engellenen diğer bütün özel hava yolu şirketlerinin zararına olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası tarifeli hava hizmetlerinin yapılabilmesi için ülkesi üzerinden uçulacak her devletten ayrıca izin almak gerekiyordu. Devletler bu sebeple aralarında ikili hava taşımacılığı anlaşmaları yaparak bu boşluğu kapattılar. 1944 Şikago Konferansı’nda da tarifeli uluslararası hava hizmetleri konusunda bir serbestlik sağlanamadı. Ticari trafik hakları konusunda çok taraflı bir Konvansiyon yapılamayacağı anlaşılınca ticari trafik haklarını birbirlerine tanımak isteyen devletlere iki taraflı hava ulaştırma anlaşmaları yapmaları tavsiye edilmiştir. Bu nedenle İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra da ikili hava anlaşmaları tekrar büyük bir önem kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1970’li yıllardan itibaren Türkiye’de rekabet hukuku ile ilgili çalışmalar yapılmasına karşın, “4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (RKHK)”, 07.12.1994 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kapasite, hizmet verilen hava aracının büyüklüğü (koltuk sayısı, oda, ağırlık kapasitesi), her hafta veya her gün verilen hizmet sayısı, haftanın belirli günleri ve günün belirli zamanları açısından uçuşların dağıtımı konularını içerir. Bu anlamda doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1978 yılında Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı Konseyi tarafından toplanan Diplomatik Konferans’ta 1952 tarihli Roma Sözleşmesi’ni değiştiren Protokol (1978 tarihli Montreal Protokolü) 23 Eylül 1978 tarihinde imzaya açılmıştır. Şu ana kadar 12 devlet Protokol’ü onaylamıştır.

Yanıt Açıklaması: ABD-Hollanda

Yanıt Açıklaması: TSHK düzenlemelerine göre, Türkiye’de hava araçları üçüncü kişilere karşı sorumluluk sigortaları ile yolcu, bagaj, yük ve posta sorumluluk sigortası zorunludur. Personel bu kapsamın dışındadır. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yolcu Hakları Yönetmeliği çıkarılmadan önce TSHK’daki taşıyıcının kaza veya gecikme nedeniyle sorumluluğu dışında, özellikle yolcu haklarına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Uçuş iptali, gecikmeleri ve yolcunun uçağa kabul edilmemesi durumunda ortaya çıkan sorunlar SHK’nun 106. maddesine göre Türk Ticaret Kanunu ve genel hükümler olan Borçlar Kanunu hükümlerine göre çözümlenmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Her bir taraf devlet daha önce belirtilen suçlar ve söz konusu suçlar ile bağlantılı olarak fail olduğu iddia edilen kişi tarafından yolculara veya mürettebata karşı işlenen diğer bir nevi şiddet eylemi ile ilgili olarak kendi yargı yetkisini tesis etmek üzere gerekli olabilecek tedbirleri aşağıdaki hâllerde alır:a) Suç, söz konusu devletin ülkesinde işlendiğinde,b) Suç, söz konusu devlette tescilli olan bir uçağa karşı veya böyle bir uçakta işlendiğinde c) Suçun işlendiği uçak, fail olduğu iddia edilen kişi hâlen söz konusu uçakta iken söz konusu devletin sınırları dahilinde iniş gerçekleştirdiğinde d) Suç, ticari merkezi söz konusu devlette veya söz konusu kiracının böyle bir ticari merkeze sahip olmaması hâlinde daimî ikametgâhı söz konusu devlette olan bir kiracıya mürettebatsız olarak kiralanmış bir uçağa karşı veya böyle bir uçakta işlendiğinde e) Suç, söz konusu devletin bir vatandaşı tarafından işlendiğinde